background image
772
KISIM 14: Allerjik Hastal¿klar
leri yansittii düünülen çeitli subtipleri olan
regülatuar T hücreleri.
1
TH1 hücreleri T-bet transkripsiyon faktörü-
nü ekprese eder ve kendine özgü sitokin olarak
interferon gama üretirler. Hücre içi bakteriyel
ve viral patojenlere kari konakçi savunmasin-
da temel rol oynarlar ve interferon gama ara-
cilii ile IgG2 antikor üretimine yardim eder-
ler. Parazitik enfeksiyonlara kari konakçi sa-
vunmasinda temel rol oynayan TH2 hücreler,
GATA-3 transkripsiyon faktörünün ekspresyo-
nu ile tanimlanirlar. B hücrelerinden IgE üre-
timi için gerekli olan IL-4 ve IL-13'ü üretirler.
Her iki sitokin de doal immün yanitin makro-
faj, havayolu epitel hücreleri ve dier hücrele-
rini içeren hücresel elemanlarini programlaya-
rak proallerjik enflamatuar ürünleri üretirler.
Ayni zamanda TH2 hücreler, eozinofil geliim
ve sakaliminda anahtar faktör olan IL-5 gibi
sitokinleri üretirler. En son kefedilen TH17
hücreleri, retinoik asit orphan gama-T reseptö-
rü transkripsiyon faktörünün ekspresyonu ile
tanimlanirlar. TH17 hücreleri, mantar (özellik-
le Candida türleri) gibi belirli patojenlere kari
baarili konakçi savunmasi için gerekli olan
nötrofilik enflamasyonun hareketlendirilme-
sinde kritik rol oynayan IL-17 gibi kendilerine
özgü sitokinleri üretirler.
1980'lerden beri allerjik fenotip TH1 ve TH2
yanitlari arasindaki dengesizlik olarak düü-
nülmütür. Bu görü, modern hijyenik ve tibbi
uygulamalar sonucunda hayatin erken dönem-
lerinde belirli mikrop tipleriyle karilama ek-
sikliine bali olarak güçlü TH1 yaniti ortaya
çikmasindaki eksiklik ve dolayisiyla üzerindeki
baskinin kalkmasina bali olarak TH2 yani-
tinin baskin hale gelmesi durumunu anlatan
"hijyen hipotezi" nin temeline ilevsel bir me-
kanizma salamitir.
2
TH2 yönüne kayma so-
nucunda IgE üretimi, mast hücre maturasyon
ve sakalimi ve eozinofil geliimi ve migrasyo-
nu gibi hipersensitivite reaksiyonlarinin içinde
bulunduu mekanizmalari balica hedef alan
TH2 sitokinlere kari hücresel yanitlarda fonk-
siyonel arti olur (
ekil 191-2
). TH2 yönünde
kaymaya ek olarak allerjide normal tolerans
mekanizmalarinda bozukluk vardir. Bu bozuk-
luk Fox-P3 transkripsiyon faktörünün defektif
ekspresyonu ve fonksiyonel regülatuar T hücre
eksiklii olan, iddetli allerji ve otoimmünite
ile karakterize bir fenotip sergileyen X'e baimli
immün disregülasyon poliendokrinopati entero-
pati sendromu hastalarinin gözlenmesi ile iyi
bir ekilde açiklanmitir. Öte yandan, subku-
IL-4, IL-13
IgE
MHC
TCR
Antijen
Toplama ve
lem
Antijen
Sunumu
TH2
Polarizasyonu
T-Hücre
Yardimi/Sinif
Kayma
Rekombinasyonu
IL-3, IL-4, IL-5, IL-9
Bazofiller
Eozinofiller
Antijen
Epitel
Dendritik Hücre
Naif CD4 + T hücresi
TH2 Hücresi
B Cell
IgE Üretimi
Mast Hücreleri
IL-4
øEK¾L 190-1.
TH2 farkl¿laùmas¿ ve allerjen duyarlanmas¿. Allerjenler mukozal yüzeylerde direkt olarak dendritik hücreler taraf¿ndan toplan¿r veya epitel-
den submukozadaki dendritik hücrelere geçerler. Aktive dendritik hücreler allerjeni olgunlaùt¿r¿p iùledikten sonra MHC klas II molekülleri sayesinde naif T
hücrelerine sunarlar. Mikroçevrede IL-4 bulunmas¿, naif T hücrelerinin TH2 fenotipine farkl¿laùmas¿na yard¿mc¿ olur. IL-4'ün bu erken kaynaklar¿ aras¿nda
bazofiller, mast hücreleri, T hücreleri ve eozinofiller bulunur. TH2 hücreleri, immünoglobulin klas deöiùimi ve B hücrelerinden IgE üretimine yol açan IL-4 ve
IL-13 sitokinlerini üretirler. IgE lokal olarak yay¿l¿r ve sonra mast hücreleri ve bazofillerdeki yüksek affiniteli reseptörlerine baölan¿p konakç¿ allerjene tekrar
maruz kald¿ö¿nda yan¿t vermek üzere onlar¿ duyarl¿laùt¿rarak sistematik olarak daö¿l¿r. Duyarlanma allerjinin temel taù¿ olsa da her zaman klinik semptomlar ile
sonuçlanmaz. Diöer TH2 kökenli sitokinler (ör, IL-3, IL-9 ve IL-5) allerjik enflamasyonda temel rol oynayan mast hücreleri, bazofiller ve eozinofiller gibi hücresel
elemanlar¿n geliùim ve fonksiyonlar¿n¿ desteklerler.