iki uç noktasini temsil etsede bu spektrumda
pek çok anormal durum vardir. Konfuzyon;
karar verme bozukluu ile kendini gösteren
net düünme kaybi eklinde ortaya çikar De-
zoryantasyon genellikle konfüzyona elik eder.
Genellikle önce zaman oryantasyonu kaybolur,
bunu yer oryantasyonu takip eder, daha sonra
kisa dönem hafizada azalma izlenir. Deliryum
akut mental durum deiiklii, deiken seyir
ve anormal dikkat ile karakterizedir. Delir-
yumlu çocuklar airi heyecan ve dolayisiyla
korku dolu, irritabl saldirgan veya ajitedir.
Letarji; çocuun hareket veya konumasinin
sinirli olduu belirgin uyku hali durumdur.
Letarjik çocuk orta dereceli bir di uyaranla
uyandirilabilir ama hemen tekrar uyur. Stupor;
çocuun sadece tekrarlayan ve iddetli uyaran-
la uyandirilabildii air uyku veya cevapsizlik
durumudur.
lus içindedir. Bu siklus beyin sapinda yer alan
retiküler aktive edici sistem tarafindan düzen-
lenir. Bilinç deiiklii yapan herhangi bir has-
talik unlardan birini yapmalidir: (1) Serebral
hemisferde bilateral disfonksiyon oluturmak
(2) Retiküler aktive edici sistemi hasarlamak
veya deprese etmek (3) Hem retiküler aktive
edici sistem hem de serebral hemisferleri ha-
sarlamak veya deprese etmek. Difüz serebral
hemisfer disfonksiyonu genellikle enfeksiyöz
nedenlere baliyken, retiküler aktive edici sis-
tem disfonksiyonu genellikle kompresif veya
destrüktif lezyonlara balidir.
deerlendirmek, kanama kontrolü ve servi-
kal omurlarin stabilizasoynunu içerir. Trakeal
entubasyon ve sivi pressor ajan veya glukoz
tatbiki gibi hayat kurtarici giriimler tanisal
incelemeden her zaman daha önceliklidir. lk
incelemelerde bilinç deiikliinin sik rastlani-
lan nedenleri olan kafa travmasi, zehirlenme ve
kanama taninabilir.
belirlemek için öykü alinip fizik muayene yapi-
lir. Travma öyküsü hasarin yayilimi ve lokali-
zasyonunu belirlemek için tetkikleri planlama-
ya yol gösterir. ntrakraniyal basinç artii du-
rumunda sabah erken ba arisi ve somnolans
görülür. Daha büyük çocuklarda letarji toksik
madde alimi yada ilaç alimini düündürebilir.
hidrosefali gibi akut bir olaydan kaynaklana-
bilir. Semptomlarin saatler veya günler içinde
balamasi metabolik, enfeksiyöz veya toksik se-
vam etmesi intrakraniyal basinç artii, sistemik
enfeksiyon veya progresif mental bozulmaya
iaret eder. laç kullanimi netletirilmelidir.
Aile üyeleri cevapsizliin psikiyatrik sebepleri-
ni tanimlayabilir. Aile, hastanin daha önce ta-
mamen düzelen benzer epizodlari veya devam
eden sosyal stresten bahsedebilir. Bilinç dei-
iklii ile bavuran bebeklerde non-aksidental
travma mutlaka düünülmelidir.
çocuk ateli ise enfeksiyöz sebep olabilir. So-
lunum hizi ve ekli nörolojik disfonksiyonun
sebebinin lokalziasyonu konusunda yardimci
olabilir. Yava solunum opiat veya barbitürat
entoksikasyonuna, derin hizli solunum asidoz
veya pulmoner hastalia iaret eder. ntrakra-
niyal basinci artiran hastaliklar siklik Cheyne
Stokes solunumuna neden olur. Serebral herni-
asyonu olan hastalarda nabiz ve kan basinci ço-
unlukla anormaldir. Özellikle Cushing triadi
(sistemik hipertansiyon, bradikardi, anormal
solunum= artmi intrakraniyal basincin ge-
cikmi bir iaretidir.
alimi ve intrakraniyal basinç artii bulgularina
bakilmalidir.
