Diù Çürüöü
Çeviri: Zafer C. Çehreli
nen dental karies, bulaici, diyetle yönlendiri-
len ve büyük oranda önlenebilen bir hastaliktir.
ABD'de yaayan çocuklarda en sik rastlanilan
kronik hastalik olup, astimdan 5; saman nezle-
sinden 7 kat fazla siklikla görülmektedir.
lenmekle beraber, bu azalma tüm ya gruplarini
içermemekte ve bazi topluluklar arasinda ciddi
farkliliklar göstermektedir.
2002 yillari arasinda taranan 2-5 ya arasinda-
ki ABD'li çocuklarin %28 (yaklaik 4 milyon
çocuk)'inde gözle tespit edilebilir oranda çürük
bulunmaktadir. Çürük prevalansi, 1988'den
1994'e kadar genç çocuklarin %24'ünde çürük
görülebileceine yönelik tahminlerin daha da
üstünde seyretmektedir.
durumdadir.
aiz saliina ve en yüksek çürük riskine sahip
olup, daha yüksek gelirli non-hispanik edeer-
lerine kiyasla zamaninda bakim hizmeti alabil-
me olasiliklari çok daha düüktür.
çocuklari iki yaa kadar en az 10 kez koruyu-
cu ziyaretler nedeniyle görebildiklerinden, bu
yüksek-risk gruplarini hedefleme yönünden
ideal bir konumda bulunmaktadirlar.
hastalik olduundan, patofizyolojisinin bilin-
mesi halinde pediatristin di çürüü risk tayi-
nini yapabilmesi, velileri yönlendirip koruyucu
danimanlik salayabilmesi ve dihekimi mes-
lektalari ile beraber bir yaindan önce veya en
kisa sürede bir dental ev kurabilmesi mümkün
olabilir. Dental ev konsepti, Amerikan Pediatri
Akademisi'nin medikal ev tanimindan türe-
tilmitir. Buna göre dental ev, hasta ve dihe-
kimi arasinda, aiz saliinin tüm yönlerine
ilikin kapsamli, sürekli eriilebilir, koordineli
ve aile-merkezcil yapidaki bakim ve tedavi hiz-
metlerini içeren ilikiyi tanimlamaktadir.
yüzeyinde çürük kavitesi (boluu) oluumuna
yol açan bir patolojik hastalik proçesidir. Di
çürüünün etiyolojisi multifaktöryeldir. Di
çürüünün oluabilmesi için gerekli temel fak-
törler, bir veya birden fazla çürüe yatkin di
yüzeyi, karyojenik (çürüe neden olan) bakte-
riler, fermente olabilen karbohidratlar (özellik-
le sukroz) ve zamandir.
Remineralizasyon
yapikan beyaz veya sari "biyofilm") içerisin-
deki spesifik oral bakterilerin airi çoalma-
si sonucunda oluur. Karyojenik bakteriler
asidojenijk'tir, yani fermente olabilen karbo-
hidratlari metabolize ederek asit üretebilirler.
Bu asitler, di yüzeyinden kalsiyum, fosfat ve
karbonat gibi minerallerin kaybina (deminera-
lizasyon) neden olurlar. Demineralizasyonun
ilk iareti, dieti kenari boyunca izlenebilen,
ince beyaz bir çizgidir (
rü ile geri döndürülebilir. Remineralizasyon si-
rasinda tükürükteki kalsiyum ve fosfat, ortam-
lenir. Flor, remineralize olan minenin yapisina
floroapatit olarak katilarak dii ilerideki asit
ataklarina kari daha dirençli hale getirir. De-
mineralizasyon durdurulamaz veya geri dön-
dürülemez ise, çürük proçesi devam ederek
dite kavite oluumu gerçekleir (
proçesinin çok ileri bir evresidir. Dolayisiyla,
di çürüü dinamik bir proçes olup, normal
koullarda demineralizasyon ve remineralizas-
yon arasinda bir denge bulunmaktadir. John
Featherstone, bunu patolojik (demineralizas-
yona yol açan) faktörlerin koruyucu (remine-
ralizasyonu salayan) faktörlerle mücadelesini
içeren Çürük Denge Modeli ile açiklamitir.
zulmu tükürük akii veya fonksiyonu, ve kötü
diyet alikanliklarini (yani fermente olabilen
karbohidratlarin sik tüketimini) içermektedir.
Koruyucu faktörler ise tükürük akii ve tükü-
rüün komponentlerini, antibakteriyel ajanlari
ve floru içerir.
lu primer mikroorganizmalar olduu kabul
edilmektedir. Bu bakteriler, fermente olabilen
herhangi bir karbohidrati metabolize edebil-
mektedirler. Sukroz, en karyojenik karbohidrat
olarak bilinmektedir.
asit üretmek üzere metabolize edilmektedirler.
ÇÜRܼÜ
olarak da adlandirilan erken çocukluk döne-
mi çürüü (EÇÇ), bebeklerde ve okul öncesi
dönemi çocuklarda süt dilerini etkileyen; ol-
dukça bulaici bir di çürüü formudur. EÇÇ
tipik olarak maksiller kesici dilerde balar ve
Hastal¿klar¿