terapistlerin ve konuma dili patologlarinin rol
ve fonksiyonlarini açikça anlamalidirlar. Fizik
tedavi çocuun çevresi içinde hareketli olmasi
yeteneini etkileyen bütün motor gecikme ve
nöromüsküler fonksiyon bozukluu ile ilikili
problemleri hedefl er. Mesleki tedavi çocuun
kendi bakimina, oyuna, okul aktivitelerine
katilma yeteneini etkileyen ince motor gecik-
meyi, psikososyal yetkinlik, duygusal algima ve
nöromüsküler fonksiyon bozukluu ile ilikili
problemleri hedefl er. Pratikte özellikle çok kü-
çük çocuklarda iki disiplin arasinda kullanilan
yöntem ve tekniklerde siklikla önemli bir örtü-
me vardir. Genel olarak, çocuklarin bütün mo-
tor geliiminde gecikme veya çocuun hareket
kalitesi hakkinda endie varsa fiziksel tedavi de-
erlendirmesine sevk edilmelidir. Çocuklarin
öz bakim, oyun, sosyal etkileim veya algisal-
motor komponenti olan okulla ilikili aktivite-
lerin uygulanmasini içeren yaa uygun günlük
görev veya rutin performansinda bozukluktan
üphelenmek için bir sebep varsa mesleki tedavi
deerlendirmesine sevk edilmelidir. Sevk tam
tani, ilgili önlemler hakkinda bilgi (örnein,
allerjiler, kilo alma durumu egzersiz toleransi)
ve sevk nedenini içermelidir. laveten, daha
önceki deerlendirmelerin kopyalari terapistin
çocuun tibbi arka plani veya geliimsel hikaye-
si ile ilgili tekrarlayan gereksiz görümelerden
kaçinmasina yardim eder.
çalimalari konusunda eitilmi, profesyonel-
leridir. Konuma-dil patologlari ayrica nörolo-
jik ve konuma ve yutmayi etkileyen solunum
ve sindirim sistemi bozukluklarini tanimada
da eitilmilerdir. Konuma-dil patologlari
engelli çocuklarin konuma, dil, bilisel ileti-
im ve yutma becerilerini deerlendirerek, özel
eksiklerini, hastaliin ciddiyetini (siklikla ya
düzeyi satandarlarina dayali) ve olasi etyolojik
ve katkida bulunan faktörleri belirleyebilir. Bu
bilgi formlari çocuklarin tedavi plani için te-
meldir. Tavsiyeler ailelerin eitimi ve periyodik
tekrar-kontrol konsültasyonlari veya formal
tedaviyi içerebilir. Bozukluun tipine bali
olarak tedavi, oral-motor becerileri iyiletirme
egzersizleri, uygun telaff uz yerletirme geli-
tirme egzersizleri veya ilevsel dil becerilerini
gelitirme aktiviteleri içerebilir. Bazi çocuklar-
da çeitli nedenlerle (yani, trakeostomi, önemli
iitme kaybi, nöromüsküler bozukluk) sözlü
iletiimin temel ön koullari yoktur. Bu ço-
cuklar için, alternatif veya artiran iletiim sis-
temleri gelitirilmitir. Tedavinin tipi ne olursa
olsun, aile katilimi tedavi sürecinde anahtar
bileendir. Bu nedenle, aileler mümkün oldu-
unca tedavi seanslarinin gözlenmesine tevik
matlar verilebilir. En iyi uzun dönem prognoz
için erken müdahelenin kritik olduunun not
edilmesi önemlidir.
DESTEKLER¾
problemlerle birlikte olan tibbi olarak karma-
ik ve kirilgan ÖSSBOÇ siklikla tamamlayici
veya tam enteral veya parenteral beslenme
gerektirir. Onlarin ayni ya veya boyuttaki
salikli çocuklardan çok farkli besin ihtiyaç-
larinin olabileceinin fark edilmesi önemlidir.
