yon ile organ yetmezliinin baarili bir ekilde
tedavisi sonunda çocuun aktif ve salikli ha-
linin hayat boyu sürdürülme çabasi hasta, aile
ve primer bakim salayan kiiler için stres kay-
nai olabilir. Tibbi bakim plani, en basit haliyle
bile aralikli tibbi randevular, laboratuar testleri,
görüntüleme çalimalari ve siklikla karmaik
bir ilaç tedavisinden oluur. Transplant ilaçla-
ri toplum bakim salayicilari için aliilmami
hatta korkutucu bile olabilir. Kullanimlari es-
nasinda önerilen ilaç doz emasina uyum gere-
kir ve çeitli ilaç etkileimlerine bali özel yak-
laim gerektiren durumlar görülebilir. Düzenli
ilaç kullanimi ile immünsupresyonun idamesi
graft rejeksiyonunun önlenmesinde etkiliyken
immün açidan salikli non-transplant popu-
lasyonda görülmeyen bazi enfeksiyonlar ve
toksisiteler için riski artirir.
sinda paylailir. Transplant merkezi bakimin
devamini salamaktan ve graft fonksiyonunu
deerlendirmekten ve allograft ömrü boyunca
veya erikin transplant merkezine devredilene
kadar immünsupresyonu yönetmekten sorum-
ludur. Primer bakim, salam çocuk bakimi,
büyüme ve beslenme durumunun deerlen-
dirilmesi, araya giren hastaliklarin tedavisi
ve ailarin güncel olarak yapilmasi gibi salik
durumunun düzenli olarak deerlendirilmesi-
ni içerir. Organ fonksiyonundaki deiiklikler
veya graftta oluan kronik deiiklikler klinik
olarak asemptomatik olabilir ve sadece labo-
ratuar testleri ile aktif tarama sonucu sapta-
nabilir. Transplant sonrasi ilaçlarin veya bazi
ilaç etkileimlerinin potansiyel toksisitelerinin
genel olarak bilinmesi pediatrik alicinin devam
eden primer bakimi için önemlidir. Solid organ
transplantinin daha sik komplikasyonlari nef-
rotoksisite; kardiyovasküler morbidite; kemik
ve metabolik toksisiteler; ve gastrointestinal,
hematopoetik ve nörotoksisiteyi içerir.
hibitör tedavisidir. Takrolimus ve siklosporin
genellikle ilacin kan düzeyi ile ilikili olarak
renal kan akiminda ve glomerüler filtrasyon
hizinda doza baimli bir azalmaya neden olur-
lar. Tersine, aminoglikozit antibiyotikler, van-
komisin ve trimetoprim ve sulfametoksazol
kombinasyonu ile karilama sonucu dozdan
baimsiz kronik yapisal deiiklikler ve/veya
intersitisyel fibrozis geliebilir.
bulunabilir. Sirolimus ile proteinüri geliebi-
lecei yeni tanimlanmitir. Pediatrik kalp veya
plant sonrasi 5 yil içinde anormal kreatinin
düzeyleri görülebilir.
celi olarak siktir ve tipik olarak siklosporin içe-
ren protokollerde görülür. Halen bir risk faktö-
rü olsa da takrolimus, siklosporin ile karilati-
rildiinda daha düük hipertansiyon insidansi
ile ilikilidir.
diatric Renal Transplant Cooperative Study
(NAPRTCS) (Kuzey Amerika Pediatrik Böbrek
Transplant birlii Çalimasi) tarafindan ya-
pilan çok merkezli bir çalimada takrolimus/
MMF/prednizon alanlarda siklosporin/MMF/
prednizon alanlara kiyasla hipertansiyonun
daha az görüldüü bildirilmitir.
dirilmitir.
etkileri azaltir.
resyon alan çocukta artmi siklikta görülen
balica metabolik toksisiteler arasinda diabetes
mellitus, hiperlipidemi ve obezite vardir. Sik-
losporin ve takrolimus- ilikili diabet, insülin
yararlanimi üzerine etkilerinin yaninda insülin
sekresyonu üzerine direkt inhibitör etkileri ile
renal ve kalp transplant alicilarinin yaklaik %2
ila %4'ünde geliir. Akcier transplant alicila-
rinda bu gruptaki kistik fibrozis prevalansini
yansitan ekilde insidans %30'lara kadar artar.