önemlidir ve yapisal ve metabolik sebepleri
ayirt etmeye yarar. Bilinç durumunun ayrintili
bir tanimi mutlaka yapilmalidir. Yapilan stimu-
lus ve hastanin spesifik cevabi kaydedilmelidir.
Pupil refleksi parasempatik ve sempatik sistem
arasinda bir dengedir. Çünkü bu refleksi kont-
rol eden yolaklar retiküler aktive edici sisteme
komudur, beyin sapini tutan yada etkileyen
lezyonlar pupil boyutunu veya pupil iik ce-
vabini etkiler. Dier taraftan, pupiller refleks
metabolik bozukluklara kismen dirençlidir,
küçükte olsa pupiller iia reaksiyon verirler.
Bu nedenle eit olmayan, iia az yada hiç yanit
vermeyen pupilleri olan bir çocuun retiküler
aktive edici sistem bölgesinde beyin sapi dis-
fonksiyonu olduu kabul edilir ve çounlukla
bilinç seviyesini etkileyen yapisal bir lezyon
vardir ve pupiller refleksi bozar.
Özellikle alt beyin sapi fonksiyonlarinin de-
erlendirmesinde okulosefalik refleks yardim-
cidir. Beyin sapi fonksiyon gören bir çocuk-
ta kafa bir tarafa çevrildiinde, gözler bilinç
düzeyinden baimsiz olarak konjuge hareket
eder (bir göz adduksiyon, dieri abduksiyon
yapar). Medial longidutinal fasikül seviyesinde
bir beyin sapi lezyonu varsa, kafa çevrildiinde
sapi lezyonu varsa, gözler kafa ile gözler kafa
ile ayni yönde hareket etmez "ta bebek gözü"
fenomeni olarak isimlendirilen bu durumda
gözler kafada boyali gibidir.
sefalik düzey yada üstündeki lezyonlar dekor-
tike postür ile ilikilidir, bu durumda bacaklar
sertleir ve kollar, el bilei ve dirsekten sert bir
ekilde fleksiyona gelir. Lezyon orta beyin veya
üst ponsa doru çiktikça, kollar ve bacaklar ge-
rilir ve ariya cevap olarak pronasyona gelir, bu
postüre derebre postür denir. Eer lezyon me-
dullaya ilerlerse, çocuun kaslari gevektir ve
arili uyarana cevap yoktur.
bakim ünitesine götürülmelidir. Nörolojik mu-
ayene yapisal bir lezyon düündürüyorsa bilgi-
sayarli tomografi (BT) yada manyetik rezonans
görüntüleme (MRG) ile erken görüntüleme
yapilir ve hizli ve doru taniya gidilir. Radyas-
yon olmadii için MRG tercih edilirken BT'de
kullanilabilirlii fazla olduu için tercih edilir.
ilailan problemlerdendir. Gelime geriliine
yaklaim ve tedavisi Bölüm 91 ve 185 de ayrin-
tili olarak tartiilmitir. Geliimsel basamak-
larin yava kazanilmasi bir çok sebepten kay-
naklanabilir, normal varyant olabilecei gibi
nöromuskuler hastaliktan statik ensefalopatiye
kadar deien bir yelpazesi vardir. Bunun tam
tersi, geliimde regresyon (kazanilan yetilerin
kaybedilmesi) hemen her zaman progresif nö-
rolojik hastalik nedeni ile olur.
gelimede gerilemeden bahsediyorsa, bazi özel
durumlar açisindan aratirilmalidir. Statik en-
sefalopatili bir çocuk okul çaina erimesi güç
olabilir, yeni yaklaimlar ile beyinde daha önce
sessiz olan hasarli bölgeler görülür. Yeni görev-
leri örenmekte güçlük çekilmesi gelime geri-
lii olarak deerlendirilememelidir.
nesillik bir aile aaci yapilmalidir, her bir aile
bireyinin salik durumu ve geliim basamakla-
ri, mental retadrasyon, nöromuskuler hastalik
ve epilepsi gibi nörolojik hastaliklar sorgulan-
malidir. Annenin kaybedilen gebelikleri, akra-
ba evlilii ve etnik kalitim sorgulanmalidir.
madde kullanimi, gebelie bali hipertansiyon,