background image
2
KISIM 1: Pediatride Temel Bilgiler
tibbi merkezlere ihtiyacin altini çizdi. Dahasi
pediatrist gerektiren aile merkezli bakim, aile
içindeki ortamda çocuklari koruyan uzmanlar
ve deiik kurumlari içeren ortak servis dai-
tim çabalariyla tecrübelendi. Bakimin tüm bu
boyutlari özellikle salik hizmetini güvenli,
etkili, hasta merkezli, zamaninda, etkin ve ta-
rafsiz yapabilen 2001 Tip Enstitüsü'nün raporu,
"Crossing the Quality Chasm" tarafindan yürü-
tülmütür.
Hizmetin kurulumu hususunda çok sayida
ortamda birçok etkenin olmasi çocuklar için
bakimi bireysel uygulayicilar için zorlatir-
maktadir: yatan hasta, ayaktan hasta ve toplum
salii ortamlari. Bu özellikle pratisyen he-
kimler için dorudur; kirsal kesimde bulunan
pediatristler için ve yan dal uzmanlari doru
deildir. Sonuç olarak gittikçe daha fazla ya-
tan hasta ya da ayaktan hasta olarak tek bir
durumda bakimin salanmasina odaklanil-
maktadir, birkaç uygulayici toplum saliina
odaklanmaktadir. Bu eilim etkin bir ekilde
ideal ideal çocuk saliinin salanmasi için,
farkli sektörler (Örn; eitim, aile destei, çocuk
salii) arasindaki ibirliinin öneminin altini
çizmektedir.
Pediatrik salik hizmetinde tüm bu dei-
ikliklere ramen, genel olarak bakildiinda
çocuk saliinda sadece hafif bir düzelme ol-
mutur. Kanser, konjenital kalp hastalii, kistik
fibrozis ve tip 1 diyabet gibi spesifik hastaliklar
için önemli yeni tedavi yöntemleri tam iyile-
meyi salami ve yaam süresi uzamitir. Fakat
israrla birbiri ile kiyaslanamayan ve yüksek
seyreden bebek ölüm oranlari, otizm ve dikkat
eksiklii hiperaktivite bozukluu gibi siklii
artan bazi hastaliklar ve genç popülasyonda-
ki tip 2 diyabet gibi kronik tibbi hastaliklara
neden olan epidemik obesite çocuk saliinin
düzelmesinde devam eden zorluklarin bain-
da gelmektedir. Çocuk saliinin önemi ve
belirteçlerinin anlailmasindaki ilerlemeler,
Tip Enstitüsünün yeni geliimsel odaklanmi
tarifinde belirtildii gibi teknik bilgi ve ortak
stratejilerin bir arada olmasinin isbatidir.
Çocuk saliinin bu yeni alaninda, pediat-
ristler ve pediatrik bakim bireysel olarak ço-
cuu ele alarak bakima odaklanmaya devam
etmeli ayni zamanda halk ve toplum salii
baki açisiyla da birletirilmesi de gerekir. De-
vam eden çocuk salii sorunlarina ait çözüm-
ler pediatristin tibbi uygulama kapsami içinde
bulunabilecek ve ayrica imdi hekimi de içine
alan geni çevresel kapsam içinde de bulunabi-
lecektir. Bu çerçevede pediatrist, bireysel odak-
lanmi bakim modellerinin sinirlarinin ötesine
çikarak, toplum ve halk salii baki açisini
içine alarak ve yakalayarak, klinik olarak top-
lum salii ve sosyal faktörleri sentezleyen ve
yorumlayan kii olarak yetiebilir. Bu alanlarda
tecrübe kazanmi olan 21. yüzyil pediatristleri,
onlarin yüzyilindaki çocuklarin saliini etki-
lemede önemli rol oynamali ve oynayabilir.
KAYNAKLAR
Kaynaklar için DVD'ye bakiniz
Salikli" Erisi
"Riskte" Erisi
"Gecikmi/hastalanmi" Erisi
Okul Öncesi
Salik Birimlerinin Eksiklii
Salik Birimleri
Uygun Disiplin
Çocua Kitap Okuma
Doum
6 ay
Erken Süt
Çocukluu
Erken Oyun Çai
Erken Okul Öncesi
12 ay
18 ay
24 ay
3 ya
5 ya Ya
Geç Oyun Çai
Geç Süt Çocukluu
Geç Okul Öncesi
Aile Eitimi
Duygusal Salik
Okur-yazarlik
Yoksulluk
Örenmek için hazir
Ailede Geçimsizlik
øEK¾L 1-1.
Saöl¿k geliùim eörilerini düzeltmek için stratejiler.
Tablo 1-1.
Rollerde ve Uygulama Ortam·nda 20. ve 21. Yüzy·l Aras·ndaki Deëiêiklikler
Klinik bilgiye odaklanma
Bilgilere ulaùma ve uygulanmas¿
Bak¿m¿ kimin kontrol ettiöi
Bak¿m¿n tutarl¿l¿ö¿
Bak¿m¿n verilme ùekli
Çocuk saöl¿ö¿ndaki rolü
20. Yüzy·l·n Pediatristi
Enfeksiyonlar ve sendromlar,
ampirik davran¿ù ve geliùim
Gecikmeli (aylar/y¿llar)
Hekim
Oldukça deöiùken; kiùisel
uygulamalara baöl¿
Yatarak ve ayaktan
Kendine özgü, biyolojik ve
geliùimsel saöl¿öa odaklanm¿ù
21. Yüzy·l·n Pediatristi
Genomlar, çevre, davran¿ù ve
geliùim temelli nörobilim
Derhal ve süregen
Hasta/aile
Oldukça güvenilir; sistem ve
kan¿ta dayal¿
Yatarak, ayaktan veya toplum
¾ùbirliöi içerisinde, daha geniù
etki alan¿ ile saöl¿ö¿ biyolojik ve
geliùimsel olarak
bütünleùtirmek