ilanamaz. Kaba ve motor kilometre talarina
(Bölüm 11 ve 82 de tartiildi) ulamasinin or-
talama yai bütün doktorlar ve çocuk bakimin-
dan sorumlu tüm müttefik salik ekiplerince
iyi bilinmelidir. Ana kaba motor kilometre ta-
lari ve görüldüü ortalam yalari table 210-1 de
özetlenmitir. Özetle ortalama salikli bir in-
fant yüzükoyun pozisyondan sirtüstü pozisyo-
na 4-5 ay, sirtüstünden yüzükoyun pozsiyona
5-6 ay, desteksiz oturmasi 7 ay, emekleme 8-9
ay, tutunarak kalkma 9-10 ay, tutunarak yürü-
me 11 ay, baimsiz yürümesi 12 ve iyi ekilde
koar pozisyona 24 ayda gelir.
Aksayan Çocuk
Çeviri: Ak¿m Üzümcügil
sinda akilda tutulmasi gerekenler enfeksiyon,
travma ve malignitelerdir. Akut olarak aksama-
ya balayan çocukta dikkatli bir ekilde detay-
li hikaye alinmali, fizik muayenesi yapilmali,
uygun radyografileri ve laboratuar testleri ile
potensiyel kaygilandirici bu sebepler elemine
edilerek aratirilmalidir. Gerekli olduu du-
rumlarda alt ekstremite kesin tani konulana
kadar dikkatli bir ekilde immobilize edilme-
lidir. Eer enfeksiyondan üpheleniliyorsa tani
ekarte edilene veya kesinleene kadar çalima
gözlem veya hastaneye yatirma eklinde yöne-
tilmelidir. Böylece uygun tani ve tedavi yön-
temleriyle enfeksiyona ,doru tani konulma-
dan önce kötülemeden, zamaninda müdahale
edilebilir. Aksamanin altinda yatan sebebi ne
olursa olsun, tetikte olmak doru tani ve zama-
ninda en iyi sonucu almak için gereklidir.
LARI
tartiilmitir.
en sik sebebi enfeksiyondur. Yaralanma genel-
likle dorudan gözlenen bir olay ve yaralanma-
da hareket kisitlilii ani geliirken, enfeksiyo-
nun daha sinsi bir seyri olur. Travmaya takiben
radyografi iskelet anatomisindeki deiiklikleri
açia çikartir ki bu taniyi netletirir. stisnalar
olsa da Salter Harris tip 1 fizis hasari veya fat
pad iareti olan gizli dirsek kiriklarini radyog-
rafi ile bariz bir ekilde farkina varmak müm-
kündür. Ancak enfeksiyonda düz radyografik
görüntüler, çou durumda derin dokudaki ilk
fark edilen yumuak doku ilii gibi gizli ola-
bilir.
hekim hikaye ve fizik muayenedeki gizli detay-
lar konusunda dikkatli olmalidir. Semptom-
larin balamasi ve yaralanmanin olu zamani,
yaralanmanin mekanizmasi ve atein varlii
sorgulanmalidir. Ayni zamanda bildirilen ya-
ralanma mekanizmasi ve zamanina uymayan
ikayeti olan bölgedeki eritem, isi arti ve ilik
kontrol edilmelidir.
laboratuar çalimalari yapilmalidir. Bu tam kan
sayimini(CBC), C-reaktif proteini(CRP), erit-
rosit sedimantasyon hizini(ESR) içermeli. Bü-
tün bunlar arasinda kas iskelet sistemi enfek-
siyonunun en sensitif testi CRP dir. Anormal
infeksiyöz belirteçlerin varliinda hekim prob-
lemin alanini ve doasini belirlemede daha ce-
sur hareket edebilir.
rezonans görüntüleme , balangiç ikayetlerin
ilk 24 saat içinde olunsada, enfekisyonu belir-
lemedeen sensitif ve spesifik yöntemdir. Eer
cerrahi endikasyon varsa MRI bulgulari cerra-
hi karar vermede alan ve çeitli dokularin tu-
tulumu bulgulariyla cerrahiye kilavuzluk yapa-
bilir. Eer enfeksiyondan üpheleneliyor ancak
yeri tam belirlenemiyorsa kemik sintigrafisi
tercih edilebilir.
lignitelerden daha siktir. Ancak yaralanma
sonrasinda aksamada tani koyarken nadiren
ikilemde kalinir. Siklikla tibbi müdahaleye
bavurularinda çocuklarda kiriklari veya ciddi
kontuzyon mevcuttur.Hikaye yaralanma ile tu-
tarli, hikayede ate veya yorgunluk yoktur. Fi-
veya berelenme eklindedir. Radyografi kirik,
çikik veya fiziyel hasari belirleme açisindan en-
dikedir. Radyografilerde yaralanmanin olduu
alanin bir üstündeki ve altindaki eklemi içine
alacak ekilde en az 2 görüntü içermelidir.
dier belirteçleri olan efüzyon, ligaman avül-
siyonu veya yumuak doku ilii aranmalidir.
Büyüme plai üzerinde hassasiyet varlii nega-
tif radyografisi bile olsa, kirik gibi korunmasi
gereken ve çocukluk çainda burkulmadan
daha sik görülen büyüme plai hasarini düün-
dürmelidir.
nin zamani belirlenmelidir. Deplase ve angule
kiriklar, sedasyon ve kapali manipulasyonu ta-
kiben uygun immobilizasyona yönlendirilmeli.
Bu ilem ortopedi cerrahi veya acildeki cerra-
hin atadii kii tarafindan yapilmalidir. Gizli
kiriklari, Salter Harris tip 1 fizis hasarlari ve
nondeplese kiriklar yük taimasini engelliye-
cek ekilde immobilze edildikten sonra uygun
takipleri ortopedi cerrahinca ayarlanmalidir.
yarasi olumamasi için geni desteklik konul-
masina dikkat edilmelidir. Genel olarak küçük
cocuklarda koltuk deynei yerine yürüteç ter-
cih edilmesi daha güvenlidir. Çocuk yürüteç ile
ayakta güvenli deilse ve uzun mesafeler için
tekerlekli sandalye gerekebilir.
femoral epifizdir. (SCFE) 9-14 ya arasi airi
kilolu ve altta yatan endokrin anomalisi olan
çocuk ve adolesanlar risk grubundadir. Bu
ya grubunda uyluk ve dizinde ari elik eden
aksama ikayeti olan kiilerde iki kalçanin
ön arka ve yan grafilerinin deerlendirilmesi
önemlidir. Eer SCFE den üpheleniliyorsa
konunun uzmani hizli bir ekilde tedavi pla-
nini belirlemelidir. SCFE üphesi olan hasta
hastaneye bavurduunda istenmeyen kay-
manin kötülememesi için cerrahi ekibinin
uygun zamanina göre cerrahi stabilizyon ya-
pilmalidir.
düük ihtimalde olsa, maligniteler net ola-
rak ortaya konabilen bir sebep olmadiinda
düünülmelidir. Bölgenin radyografisi nüfus