background image
1605
Kanser ve Genetik Biyolojisi
RABDOMYOSARKOMA'DA
S¾TOGENET¾K
TRANSLOKASYONLAR VEYA
KROMOZOMAL KAYIPLAR
Rabdomyosarkoma (RMS) çocuklardaki en
sik yumuak doku sarkomu olup, tüm çocuk-
luk çai solid tümörlerinin %10'unu olutu-
rur.
106-108
Çok sayida histolojik alt grubu var-
dir, embriyonel tip (ERMS) %63'ünü, alveoler
tip (ARMS) %19'unu oluturur.
Her iki majör RMS alt grubunda da ka-
rakteristik lezyonlar bulunmutur. Alveoler
RMS'un %55'inden çounda u iki kromozom
translokasyonundan birisini bulunur; t(2;13)
(q35;q14) veya t(1;13)(p36;q14).
109-111
Bu
translokasyonlar sirasiyla kromozom 2'deki
PAX-3 bölgesi veya kromozom 1'deki PAX-
7 bölgesinden (nöromuskuler geliimde rol
oynar) birisinin 5' DNA balanma bölgesi ile
FKHR (FOXO1A) geninin (apoptosizde rol
oynayan, transkripsiyon faktörleri ailesinin bir
üyesi) 3' transaktivasyon domain bölgesi ara-
sinda bir füzyon oluturur.
112
Embriyonel RMS'un genetii ARMS'den
farklidir, kromozom 1p15'de özgün bir hetero-
zigosite kaybi (LOH) vardir, maternal genetik
materyalin kaybi ve paternal genetik materya-
lin duplikasyonu vardir. Bu LOH sonucunda
insülin benzeri büyüme faktörü II'nin (IGF-II)
ekspresyonu artar (imprinting'deki bozulma-
dan dolayi) ve bu da ERMS geliiminde rol
oynayabilir.
11p15'deki heterozigosite kaybi (LOH) ma-
ternal genetik materyalin kaybi ve paternal
genetik materyalin duplikasyonu ile oluur.131
Heterozigosite kaybi (LOH) normal koullarda
genellikle TSG aktivitesinin kaybi ile birlikte-
lik gösterdii halde, paternal duplikasyon ile
LOH'nin olduu bu durum IGF-2'nin aktivas-
yonuna yol açar.
OSTEOSARKOMA:
KARMAøIK GENET¾K
MEKAN¾ZMALAR
Osteosarkom'un (OS) moleküler özellikleri ES/
PPNET gibi dier kemik tümörlerinden daha
karmaiktir. Tipik olarak çou vakada özellikle
karmaik dengelenmemi karyotiplerin varlii
ile karakterizedir.
142
Çou OS vakalarinda RB1
ve p53 tümör baskilayici yolaklarin birlikte
inaktivasyonu gözlenir.
Sik görülen numerik anormallikler, kromo-
zom 1'de kazanim, 9, 10 ve 13 (RB1 lokusun-
da), 17 (p53 lokusunda) no'lu kromozomlarin
kaybi ve 6 no'lu kromozom uzun kolunun tam
veya kismi kaybidir.
147-150
Sik görülen yapisal
anormallikler ise kromozom 11,19 ve 20'de ye-
niden düzenlenmelidir.
147,148, 150-152
Karmaik karyotipik yapi telomer erozyo-
nundan kaynaklanan kromozomal füzyon,
köprü ve kirilmalari yansitir. Bu kromozomal
instabilitenin olasi bir sebebi telomer disfons-
ksiyonudur.
KANSER YATKINLIK
SENDROMLARI
Birkaç herediter genetik kanser sendromu ço-
cuk ve erikinlerde görülen kanser sendromlari
ile birliktelik gösterir. Bu bölümde bu hastalik-
larla ilgili önemli moleküler mekanizmalar an-
latilmaktadir (
Tablo 443-2
).
Q L¶-FRAUMEN¶ SENDROMU
Li-Fraumeni sendromunda (LFS) 45 yaindan
genç sarkomlu bir indeks vaka ve 45 yaindan
genç herhangi bir kanseri olan birinci derece
bir yakininin ve 45 yaindan genç herhangi bir
kanserli veya herhangi bir yata sarkomlu bi-
rinci ya da ikinci derece yakinini vardir. Klasik
olarak bu sendrom spektrumunda bulunan tü-
mörler olan yumuak doku sarkomlari, ostero-
sarkomlar, beme kanseri, beyin tünörü, lösemi
ve adrenokortikal karsinoma (ACC) çok sayida
ardiik çalimada gösterilmitir
175
; bununla
birlikte genellikle erken yata görülen baka
kanser türleri de gözlenmitir.
