tif olan hormon düzeyi ise normaldir. Böyle bir
durum tiroid-balayici globülin (TBG) eksiklii
veya fazlaliinda oluur.
dolaan tüm T
mu üzerindedir. Erkekler TBG gen mutasyonlari
için hemizigottur. Bu sebeple TBG yokluu veya
anormalliine bali olarak, tiroid hormonlari-
nin TBG'ye balanmasi ya yetersiz ya da bozuk-
tur. Bu durum total T
derecede olan total T
transport edilebildii için, TBG anormallikleri o
kiilerin fizyolojik durumu etkilemez ve bundan
dolayi tedavi gerektirmez.
endokrin hastaliktan sorumludur. Genel ola-
rak, hastalia yol açan mutasyonlar ya fonksi-
yon kaybina (inaktive edici) ya da fonksiyon
artiina (aktive edici) neden olur. Fonksiyon
kaybina yol açan mutasyonlarda, reseptör nor-
mal fonksiyonunu gösteremez. Ya reseptör ol-
madii için hormon ligandina balanamaz ya
da hormon var olan reseptörüne ve ligandina
balanir, ancak postreseptör sinyal iletim yola-
i tetiklenemez. Bu tip mutasyonlarda hormon
düzeyi normal veya normalden yüksek olma-
sina ramen, klinikte o hormona ait fizyolojik
bulgulara rastlanmaz. Bunun tersine, fonksi-
yon artiina yol açan mutasyonlar, reseptöre
ligand balanmadii halde postreseptör sinyal
kaskadinin devamli aktivasyonuna neden olur.
Bu tip bozukluklarin birçok spesifik örnei
aaida belirtilmitir.
lar, reseptörün kendisinden deil, reseptör
sonrasi sinyal iletim yolainda fonksiyon kaybi
veya artiina neden olan mutasyonlarin sonucu
olarak geliir. G protein-coupled reseptörünün
G-alfa subünitini kodlayan GNAS geninde
fonksiyon artiina veya kaybina yol açan post-
zigotik mozaik mutasyonlar tanimlanmitir.
tasyonlar için tipik örnek McCune Albright
sendromudur. Bu hastalik endokrinolojik
anormallikler (puberte prekoks, gigantizm,
Cushing hastalii ve hipertiroidizm), poliosto-
tik fibröz displazi ve café-au-lait deri makülle-
ri ile karakterize bir bozukluktur. Ayni gende
fonksiyon kaybina yol açan mutasyonlar ise
pseudohipoparatiroidi veya Albright'in heredi-
ter osteodistrofisi'ne (AHO) yol açabilir. GNAS
sahiptir. Bu yüzden, maternal kalitimli mu-
tasyonlar AHO yanisira birden fazla hormon
direncine yol açarken, paternal kalitimli mu-
tasyonlar herhangi bir hormon direncinin elik
etmedii AHO'ya neden olur.
ETK¶
zenleyicilerinde olan deiiklik o hormonun
etkisinde bozuklua neden olabilir. Dismorfik
yüz görünümü, kisa boy ve kalp defektleri ile
karakterize bir bozukluk olan Noonan send-
romlu olgularin yaklaik yarisi protein tirozin
fosfataz, nonreseptör tip 11 (PTPN11) geninde
fonksiyon artiina yol açan bir mutasyona sa-
hiptir.
lekeleri, yüz anomalileri ve kalp defektleri ile
karakterize otozomal dominant bir bozukluk),
Noonan-benzeri/multiple dev hücreli lezyon
sendromlari ve bazi jüvenil myelomonositik
lösemilerle ilikilendirilmitir. PTPN11 geni
protein tirozin fosfataz SHP-2'yi kodlar. SHP-2
embiryogenezis boyunca kalp, hematopoetik
doku ve kemik geliiminde ve sonraki yaamda
hücre içi sinyal alarinin etkileiminde kritik bir
rol oynar. SHP-2, RAS-MAPK yolai vasitasiyla
sinyal üretir. Farkli SHP-2 aktivasyon eiklerinin
dokunun iletim aina ve somatik geliim sira-
sinda aktivasyon zamanina bali olarak spesifik
fenotipleri indükledii ileri sürülmütür.
Ön Hipofiz Bezinin
Bozukluklar¿
Çeviri: Zehra Aycan, Semra Çetinkaya
ma ve endokrin ilevler için çok önemlidir. Hi-
pofiz, beyin ve hipotalamusun endokrin sistem
üzerine etkilerine aracilik eder ve yönetir (
layan, sentezletici ve salgilayici küçük peptidler
araciliiyla düzenler. Bunlar büyüme hormonu
salgilatici hormon (BHRH), somatostatin, tirot-
salgilatici hormon (CRH), ve gonadotropin sal-
gilatici hormondur (GnRH). Bu faktörlerin sali-
nimi kismen dopamin, norepinefrin, serotonin
ve endojen opioidler gibi santral sinir sistemi
nörotransmitterleri tarafindan kontrol edilir.
Bu nörotransmitterler hipotalamik-hipofizyal
portal dolaim yoluyla ön hipofiz hücrelerine
tainirlar, membranöz reseptörlere balanirlar
ve ön hipofize özgün hormonlarin salinimina
yol açan hücre içi etkinlik kaskadinin faaliyeti-
ni salarlar. Hipofizer hormonlar, hipotalamik
peptidlerin salinimini etkilemek yoluyla veya
ön hipofiz bezi üzerine dorudan etki yoluyla
kendi salinimlarini düzenleyebilirler. Bu fe-
nomen sirasiyla kisa ve airi kisa geri bildirim
döngüsü olarak adlandirilir. Periferal endokrin
bezlerin hormon salinimlari; hipofizer trofik
hormonlar tarafindan uyarilirlar ve bu hor-
monlar hipotalamus, hipofiz veya her ikisi dü-
zeyinde ön hipofiz üzerine negatif geri bildirim
yaparlar. Bu son derece duyarli ve karmaik ili-
kiler yoluyla, ön hipofiz bezi vücudun endokrin
çevresinin büyük bir kismini düzenler.
sindaki ektodermal hücrelerin (stomodeal
ektoderm) invajinasyonundan köken alirken
arka hipofiz bezi (nörohipofiz) üçüncü vent-
rikülün tabanindaki nöral hücrelerden köken
alir. `Homeobox' genlerinin bir grubu hipofi-
zin temporal ve anatomik geliimini salayan
hücre dii sinyal peptidlerini ve çoklu hücre içi
transkripsiyon faktörlerini kodlarlar.
embryogenezisleri birbirinden baimsizdir.
si tarafindan beyinden ayrilir (
edici faktörler hipotalamik-hipofizyel portal
dolaim ile ön hipofiz bezine ulairlar. Hipota-
lamusun tabaninda, bu dolaimin kaynainda,
youn a yapmi arteriyol ve kapillerler vardir.
Hipofiz sapinda, ön hipofiz bezindeki sinüzoi-
dal kapillerlere drene olan portal venler bulu-
nur. nternal karotid arterin dallarindan kay-
naini alan arteriyel kan akimi, uzak endokrin
organlardan gelen düzenleyici sinyalleri, oksi-
jeni ve besin ögelerini ön hipofiz bezine tair.
tursikanin volümü, hipofizer boyutun indek-
sini iyi yansitan bir ölçümdür ve hipofizer hi-
poplazili çocuklarda küçülebilir, veya PROP-1
defekti veya neoplazmli bazi çocuklarda arta-
bilir. Optik kiazma ve hipofiz arasindaki ana-
tomik yakinlik, septooptik displazide hipota-