background image
1374
KISIM 21: Gastrointestinal Sistem Bozukluklar¿
akut nörolojik nedenler düünülen hastalarda,
tanisal deerlendirme sürdürülmelidir. Akut
ya da kronik kusmada, bulanti sik görülüyor-
sa, ampirik olarak 5-hidroksitriptamin
3
içeren
antiemetik ilaçlar kusmayi ve intravenöz sivi
tedavisi gereksinimini azaltabilir.
31,32
Kusma
etyolojisi öykü, fizik muayene ya da laboratu-
var testleriyle belirlenebilirse özgül tedavi ba-
lanabilir.
Alarm semptomu olmadan kronik kusmasi
bulunan çocuklarda en olasi tani asit-peptik
bozukluktur (örn, gastroösefageal reflü, gast-
rit). Bu durum ampirik olarak 2-4 hafta süreyle
H
2
reseptör antagonistleri ya da proton pom-
pasi inhibitörleri kullanilarak tedavi edilebi-
lir.
14
Eer bu süre içinde belirtilerde iyileme
görülmezse tarama amaçli laboratuvar testleri
örn, tam kan sayimi, eritrosit sedimantasyon
hizi, çölyak taramasi, hepatik aspartat aminot-
ransferaz ve alanin aminotransferaz ve pankre-
atik lipaz) ve abdominal ultrasonografi (hid-
ronefroz, kolelitiyazis ve pankreatik psödokist
açisindan) istenebilir. Eer bu testlerle sonuca
ulailamiyorsa pediatrik gastroenteroloji kon-
sültasyonu istenmelidir. Asit-peptik, alerjik ya
da inflamatuvar lezyonlari saptamak amaciyla
üst gastrointestinal endoskopi ve biyopsi yapi-
labilir.
Episodik ya da siklik kusma örüntüsü ge-
nellikle siklik kusma sendromunda görülür ve
bir sonraki bölümde anlatildii gibi önleyici ve
akut tedavi yaklaimlariyla tedavi edilebilir.
S¾KL¾K KUSMA SENDROMU
Sikik kusma sendromu, episodik ya da siklik
ekilde yineleyen kusmalari olan çocuklarda
en sik konulan tanidir. Bu sendrom, belirli za-
man araliklarinda tekrarlayan, acil servis ya da
hastanede intravenöz sivi tedavisi gerektirecek
derecede dehidratasyona neden olan, atak-
lar arasinda salikli dönemlerin bulunduu,
kusma ataklariyla seyreder.
34
Tipik hasta 5-7
yalarinda, 2-4 hafta arayla, erken sabah saatle-
rinde ya da uyandiktan hemen sonra balayan
ve 24 ile 48 saat süren youn kusma episodlari
(saatte ortalama 6 kez) geçiren bir kiz çocuu-
dur. Ataklar çabuk balayip aniden sonlanir ve
her çocukta balangiç zamani, atak süresi ve
semptomatoloji açisindan kendi içinde birbi-
rine benzerdir. Siklik kusma sendromu atai
yaayan çocuklarin yarisindan fazlasi intrave-
nöz hidrasyona gereksinim duymaktadir. Tipik
bir atain semptomlari olan halsizlik (koma
benzeri tablodan konuamama ya da yürüye-
memeye kadar uzanan), solukluk (ok benze-
ri), itahsizlik, bulanti ve karin arisi çocuun
gastroenteritli hastalardan daha kötü görün-
mesine neden olur. Hastalarin çounun aile-
sinde migren öyküsü vardir.
35
Çocuk ergenli-
e yaklatikça kusma ataklari azalirken klasik
migren ba arilari balayabilir.
36
Siklik kusma sendromu, etiyoloji ya da pato-
fizyolojisinden çok klinik örüntüsüyle tanim-
lanmaktadir.
37
Q TANI
Siklik Kusma Sendromunun tanisi ve tedavi-
siyle ilgili ayrintili bir tartimaya http://www.
naspghan.org/userassets/Documents/pdf/Po-
sitionPapers/CVS%20statement.pdf adresin-
den ulailabilir.
Birçok ciddi klinik tablo siklik kusmaya ne-
den olabilse de, tipik öyküsü olan, alarm belir-
tileri olmayan bir çocukta ilk deerlendirme
Hayir
Evet
Hayir
Evet
Hasta dehidrate mi?
Rehidratasyon: oral ya da intravenöz
Kanli
Üst GS kanamasi
açisindan deerlendiriniz
(Bölüm 387'e bakiniz)
Safrali
Obstrüksiyonu
dilayiniz
(Bölüm 389'e bakiniz)
Bölüm 394'e
bakiniz
Çocuk ya da adölesan
Yenidoan ya da bebek
Kansiz
Safrasiz
Sepsis, menenjit
ya da YE kaniti
var mi?
Antibiyotiklerle
tedavi ediniz
Hayir
Evet
Metabolik, endokrin
ya da nörolojik
etiyolojileri düününüz
Metabolik, endokrin
ya da nörolojik
etiyolojileri düününüz
Cerrahi
müdahale
Letarji ya da mental
durumda deiiklik
Hayir
Evet
Hayir
Evet
Peptik hastalik,
toksinler ya da
ilaçlar, anatomik
nedenleri düününüz
Enfeksiyöz
nedenleri
düününüz
shal ya da ate var mi?
Kusmanin özellikleri
Regürjitasyon
Obstrüksiyon kaniti
var mi? (üst GS
muayenesi ya da
ultrasonografi isteyiniz
øEK¾L 382-1.
Kusma yak¿nmas¿ olan hastan¿n deöerlendirmesine yaklaù¿m. ¾YE, idrar yolu enfeksiyonu.