Çeitli immünsupresyon ajanlari hiperlipide-
miye katkida bulunabilir. Steroidlerin hiper-
kolesterolemiye ve trigliseritler ve çok düük
younluklu lipoproteinlerdeki (VLDL) artia
katkida bulunduklari iyi bilinmektedir. Siroli-
musun da hiperlipidemiye neden olduu bilin-
mektedir. Hiperlipidemi ve diabet, kardiyovas-
küler morbiditedeki genel artia ek olarak graft
sakalimindaki azalmaya katkida bulunur.
Obezite, graft trombozu ve kaybi riskindeki ar-
tila beraber artmi ölüm riski ve kardiyopul-
moner hastalia bali ölüm ile ilikilidir.
ve immünsupresif ilaçlar gibi çeitli faktörler,
solid organ transplantasyonu yapilan çocuk-
larda kemik kalitesine zarar verebilir. Pediatrik
transplant hastalarinin sadece küçük bir bölü-
münde azalmi kemik mineral younluu bil-
younluu ile kirik riski arasinda bir iliki gös-
terilememitir. Buna ramen, çocuklukta solid
organ grafti alanlarda fraktürler, skolyoz ve ek-
lem ve omurilik dejenerasyonlari siktir. Avas-
küler nekroz, transplant alicilarinin %1 kada-
rinda görülür. Lineer büyüme etkilenmi olabi-
lir. Pediatrik alicilar transplantasyonu takiben
normal büyümeyi bir miktar yakalayabilirler,
ancak eriilen nihai boy -transplant yai, organ
yetmezliinin süresi ve idame immünsupres-
yonda steroid kullanimina büyük oranda bali
olmakla beraber- prematür epifizyel kapanma
nedeniyle azalmi olabilir.
leri siktir ve bulanti, kusma ve karin arisi gibi
non-spesifik karakterde olabilir. Mikofenilat
mofetil, küçük yataki hastalarda daha yüksek
toksisite ile beraber, siklikla ishal ve kusma ile
ilikilidir.
rin emilimine belirgin etkisi olur ve dolayisiyla
graft fonksiyonunu olumsuz etkiler. Steroid
ilikili gastrit ve gastroözefageal reflü de belirli
bir tedaviye ihtiyaç duyabilir.
yon ajanlarinin veya antiviral profilaksinin
komplikasyonu olabilir ve üç hücre serisinden
herhangi birini etkileyebilir. Nötropeni siklik-
la azathiopirin veya mikofenolat mofetil veya
gansiklovir ile ilikilidir. Transplant öncesi
kronik hipersplenizmi olan karacier alicila-
ri MMF ile ilikili kemik ilii supresyonuna
özellikle duyarli olabilir. Anemi de oldukça
siktir ve transplant sonrasi bir yil içinde pe-
diatrik renal transplant alicilarinin % 30'unda
bildirilmitir.
kalsinörin ilikili hemolitik üremik sendrom,
enfeksiyon ve sik flebotomi bulunur.
ilikilidir ve en çok nöbet veya tremorlar göz-
lenir. Baarisi direkt olarak ilaç toksisitesi ile
ilikili veya transplant sonrasi hipertansiyona
sekonder olabilir. Akut demiyelinizan hasta-
lik ve psödotümör serebri de bildirilmitir ve
kalsinörin inhibitörleri ile ilikilidir. Anksiyete,
huzursuzluk ve depresyon steroid dozu ile ili-
kili olabilir ve pulse steroid ile rejeksiyon teda-