ihmal ettii görülmütür.
çalimada bilinen faillerin %70'inden fazlasi
erkektir.
çocuklardir. Cinsel istismara urayan çocuklar
genellikle suçluyu tanirlar; bu suçlu baba, üvey
baba, baka bir erkek akraba ya da bir aile dos-
tu olabilir. Cinsel istismara urayan çocuklarin
faillerini tanimayan azinlii genellikle zorla
cinsel tacize ya da tecavüze urayan büyük ço-
cuklar ya da adolesanlardir.
durum toplumdaki kötü muamele sikliini
gerçek sikliindan çok daha düük gösterebi-
lir. Örnein, erkek çocuklarin cinsel istismara
uramasinin sik gerçekletii düünülse de
büyük olasilikla az fark edilip az bildirilmekte-
dir.
tir. Bunlarin ilkinde anne babalar ile kendi ço-
cuklarina yönelik davranilarini ve çocuklarina
bakalari tarafindan uygulanan kötü muamele
hakkindaki bilgilerini incelemek üzere görü-
ülmütür. Kuzey ve Güney Carolina'da anneler
ile yapilan bir telefon anketi, yerel çocuk koru-
ma kurumu bildirimi verilerinin çok üzerinde
fiziksel ve cinsel istismar oranlari saptamitir.
Anne anketinde belirlenen fiziksel istismar in-
sidansi, resmi çocuk koruma kurumu raporla-
rindan 40 kat ve cinsel istismar insidansi ise 15
kat fazladir.
1999'da Birleik Krallik'ta yürütülen randomi-
ze bir çalimada görüülen 2869 genç erikinin
%16'si çocukken kötü muamelenin bir türüne
maruz kaldiini bildirmitir. Katilimcilarin
%7'si fiziksel istismar, %6'si duygusal istismar
yaadiini, %6'si bakim eksikliine, %5'i de-
netim eksikliine, %11'i temas içeren cinsel
istismara maruz kaldiini bildirmitir.
istismarin 3 yainda ve daha küçük çocuklar-
da olduuna dikkat edilmelidir. Bu nedenle,
erikinlerin kendi çocukluklari ile ilgili hatirla-
diklari, istismar öyküleri gerçekte olduundan
daha az gösterebilme olasiliina sahiptir.
rulan soru tipi ve sayisina, kullanilan ilevsel
tanimlara göre deiir. ABD ve Kanada'da
erikinler üzerinde yürütülen 19 çalimanin
bir derlemesinde erkeklerin bildirdii cinsel
istismar siklii %3-16, kadinlarin %3-62'dir. Bu
derleme, 18 ya alti olasi cinsel istismar orani-
nin kizlarda %20, erkeklerde %5-10 olduunu
belirlemitir.
iktir ve kötü muameleye kesinlikle yol açacak
tek bir etmen belirlenemez. Bir çocuu kötü
muameleye maruz kalma riski altinda birakan
etmenleri anlamak için yararli bir çerçeve; ço-
cuk, anne baba, aile ve toplum kaynakli etmen-
lerin yer aldii bir ekolojik model oluturul-
masidir. stismar ve ihmal oluumu ile ilikili
etmenler
özellikle üç ya altindakilerin, fiziksel istismar
ve ihmal nedeniyle kaybedilme riskleri önemli
ölçüde daha yüksektir. Küçük çocuklar ayni za-
manda temel insani ihtiyaçlarinin karilanmasi
için bakicilara en çok baimli ve bu nedenle
ihmale kari en duyarli bireylerdir. stenmeyen
gebeliklerden doan, özürlü, çoul gebelikler-
den olan (örnein, ikiz) ve prematür doan
bebeklerin kötü muameleye urama riski daha
yüksektir.
uyuturucu madde kullanimini içerir.
engel oluturacak kisitliliklari olabilir; örnein,
mental retarde bir ebeveyn, çocua uygun gida
ya da uyaran salayacak temel becerilerden
yoksun olabilir ya da depresyondaki bir anne
çocuu yeterince denetleyecek enerjiye ya da
dikkate sahip olmayabilir. Anne babaya ilikin
tek bir etmenin istismar ile sonuçlanmasi pek
olasi deildir. Örnein, çocukken istismara
maruz kalma ile kendi çocuunu istismar etme
arasinda güçlü bir iliki olsa da ("istismarin
kuaklar arasi aktarimi"), çocukken istismara
maruz kalan anne babalarin çounluu kendi
çocuklarini istismar etmemektedir.
izole aileler, evde yaayanlarin siklikla deitii
aileler ve 5 ya altinda çok sayida çocuu olan
aileler yer alir. Aile içi iddet, örnein part-
nerler arasi iddet, çocuun kötü muameleye
maruz kalmasi açisindan baimsiz bir risk fak-
törüdür.
gibi toplumsal kaynaklar, altyapi yetersizlikleri
ile yoksulluktur. Kötü muamele olgu bildirim-
leri tüm toplumsal siniflardan gelmektedir; bu
nedenle, istismar ve ihmalin daha çok yoksul
ve eitim düzeyi daha düük ailelerden bildi-
rilmesi, bu etmenlerin anne babanin çocuk ile
yeterli ve koruyucu bir iliki kurma baarisina
(ya da baarisizliina) önemli ölçüde katkida
bulunduunu düündürmektedir. Kötü mua-
mele ile ilikili bulunan dier mahalle-düzeyi
tanca emlak deerlerini içerir.
anne baba ve çocuk arasindaki ilikinin doasi
üzerine odaklanmilardir. Bu ilikiyi anlama
yolunda birbirinden ayrilamayacak iki yöntem
ebeveynin çocua kari tutum ve duygularinin
incelenmesi ve ebeveyn ile çocuk arasindaki
balanmanin niteliinin irdelenmesidir.
lki, bir yenidoanin tüm gece uyumasini ya
da 8 aylik bir çocuun tuvalet eitimi almasini
beklemek gibi uygunsuz beklentilerdir. kinci-
si, anne baba ve çocuk arasinda empati kurula-
mamasi ya da anne babanin çocuun duygusal
deneyimleri ve düüncelerini anlayamamasi ve
bunlara katilamamasidir. Bu baarisizlik, istis-
mar eden anne babanin özsaygi eksikliinden
kaynaklanabilir; çünkü özsaygi derecesi, bir
kiinin bakalarina nasil davranacai ve tepki
verecei konusunda bir belirleyicidir. Üçüncü-
sü, fiziksel ceza uygulamasina deer verilmesi-
dir. Dördüncüsü ise, ihmal ya da istismar eden
anne baba, ebeveyn-çocuk rollerini tersine
çevirerek, ailenin huzur ve mutluluk kaynai
olarak çocuklari görebilmesidir. Çocuklarinin
¶liêkili Etmenler