yum içeren anti asitlerle azalir.
0.0001'den az bir kismini içerir ve yaam, sa-
lik ve üreme için esansiyeldir.
toksisite ve eser elementlerin diyet kaynaklari
özetlenmitir. Eser elemenetler, enzim reaksi-
yonlarinin kofaktörü, vücut sivisinin bir par-
çasi, oksijen balayicisi ve enzimatik olmayan
makromoleküllerin yapisal bir parçasi olarak
görev yaparlar. Bu yüzyilin öncesi de dahil çok
eskiden beri çok iyi bilinen demir ve iyot ek-
siklii diinda, dier eser elementlerin eksikli-
i, salik problemi olduktan sonra, taninmaya
balanmitir. Örnein, flor eksiklii dilerde
kavite oluumu riski ile, çinko eksiklii büyü-
me gerilii, krom eksiklii glukoz toleransinin
azalmasi, bakir eksiklii hiperkolesterolemi ve
selenyum eksiklii kardiyomiyopati ile balan-
tilidir. Demir alimi çocukluk çainda yeterli
olmayabilir. Bu durum özellikle hizli büyüme-
nin olduu dönemdedir. Yalnizca anne sütü ile
beslenen bebeklere, ilk 4-6 ay için anne sütün-
den yeterli miktarda demir ve çinko, formula
mamalara göre daha iyi geçmektedir. Her ne
kadar, anne sütü ve/veya formula mama ile
beslenen bebeklerin 6 aylik civarinda ek demir
almasi zorunlu olmakla beraber, anne sütün-
deki demirin, formula besinlere göre daha iyi
emildii bilinmektedir. Demirden zengin tahil
ve et de beslenmeye dahil edilmelidir.
Anne-Sütü
Çeviri: ???
demisi ve tüm salik kurululari yaamin ilk 6
ayinda bebeklerin sadece anne sütü ile beslen-
melerini ve sonraki 6 ayda da tamamlayici bes-
lenme ile birlikte anne sütünün verilmesini ve
tibbi bir kontrendikasyon yok ise anne ve be-
bek istedii taktirde daha uzun süre de devam
besin ihtiyaçlarini karilayabilecek yapidadir.
Anne sütü bebei enfeksiyonlardan koruyucu
ve normal geliimi destekleyici çeitli biyoak-
tif maddelere sahiptir.
hormon, tiroksin, kortizol, insülin), büyüme
faktörleri (epidermal büyüme faktörü, sinir bü-
yüme faktörü, somatomedin-C, insülin benzeri
büyüme faktörü), nöropeptidler (somatostatin,
nörotensin, vazoaktif peptidle), inflamatuar ve
immün düzenleyici ajanlar (sitokinler), emzir-
meyi arttirici hormon öncülleri içerir.
genetik altyapisi, annenin diyeti, gestasyonun
süresi ile deiim gösterir ve kiiler arasinda
farkliliklar görülebilmektedir. Anne sütünün
içerii doumdan itibaren tüm emzirme döne-
mi süresince deiime urar.
leri vardir ve ek besinlere geçi süresini uzatir
ve bu durum nutrisyonel programlama olarak
tanimlanir. Anne sütünün; önemli ölçüde bü-
yümeyi, bilisel geliimi
mevcuttur.
güçlendiricileri ideal büyüme ve gelimeyi sa-
layabilmek için gerekmektedir.
veya geçirilmi travma uzun dönemde hayatin
geri kalanini etkileyebilir. Anne sütünün sa-
likli çocuk ve erikin barsak florasinin yapi-
lanmasinda uzun dönemde etkili olduu ileri
sürülmüse de bu kesin olarak kanitlanmami-
tir.
mukozal faktörleri ile etkileime girerek intes-
tinal floranin oluumunu etkin rol oynar. Fay-
dali bir barsak flora oluumunu engelleyici fak-
törler arasinda; bebein beslenmeye geç bala-
masi, antibiotik kullanimi, sezaryen doumlar,
formula mamalar ile beslenme sayilabilir.
teriler ve laktobasillus) geliimini desteklerken,
patojenik mikroorganizmalarin barsai kuat-
masini engelleme potansiyeline sahiptir.
hastaliklari azaltabilecei ve geç immunolo-
jik cevabin muhtemelen bebeklik döneminde
programlanabileceini göstermektedir.
likli bir beslenme ekli oluturmaktadir. Anne
sütü ile beslenen bebeklerde yaamin ilk günle-
sindaki büyüme paternleri de mama ile besle-
nen bebeklerinkinden farklidir.
mama ile beslenenlerden daha az oranda obe-
zite riski taidiklarini göstermitir.
ile beslenen salikli bebeklere yönelik uluslar
arasi büyüme erileri oluturulmutur (bkz bö-
lüm 28).
BESLENMEDE
KONTREND¾KASYONLAR
dikasyonlari; annede insan immun yetmezlik
virüsü (HIV) ve insan T hücreli lenfotropik
virüs (HTLV) tip 1 ve 2 enfeksiyonlarinin var-
liidir.
yararlari tartimalidir (bkz 315). Memede aktif
herpes simpleks lezyonlari kurutlanana kadar
emzirme risklidir. Aktif tüberkülozu olan an-
nelerin emzirebilmeleri sakincali olup emzir-
meleri için en az 2 hafta boyunca yeterli tedavi
almi olmalari gerekir. Mikobakteri mikroor-
ganizmasi anne sütüne karimaz ve anne bebe-
ini bulatiricii düzelene kadar bir yardimci
vasitasiyla emzirebilir.
dii dier bazi ilaçlar da kontendike olabilir.
Genellikle alinan ilaçlarin sadece %1'i anne
sütüne kariir. Riskli ilaçlarin güncellenmi
haline http://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/
htmlgen?LACT adresinden online eriim
mümkündür.
zunda radyoaktif maddeler kontraendikedir.
Dier ilaçlarin kullanim karari verilirken; kii
bazli düünülmeli ve bebek için emzirmenin
yarari ile ilacin oluturacai risk kiyaslanma-
lidir. laç etkisi geçici ise, anne sütünden ilaç
temizlenene kadar emzirilmez ve o dönemde
süt sailarak atilir.
VER¾LMES¾
süresi ve tek baina kullanildii süre etkilidir.
Fakir toplumlarda bile anne sütünün kisa ve
uzun dönem etkileri ile ilgili eitimin, anne
sütü emzirme hizina olumlu etkisi olduu
gösterilmitir.