Örnein, kronik akcier hastalii olan oksijen
baimli çocuun kalori ihtiyaci artan solunum
iinden dolayi artmi olabilir, ve kronik ventila-
tör destei balatilirsa bu kalori ihtiyaci aniden
azalabilir. Ba çevresi, vücut airlii ve uzunlu-
unun izlenmesi, bireyselletirilmi beslenme
planina karar verilmesinde gereklidir. Özellikle
kalori ihtiyaci düük olup standart enteral for-
mulalarin yeteri kadar sulandirilmasi gerekti-
inde eser elementler, mineraller ve elektrolit
dengesinin periyodik deerlendirmesi ayrica
önemlidir. Beslenme yönetiminin yönlendi-
rilmesinde diyetisyen veya gastroenterolog
siklikla gereklidir. Özel beslenme desteinin
detayli tartimasi için bölüm 33 de bakiniz.
ri, devamli veya aralikli intavenöz beslenmeyi,
kronik intravenöz ilaçlar veya immunoterapiyi,
ve zayif periferik giriimi olan riskli çocuklar-
da güvenli venöz giriimi içerir. Kronik santral
venöz giriim, periferik yerletirilmi santral
venöz kateter (PYSVK), tünelli santral venöz
kateter (TSVK), veya subkutan olarak yerle-
tirilmi hazne ve kateter (SKOYHK) ile elde
edilebilir. Her bir seçenekte ya tek lümenli ya
da çift lümenli cihaz mevcuttur, ve DSVK'ler
de üç lümen mevcuttur. PYSVK'ler görece-
li olarak daha kisa süreli giriim gerektiinde
kullanilma eilimindedir. Onlar kanama veya
pnömotoraks için az bir tehlike tekil eder,
fakat uzunluklari ve küçük çaplari kateterde
daha sik pihtilama yapar ve infüzyon hizini
sinirlayabilir. PYSVK'ler ven içine girmeden
önce cilt altinda tünelli deildir, böylece en-
feksiyon ve kazara çikarilmasi için büyük bir
olasilik vardir. DSVK'ler siklikla sik veya de-
vamli uzun dönem giriim gerektiinde seçilir.
Tünelli TSVK'nin yakasi biraz koruma sala-
masina ramen, TSVK'ler kateterin çekilme-
siyle yerinden çikabilir veya hasara urayabilir.
SKOYHK'ler aralikli fakat güvenli kronik sant-
ral giriim için gereklidir. Rezervuar görece-
li olarak büyüktür ve bir ine ile deri yoluyla
yolu daha az cazip kilar. Bakim salayicilarin
çou hastalarin SKOYHK'le yüzmesine izin
verir, fakat TSVK'li hastalarda yüzmenin en-
feksiyonlari arttirdiina dair delil yetersizliine
ramen ona cesaret edemez. SKOYHK'le ilgili
problemler ine yerinden çiktiinda deri altina
sizmasini ve enfekte olduunda cerrahi olarak
çikarilmasini içerir.
"hastalik kontrol ve önleme merkezi" (CDC)
tarafindan 2002 de yayinlandi.
zorunludur. Özel "santral giriim takimlari" ka-
teterle ilikili enfeksiyonlari, komplikasyonlari
ve maliyeti azaltir ve bu takimlar bakim salayi-
cilar ve ailelere kateterle ilgili problemleri nasil
gidereceklerinin, nasil sürdüreceklerinin öre-
timinde faydalidir. Vankomisin-heparin solüs-
yonunun (örnein, vankomisin 25 mcg/mL, ve
heparin 10 ünite/mL) antibiyotik "kilitleme"
veya "fikirtma" teknikleri ile kateterin içine ve-
rildii yöntemleri de etkilidir. "Kilitleme" (yani,
solüsyonun kateter içinde kalmasina izin veril-
mesi) solüsyonun kateter yoluyla sadece fikir-
tilmasindan daha etkilidir, fakat vankomisin'e
dirençli organizmalar hakkindaki endie "Ki-
litleme" nin daha çok tekrarlayan kullanilma-
sina yol açmitir. Kronik santral venöz giriim
enfeksiyonlarinda dier yaklaimlar antiseptik
veya antimikrobiyal emdirilmi damar yollari-
nin kullanimini içerir.
kari profilaksi eriim sik ise heparin içeren
fikirtma ile veya daha sonra subkutan olarak
yerletirilmi rezervuar ve kateter çikarilirken
aylik olarak 100 ünite/mL heparin solüsyonun-
dan 5 mL verilerek ve aylik tekrarlanarak sala-
nir. Eer kan geri çekilemez ise ve pihti üphesi
varsa doku plazminojen aktivatör (2 mL içinde
0.5 mg dPA) etkili olabilir. Özellikle hayatta
kalmak için uzun süreli santral venöz giriime
baimli olan çocuklarda, santral büyük ven
trombozunun yüksek siklii yollarda endie
vericidir. Böylece, destei sinirli olmasina ra-
men çeitli gruplar, düük doz warfarin veya
düük moleküler airlikli heparin kullanimini
önermektedir.