dukça zordur. Fakat bu problemin üstesinden
gelecek bazi yaklaimlar gelitirilmitir.
ED¶LMES¶
liklarin mendelyen aktarimini gösterdii aile
kümeleri belirlenmitir: otozomal dominant
meme kanseri (BRCA 1 ya da BRCA 2 mu-
tasyonlari) ve otozomal dominant kolorektal
kanser (APC mutasyonlari ve kalitsal polip dii
kolorektal kansere sebep olan herhangi bir gen
dizisinde mutasyon). Siklikla, multifaktöriyel
hastaliklarin mendelyen altkümeleri erken
yalarda açia çikar ve iddetli bir ekspresyona
sahip olabilir.
dominant olarak aktarilir. Bu da sorumlu gen-
lerin belirlendii bir küme olumasini salar.
MODY olgularinin yaklaik %50'si, glikozun
glikoz-6-fosfata çevrilmesinde hiz belirleyici
enzim olan glukokinazi sentezleyen gende mu-
tasyon olmasindan kaynaklanir. En az 7 ayri
gende oluan mutasyonun da MODY'ye sebep
olduu bilinmektedir ve bu genlerin ürünü
proteinlerin hepsi insülin regülasyonunda ya
da pankreas geliiminde görev alan transkrip-
siyon faktörleridir. Bu özel genlerin ve protein
ürünlerinin ayirt edilmesi diyabetin daha yay-
gin tipinin patofizyolojisini anlamaya yardimci
olabilir.
çocukluk çai hastaliklarina bir dier örnek-
tir. Yaklaik %10-20 Hirschprung hastasinda,
agangliyonoz sigmoid kolonunun ötesine geçer
ve kalitim yolu daha çok tek gen bozukluunun
aktarilmasina benzer. Otozomal dominant ak-
tarim (azalmi penetrans ile birlikte) gösteren
bazi ailelerde, RET protoonkogenindeki fonk-
siyon kaybi mutasyonlarinin hastalia sebep
olduu görülmütür. Endotelin B reseptör ge-
nindeki mutasyonlar, kalitimin resesif modunu
gösteren ailelerde görülmektedir.
riskleri akrabalik bai uzaklatikça dümek-
tedir (
leleri bir araya getirmek zordur. Bu çalimaya
alternatif olarak bu ailelerde birbirine en yakin
çift ler kullanilabilir (en yaygini her ikisi de et-
kilenmi kardeleri kullanmaktir). lgilenilen
özelliin altinda yatan genin yerini tespit ede-
bulunan DNA polimorfizmleri çaliilir. Eer
sorumlu gen polimorfizm bölgesinde yakin bir
yerde bulunuyorsa (polimorfizm ve söz konu-
su gen birbirine baliysa), etkilenen karde çift i
standart mendelyen kalitiminda söylenenden
daha yüksek bir oranda aleli paylaiyordur.
Polimorfizm ve hastalia sebep olan gen ara-
sinda herhangi bir balanti yoksa, %50 bir aleli,
%25 her iki aleli tair.
fizimi arasinda bir iliki yoksa karde çift lerin
önemli bir orani, beklenenden daha çok alel
paylamaktadir. Bu sonuç, MHC genlerinin
tip I diyabet oluumunda bir rolü olduunu
desteklemektedir. Tipik bir karde çift i linkaj
analizinde; genom boyunca üniform bir ekil-
test edilir (Örn: her 10 milyon baz çift inde bir
polimorfizm).
tifaktöriyel özellik kantitatif varyasyonlarinin
vanlarla çaprazlan¿r. Bu hayvanlar¿n yavrular¿n¿n ekstrem özelliöi taù¿yan genin bir kopyas¿n¿ taù¿yan bir
kromozomu taù¿mas¿ beklenirken, diöer kromozomun genin normal versiyonunu taù¿mas¿ beklenmekte-
dir (heterozigot). B: Heterozigot hayvanlar, gelecek nesilde normal ve ekstrem gen taù¿yan kromozomlar
aras¿nda rekombinasyon olmas¿ için, normal hayvanlarla çaprazlan¿r (geriçaprazlama). C: Bu rekombi-
nant kromozomlar daha sonra QTL'in kromozomun hangi bölgesinde olduöunu belirlemek için yap¿lacak
baölant¿ analizinde kullan¿l¿rlar. Moleküler teknikler kullan¿larak QTL izole edilir. ¾nsanlar ve fare-s¿çan
gibi deneysel hayvanlar aras¿ndaki büyük homoloji sayesinde, genin hayvan versiyonu insandaki QTL
versiyonuna prob olarak kullan¿labilir.