background image
BÖLÜM 502
Bebeklik ve
Çocuklukta Akciöer
Büyümesi
Richard L. Auten
Çeviri: Deniz Doöru Ersöz
Pediatrist için, akcier büyümesini ve geliimi-
ni anlamak, her ikisi de kötü gidebilecek hasta-
lari uygun ekilde tanimak ve tedavi etmek için
önemlidir. Bu, yeni tani ve tedavi seçenekleri-
nin geliimi için kritiktir. Bu bölümde, gelien
akcierin bileenleri, bunlarin etkileimlerini
regüle eden faktörler ve çocuklarda solunum
fonksiyonlarina etkileri vurgulanacaktir.
Bebeklik ve çocukluktaki postnatal akcier
büyümesi, solunum yollarinin uzamasi ve ge-
nilemesi ile birlikte alveollerin bölünmesi ve
büyüyen bronlar ve akcier parenkimi için
damar yapilarinin salanmasi olarak tarif edil-
mitir.
1
Memelilerin akcier geliimi ve hasta-
liklarinin hayvan modelleri kullanilarak yapi-
lan aratirmalari, akcier hücre devrinin, tamir
ve rejenerasyonunun, belirli hassasiyet pence-
releriyle birlikte, dinamik bir süreç olduunu
giderek artan bir ekilde göstermitir ve bu pe-
diatristler için önemli olacaktir. Erken çocuk-
lukta bozulmu akcier büyümesinin akcier
fonksiyonlari üzerine hayat boyu etkisi olur.
2
ER¾øK¾N AKC¾¼ER
FONKS¾YONUNU
PROGRAMLAYAN ÇOCUKLUK
ÇA¼I OLAYLARI
Son dönemdeki seçkin örenci ve stajyerlere,
erken hayattaki olaylar ve erikin çada kaza-
nilmi hastaliklar arasindaki ilikiyi tarif eden
"Barker hipotezi", hiç üphesiz, öretilmi ola-
caktir. ngiltere'de 70-80 yil önce domu olan
kiiler ile yapilan kohort çalimalar, 2 yaindan
önce pnömoni tanisini, ya ve boy için düzel-
tilmi solunum fonksiyonlarinda (birinci sani-
yedeki zorlu ekspirasyon hacmi, kisaca FEV1)
bozulmaya balamitir.
3
ngiltere'den yapilan,
benzer ekilde dizayn edilmi daha büyük ko-
hort çalimanin raporlarinda, astim, pnömoni
ve bomaca gibi çocukluk çai "akcier has-
taliklari" ile solunum fonksiyonlarinda hizli
bozulma arasinda belirgin bir iliki bulunma-
mitir, bu nedenle çocukluk çai akcier enfek-
siyonu ve akcier büyümesinin ilerideki erikin
çadaki akcier fonksiyonlari üzerine etkileri
net deildir.
4
Dier taraft an, erken hassas dönemde tarti-
ilabilir ekilde akcier geliimini bozan pre-
matür doum, geç çocukluk ve erikin ça-
larda zorlu ekspiratuar akim ve hiilti üzerine
belirgin etkileri ile birlikte solunum fonksiyon-
larinda bozulma ile ilikildir. Prematür doan
erikinlerin akcier bilgisayarli tomografisinde
gözlenen akcier parenkiminde yapisal de-
iiklikler siktir, ancak bunlarin fonksiyonel
önemi net deildir.
5
Erken çocukluk çainda
meydana gelen bozulmu alveoler geliim veya
tamir kapasitesinde azalma, kronik ya ile ili-
kili akcier hastaliklarinin ortaya çiktii eik
deerini düürebilir. Normal akcier büyümesi
ile çevresel maruziyet arasindaki etkileimlerin
anlailmasi, imdi ve gelecekte, "di dünya" ile
hassas bir ilikisi olan akcier fonksiyonlarini
korumak için uraan pediatristler için art
olacaktir.
AKC¾¼ER GEL¾ø¾M¾N¾N
EVRELER¾
Akcier geliimi (bakiniz
ekil 59-1
), embriyo-
nik hayatta trakeal primordiyumun önbairsak
endoderminden tomurcuklanmasiyla balar.
Solunum sistemini döeyen epitelyal hücreler
ve altindaki mezankimal hücreler arasindaki
karilikli sinyaller, iletken hava yollarinin dal-
lanma ile ilgili morfogenezini kontrol eder.
Normal gebeliin sonlarina doru, terminal
solunum yolu kesecikleri, pulmoner kapiller-
ler ile uyumlu ekilde gaz aliverii yapan tip I
pnömositlere dönüecek olan daha yassi epitel
ile kapli hale gelir. lkel alveoldeki komu kü-
Solunum Sisteminin
Hastal¿klar¿
KISIM 27
Jay K. Kolls,
Editör
Deniz Doöru Ersöz,
K·s·m Çeviri Editörü
1
PART
Pulmonolojinin Prensipleri