176
Li-Fraumeni sendromu ile birlikte TP53
tümör baskilayici geninde germ dizisinde de-
iiklikler görülür.
179-181
Taiyicilar mutasyon
için heterozigot özelliktedir ve bu bireylerde
gelien tümörlerde, Knudson'un çift vuru
hipotezi dorultusunda siklikla ikinci allelde
fonksiyonel inaktivasyona yol açan delesyon ya
da mutasyon vardir.
182-184
Sporadik rabdomyosarkomlu ve osteosar-
komlu çocuklarin %3-10'unda germ dizisinde
TP53'de mutasyonlar vardir.
186-189
Mutasyonu
olan bu hastalar sokak tipi TP53 tipi taiyan-
lardan daha genç yatadir. Vakalarin çounda
ileride ailede kanser hikayeleri çikiyor olmakla
birlikte, sporadik adrenokortikal karsinomu
olanlarin %75'inden fazlasi germ dizisinde
TP53 mutasyonu taimaktadir.
190,191
Bu göz-
lemler germ dizisindeki TP53 mutasyonlarinin
LFS'u kapsamindaki çocukluk çai tümörleri-
nin erken yalarda geliimi ile birlikte görüle-
bilmektedir.
194
Germ dizisindeki TP53 mutasyonlari
LFS'daki temel riski oluturur, karmaik dier
genetik faktörler farkli bireylerde farkli spesifik
fenotiplerinde belirleyici olur.
Li-Fraumeni sendromunun birincil tedavisi
görülen tümörlere yöneliktir. Antrasiklin, al-
kilatör, platin içeren ilaçlar gibi çou kemote-
rapi ajan ve tedavi dozlarindaki radyasyon P53
ilikili sinyal yolaklarinda hücre çoalmasinin
duraklatilmasini ya da apoptozis'i uyararirlar.
Böylece, mutant P53'e göre tedavinin uyarlan-
masi ilgi çekici bir konudur ve etkin antikanser
tedavi seçimini sinirlandirmaktadir. Bu neden-
le P53'ün sokak tipinin ekspresyonunu arttir-
maya yönelik olarak, sokak tipi gen transferi
veya küçük moleküller gelitirilmeye yönelik
çalimalar sürmektedir. Asemptomatik çocuk
ve genç erikinlerde germ dizisinde TP53 mu-
tasyonlarinin gösterilmesi ile birlikte, kanserde
erken tani ansini arttirabilmek için agresif
taramalarin kullanimi daha çok düünülmeye
balamitir. Bu yaklaim kinik olarak uygun
olmakla birlikte, çocuklarda genetik testlerin
yapilmasi çok ince düünülmeyi gerektiren etik
ve felsefi konuyu da beraberinde getirir.
Q BECKW¶TH-W¶EDEMANN
SENDROMU
Beckwith-Wiedemann sendromunda (BWS)
tümör riski %7.5 oraninda artmitir, hemihi-
perplazi varsa bu risk artii %10'a çikar. En sik
görülen tümörler Wilms tümörü, hepatoblas-
toma, nöroblastoma, rabdomyosarkoma ve ad-
renokortikal karsinomadir.
2,199
Bu sendromun karmaik bir genetii var-
dir. BWS fenotipi ve tümörleri ile birlikte gö-
rülen çeitli 11p15 kromozomal ve moleküler
deiiklikler rapor edilmitir.
200
Kromozom
11p15'in bu bölümündeki normal gen re-
gülasyonu çok sayida gen ve dier baimsiz
faktörlerden etkilenmekte olup bu bölgedeki
anormallikler genetik imprinting'e urayan
bölgeyi etkiler. Bunlar paternal eksprese olan
genlerden IGF2, KCNQ10T1 ve maternal eks-
prese olan H19, CDKN1C ve KCNQ1 genlerini
içerir.
201
Beckwith-Wiedemann sendromunda
saptanabilen kromozom anomalisi çok nadir-
dir.
Q MULT¶P ENDOKR¶N
NEOPLAZ¶
Multip endokrin neoplazi (MEN) üç farkli has-
talik gurubunu kapsar: MEN tip 1 (MEN1),
MEN tip 2A (MEN2A), MEN tip 2B (MEN2B).
Bunlarin tümü farkli endokrin organlari etki-
lerler.
MEN1A tümör baskilayici gendeki mutas-
yon sonucu olutuu halde, MEN1, MEN2A,
MEN2B RET protoonkogenindeki mutasyon-
lardan dolayi oluur. MEN2 ailelerindeki mu-
tasyon yapisi tümör baskilayici genlerdeki "çift
vuru hipotezine" uymamaktadir: RET proto-
onkogeni inaktive olmamitir ve ikinci allelde
kayip yoktur. Böylece MEN2'li ailelerde kanser