travmaya bali olarak dilerde koyu renklen-
me ve apselere rastlanabilir. Ergenlik dönemi
öncesi çocuklarda kondiloma akümülata gibi
cinsel yolla bulaan oral lezyonlar, cinsel istis-
mari düündürmelidir. Cinsel istismara bali
oral travma, sert ve yumuak damak birleim
bölgesinde petei ve ekimozlarla kendini belli
edebilir (
bilir.
ve kimyasal travma veya elektrikle temas ne-
deniyle yaralanabilir. Yumuak dokulardaki
yaralanmalar, abrazyon, yirtilma, ezik, ekimoz,
hematom ve yanik ekilde görülebilir. Özellikle
di kiriklarinin varliinda, oral dokudaki yir-
tilmalar olasi bir yabanci cismin varlii yönün-
den dikkatli bir ekilde muayene edilmelidir.
Gözle muayene ve palpasyon, yabanci cismin
tespitinde genellikle yeterli olmadiindan, lez-
yonun radyografi alinarak bu olasilik bertaraf
edilmelidir. Özellikle derin veya vermilyon
hatti boyunca seyreden dudak yirtilmalari,
estetik bir kapanim salayacak ekilde teda-
vi edilmelidir. Tam kalinliktaki yirtilmalarda,
katmanlarin ayri ayri suturlanmasi gerekir.
Vermilyon hattinin anatomik olarak dikkatli
rinin aiz boluuna açildii ditan içe yirtil-
malarda, kontaminasyona siklikla rastlanir.
Bu durumlarda deriden önce aiz içi yirtilma
suturlanmali ve hasta stafilokokal mikroor-
ganizmalara yönelik antibiyotik tedavisine
balatilmalidir. Çocuklarda dil yirtilmalari
siklikla görülmekte olup, düme veya alt çene
ucuna darbe alma sonucunda geliir. Damar-
lanma yönünden zengin bir organ olan dilin
yirtilmasi sonucunda airi kanama görülebilir.
Kenarlari birbirine yakin olan dil yirtiklari,
çou zaman sutur gerekmeden iyileebilmekle
beraber, Dil ucu veya lateral bölgede birbirine
yakin olmayan yirtik kenarlarinin suturlanma-
si gerekmektedir. Dieti siyrilmalari, dieti ve
periostun travma ile alttaki kemii açia çika-
racak ekilde yirtilmasi sonunca geliir (
suturlarla stabilize edilmelidir.
yaralanma tipi olup farkli interdisipliner tedavi
yaklaimlarini gerektirir.
elektrik kablosunun ucunu emmesi veya kab-
loyu isirmasi sonucunda geliir. Bu yaralanma-
lari önlemenin en iyi yolu, elektrik prizlerinin
emniyet kapaklari ile izole edilmesi ve açiktaki
elektrik kablolarina sert yalitim uygulanmasi-
dir. Acil tedavide ok ve kanama gibi kompli-
kasyonlar öncelik taimaktadir. Yara bölgesin-
deki nekrotik dokunun günlük debridmanlarla
uzaklatirilmasi, yara kenarlarinin yapikan
bantlarla birbirine yaklatirilmasi ve topikal
antibiyotik uygulamasi gerekmektedir. Aiz
komisurunun elektrik yanii sonrasinda bakte-
riyel enfeksiyon, ekil bozukluu, mikrostomia
ve dilerde renklenme gibi komplikasyonlar
görülebilir.
ve aiz açikliini kisitlayan bir aiziçi splintin
uygulanmasi ile komisuroplasti gereksinimi
azaltilabilir.
ekilde gerçekleebilir. Uluslararasi Dental
Travmatoloji Dernei, di yaralanmalarinin
deerlendirme ve tedavisine yönelik kilavuzlar
oluturmutur.
malarin büyük bir bölümü, detayli bir aiziçi
ve aiz dii muayene ile birlikte radyografik
incelemeyi gerektirir. Yaralanmanin düzeyini
tespit edebilmek için hem aiz içi, hem de aiz
dii radyograflarin alinmasi gerekmektedir.
Buna ek olarak, pulpa nekrozunun gelimesi
halinde iyileme ve periapikal dokularin duru-
munu karilatirabilmek amaciyla bir balangiç
radyografi alinmalidir.
dir. Sadece minenin etkilendii durumlarda
kirik kenarlari beyaz görünür (
halinde kirik yüzeyi, merkeze doru sari renk-
te görünür (
gerektirmez. Mine kiriinin tedavisinde kes-
kin kirik kenarlari yumuatilirken; dentinin de
tutulumu halinde estetiin salanabilmesi için
di renginde bir kompozit rezin dolgu yapilir.
Dentinin açia çiktii kiriklarda, di termal
uyaranlara kari hassas hale gelebilir. Açiktaki
dentin dokusu, birkaç gün içerisinde bir geçici
rezin bandajla kapatilarak, ileride pulpa nekro-
zuna yol açabilecek irritanlarin pulpa üzerin-
deki olasi zararlari engellenir. Daha ileri bir za-
manda bu bandaj kaldirilarak, kirik di dokusu
kompozit rezin ile restore edilebilir. Kirik di
parçasi mevcutsa, orijinal konumuna yapitiri-
larak mükemmel bir estetik salanabilir.
yönlendirilmesi gerekir. Bu tip kiriklar, pulpa
ve/veya kökü de içerir ve kendilerini fraktür
yüzeyinin ortasindaki görülebilen kirmizi bir
alanla belli ederler (
tedavisi) ile pulpa nekrozu ve buna bali ola-
rak geliebilecek apse oluumu engellenmeye
çaliilir. Komplike di kiriinin estetik resto-
rasyonu daha ileri bir zamanda yapilir. Kök