background image
BÖLÜM 10
Saölam Çocuk
Bak¿m¿
Judith S. Shaw ve Judith S. Palfrey
Çeviri: Kadriye Yurdakök
Birinci basamak çocuk doktorluunun temel
tai olan salik ziyaretleri, çocuk ve ailesinin
salik ve esenliinin, içinde yaadiklari top-
lumda optimal düzeyde sürdürülebilmesi ve
desteklenmesi için önemli bir firsattir. Bir ço-
cuun geliimine olumlu katkida bulunmak
çok önemlidir. Salik çaliani; çocuun sali-
inin sürdürülmesi, geliiminin desteklenmesi,
ihtiyaçlarinin önceden düünülmesi ve ailesine
rehberlik edilmesiyle onun daha salikli ve
olumlu yönde gelimesine katkida bulunur.
Çocuklarin "ev" gibi bakim aldiklari bir çok
yer bulunmakla birlikte onlarin saliini kont-
rol eden, saliini gözeten "ev" salik merkez-
lerdir. Çocuk saliinin gözden geçirilmesi;
saliin desteklenmesi, korunmasi, hastalikla-
rin tanisi ve uygun yaklaim yapilmasi, gençler
ve özel salik bakimi gereksinimi olan çocuk-
larin bakimlarinin koordine edilmesi gibi iç içe
girmi bir dizi aktiviteyi içerir. Salik merkez-
leri, salikla ilgili sorunlarin tani, yaklaim ve
tedavisinin ötesinde, çocuk ve ailesinin güçlü
yanlarini gözönüne bulundurarak onlarin sa-
liklarinin daha da iyiletirilmesi ile uraan
merkezlerdir. Çocuklarin çou salikli olmayi
sürdürse de kronik hastalii, sakatlii ve baka
özel gereksinimleri olan çocuk nüfusunda arti
vardir. Salik çaliani, kompleks bakim gerek-
sinimi olduunda, bu bakimin koordine edil-
mesi, uygun hizmetlerin salaniyor olmasi için
gerektiinde savunuculuk yapilmasi ve ilgili ki-
ilerle uygun iletiimin kurulabilmesi için özel
bir konuma sahiptir.
Çocuk saliina yönelik hizmetler ödüllen-
dirici olduu kadar zorluklar da içermektedir.
Pediatride salik ve geliimle ilgili pek çok alan-
da çocukla ilgili faktörler ile çevresel faktörler
arasindaki etkileimin önemi artik çok belir-
gin hale gelmitir. Salik izlemleri, çocukluk
çainin sürekli bir büyüme ve gelime dönemi
olduu dikkate alinarak geliimsel bir çerçeve
üzerine oturtulmutur. Çocuun fiziksel ve psi-
kososyal saliinin sadece onun üzerinde deil,
çocuun hayatinda rol oynayan tüm insanlar
üzerinde etkisi olduunu bilen salik personeli,
geleneksel tibbi yaklaimin diinda onun duy-
gusal, ruhsal durumunu ve gelecekteki gelii-
mini etkileyebilecek toplum ve çevre salii ile
ilgili de sorumluluk duymalidir.
Salik çalianinin amaci, izledii süre bo-
yunca çocuun optimalden hiçbir sapma
göstermeden mümkün olduu kadar salikli
büyüme ve gelime göstermesi olmalidir. Bu-
nunla birlikte, normalden herhangi bir sapma
olduunda, bu durum erkenden farkedilmeli
ve çocuun, gelecekte oluabilecek sekel veya
problemleri de öngörecek ve önleyecek bir pla-
nini da içeren uygun tedavileri almasi salan-
malidir. Çocuun yaami boyunca gerçekleen
düzenli salik kontrol ziyaretleri salik çaliani
ile çocuk ve ailesi arasinda özel bir ba oluma-
sina yol açar. Salik çaliani çocuk ve ailesine
rehberlik ederken ve bilgelik içinde hizmet ver-
meye çaliirken kurulan bir ortaklik tek yönlü
kalamaz. Geçmite salik kontrol ziyaretleri
periyodik bir izlem takvimine göre belirlen-
mekteydi. Bunlarin siklii deimemi olarak
kalmi olsa da, ziyaretler artik ebeveyn tarafin-
dan belirlenmekte ve mümkün olduunca in-
teraktif olmaktadir. Salik kontrollerinin etkili
olabilmesi bir yandan çocuk ve ailenin salik
ve esenlii için gerekli hizmetlerin önemini
dikkate alirken dier yandan ailenin ihtiyaçla-
rini da gözönünde bulunduran iki yönlü kari-
likli bir ilikiyi gerektirir.
Bu bölüm bebek çocuk ve adolesanlarin
salik kontrollerine genel bir baki içerir. Ziya-
retlerin özel yönlerini, salik izlemleriyle ilgili
önemli konulari inceler, salik izlemlerinde
mükemmellii yakalamak için birinci basamak
düzeyindeki uygulamalari ele alir.
SA¼LIK KONTROL
REHBERLER¾
Q G¶R¶é
Temel pediatrik bakimin amaci çocuklarin ve
ailelerinin optimal salik ve esenliini sala-
Saöl¿ö¿n Desteklenmesi ve
Hastal¿klar¿n Önlenmesi
KISIM 2
Eve R. Colson,
Editör
Kadriye Yurdakök,
K·s·m Çeviri Editörü
1
PART
Saöl¿ö¿n Korunmas¿