![]() mitir. Fetal mortalite hizlari, 28.gestasyon haf- tasi veya üzerinde önemli ölçüde azalirken, 20 ve 27 haftalar arasinda bu azalma görülmemi- tir. 2004 yilinda, 20 hafta veya üzerindeki fetal ölümlerin yarisi 20 ve 27 gestasyon haftalari arasinda olmutur. ancak bu yillarda 1000 canli doumda 4.5'ten 4.7'ye yükseldiini belirtmitir. Bu artiin en önemli nedeni doum tartisi 750 gramin, özel- likle de 500 gramin altinda olan bebeklerin do- um hizindaki artitir ve bu da yardimli üreme tekniklerine bali olarak çoul gebelikler, pre- matüre doumlar ve airi düük doum tartili neonatal mortalite hizi tekrar 1000 canli do- umda 4.52'ye gerilemitir. prematürite, prenatal bakimin olmayii, ge- belikte yetersiz tarti alimi, Afrikali-Amerikali etnik köken ve yetersiz prenatal bakimdir. Ir- kin, neonatal mortalitenin önemli bir belirle- yicisi olduu, Amerika Birleik Devletlerinin 1997 mortalite hizlari ile gösterilebilir; Asyali ve Pasifik Adali annelerden doan bebeklerin mortalite hizi 5:1000 canli doum iken, bunu beyaz (6.0), Amerikali Kizilderili (8.7) ve siyah (13.7) annelerden doan bebekler izlemek- tedir. Afrikali-Amerikali kadinlarda preterm olmasi, fetal ve bebek mortalite hizlarinin da iki kat yüksek olmasini kismen açiklayabilir. Ancak, preterm doum ve dier gebelik so- nuçlari arasindaki irksal farkliliklar genellikle açiklanamaz. Son birkaç on yil içinde perina- tal mortalite hizlarinda belirgin bir düme olsa da, prematürite hizi oldukça sabit kalmitir ve Afrikali-Amerikali bebeklerin mortalite hizi da beyaz bebeklerden daha yüksek olarak de- vam etmektedir. Farkli irk/etnik kökene ait olan topluluklarin perinatal ve neonatal mor- taliteleri arasindaki göreceli farkliliklar önemli ölçüde deimemitir. Hispanik olmayan si- yah yenidoanlarda bebek ölüm hizi (BÖH) 1000 canli doumda 13.6'dir ve bu bebeklerin hayatin ilk yilinda ölme olasiliklari, Hispanik olmayan beyaz bebeklere (BÖH 5.7:1000) ve Hispanik-siyah bebeklere (BÖH 5.65:1000) göre iki kat daha fazladir. Her ne kadar top- lam doum kohortu için, siyahlarin mortalite riski beyazlardan daha yüksek olsa da, doum tartisi/gestasyon yai küçüldükçe bunun tersi görülmektedir. ilk trimesterinden sonra balatilmasi halinde ve lise mezunu olmayan ergenlerin ya da 40 ya veya üzerinde, evlenmemi veya gebelikte sigara içmi kadinlarin bebeklerinde daha yük- sektir. Bebek ölüm hizi ayrica, erkek bebekler- de, çoul doumlarda ve preterm veya düük doum tartili yenidoanlarda da daha yüksek- tir. Preterm eylemi balatan neden çou zaman saptanamasa da, perematüre doum için risk faktörleri arasinda uterus anomalileri, kokain kullanimina bali ablasyo plasenta da dahil ol- mak üzere plasental kanamalar, annenin kronik hastaliklari, çoul gebelikler, erken membran rüptürü, koriyoamniyonit ve bakteriyel vajino- zis sayilabilir. Bakteriyel vajinozis, kisa serviks ve vajinal kanalda fetal fibronektin varlii pre- term eylemin habercileridir, fakat bakteriyel vajinozisin tedavisi prematüriteyi önlemede et- kili olmamitir. Prematüre eylem, doumlarin %10'undan fazlasinda görülür, ancak bu siklik- la orantisiz olarak, bebek ölümlerinin yaklaik üçte ikisinden sorumludur ve hem neonatal morbiditeye hem de serebral palsi, zeka gerilii, fiziksel engel, körlük ve sairlik yaninda okula uyum ve örenmede majör ve minör sorunlar gibi uzun süreli morbiditeye önemli ölçüde katkida bulunur bali ölümlerin sayisinda önemli bir azalmak- la olmakla birlikte, airi düük doum tartisina bali ölümlerde, dier nedenlere bali ölümlere göre arti olmutur; asfiksi, doum travmasi, er- dation. |