background image
157
Fetusun Bak¿m¿
umlar bebek ölümlerinin en önemli nedenle-
ridir. Prematüre doum siklii nedenlerin bu-
lunmasi ve tedavi gelitirilmesi konusundaki
youn çalimalara ramen artmaktadirlar. Pre-
matürite sorunu pekçok patolojiyi içerir. Yirmi
sekiz gebelik haftasindan önceki çok erken
doumlar tüm doumlarin %1'ini olutursa
da bebek ölümlülüü ile çok yakindan ilgilidir.
Bu doumlarin birçou hem prematüre erken
membran rüptürü hem de annenin membran-
lari ve kordun inflamasyonu olan koriyoamni-
yonit ile birliktedir.
8
Bu erken doumlar düük
düzeyde patojen olan Ureaplasma ve Mycoplas-
ma gibi ajanlarla siklikla birliktelik gösterirler.
Daha geç dönemdeki prematüre doumlar ise
siklikla annede preeklampsi, fetal büyüme ki-
sitlilii, ya da çoul gebelikler gibi nedenlerle
konulan medikal endikasyonlara balidir.
Anneye antenatal kortikosteroid verilmesi
32-34 gebelik haftasinda prematüre doumun
risklerini azaltir. Bu tedavi ile prematüre be-
bekte respiratuar distres sendromu, intravent-
riküler kanama ve ölüm riskleri azalir.
9
Anneye
tek bir kür antenatal kortikosteroid uygulama-
sinin hiçbir kontrendikasyonu yoktur. Ancak
optimal bir fetal yanit salanabilmesi için teda-
vi ile doum arasinda 48 saat süre gerekir. Bu
nedenle erken prematüre doum riski taiyan
kadinlara prematüre eylem ilk tanindiinda ya
da örnein preeklampsi gibi bir nedenle elektif
erken doum öncesinde kortikosteroid tedavisi
verilmelidir. Erken prematüre eylemdeki ka-
dinlara enfeksiyon riski nedeniyle rutin anti-
biyotik verilmektedir; ancak prematüre doum
için yüksek riskli olan kadinlarda rutin antibi-
yotik tedavisi yararli deildir.
Prematüre eylem baladiinda eylemi dur-
durmak ve doumu geciktirmek için eyleme
etkisi olabilecek bir grup ilaçla müdahale edilir.
Bu ilaçlar indometasin, kalsiyum kanal bloker-
leri, beta agonistler ve magnezyum sulfattir. Bu
ajanlarin hiçbiri erken doumu durdurmakta
her zaman etkili deildir ve herbiri anne ve
fetus için toksik etkilere sahiptir. Genel olarak
kisa süreli olarak doum eylemini durdurmak
­ tokoliz ­ bazi yararlar salayabilir ama uzun
dönem kullaniminda çok az yarar salanabilir.
Morbiditelerin çou çok erken doan bebek-
lerde görülür ama prematüre bebeklerin çou
da 32-36 tamamlanmi hafta arasinda doarlar.
Bu bebekler çounlukla normal kabul edilebi-
lirler. Ancak neonatal adaptasyonla ilgili olarak
geçici respiratuar distres, isi regülasyon bozuk-
luu, hiperbilirubinemi ve beslenme güçlükleri
gibi ciddi sorunlar yaarlar.
10
Nörogeliimsel
sonuçlari da term bebeklerle ayni deildir. Bu
geç prematüre bebek populasyonu artmakta-
dir. Mümkün olduunca geç prematüre do-
umlardan sakinilmalidir.
Q ÇO´UL DO´UMLAR
Çoul doum oranlari primer olarak yardim-
li üreme tekniklerinin kullanimi nedeniyle
artmitir. Çoul gebeliklerin oluumu trans-
fer edilen embryo sayisi ve Clomid gibi çoklu
ovulasyon indükleyicilerin kullanimi ile oran-
tilidir. Tekizlere göre fetal prognoz daha kötü
olduu için çoul gebeliklerden kaçinilmalidir.
Genel olarak ikizlerin çou terme yakin do-
makla birlikte daha fazla sayida fetus varliin-
da daha erken doum olur. Fetuslarin büyüme
farkliliklari sik görülür ve erken doum nedeni
olabilir. kinci bebein doumunda geliebile-
cek komplikasyonlardan kaçinabilmek amaciy-
la ikizler ve daha fazla sayidaki çoul gebelikle-
rin çounda sezaryen doum uygulanir.
Q PREEKLAMPS¶
Bu gizemli hastalik ABD'de gebeliklerin %7-
10'unda görülür. Youn çalimalara ramen
hastaliin nedeni biinmemektedir.
11
Preek-
lampsi hafif ve air formlarda görülen bir send-
romdur. Hafif preeklampsi sistolik basinçta 30
mmHg ya da diastolik basinçta 15 mmHg arti
ve proteinüri ile taninir. Air preeklampsi tani-
si için hipertansiyonun airlamasi, air prote-
inüri, oligüri, santral sinirsistemi semptomlari,
akcier ödemi, karacier fonksiyon bozukluu,
fetal büyüme kisitlilii ve dier anormallik-
lerden herhangi birinin varlii gerekir. Preek-
lampsi ile beraber nöbet varliinda eklampsi
tanisi konur. Bu sendrom plasentada ve gebe
kadinda vazoregulatuar anormalliklerden kay-
naklanir. Nöbet riskini azaltmak için magnez-
yum sulfat, hipertansiyonu kontrol etmek için
de birçok ajan kullanilir. Hafif preeklampsi
dikkatle izlenebilir; ancak ilerleyici hastalik
varliinda hastaliin tedavisi için fetusun do-
urtulmasi gerekir. Preeklampsi 34 haftadan
erken ortaya çikarsa eer mümkünse anneye
doumdan 48 saat önce kortikosteroid tedavisi
verilir. Gebelikte preeklampsi eer bebek çok
prematüre domamisa iyi bir izlemle gayet iyi
sonuçlanabilir. Gelimekte olan ülkelerde pre-
eklampsi anne ve bebek ölümlerinin önemli bir
nedenidir.
KAYNAKLAR
Kaynaklar için DVD'ye bakiniz.
øEK¾L 39-1.
Fetal kalp h¿z¿ (her panelde üstteki trase) ve uterin kontraksiyon paternleri (her panelde
alttaki trase).
A.
Uterin kontraksiyonlarla birlikte normal variabilite (deöiùkenlik) gösteren normal fetal
kalp h¿z¿.
B.
Maternal hipotansiyona baöl¿ fetal kalp h¿z¿nda azalmalar (geç deselerasyon)
C.
Fetal kalp
h¿z¿nda geç deselerasyonlarla birlikte variabilite kayb¿ (
Kaynak: Parer JT. Fetal heart rate :In:Creasy
R, Resnick R,eds. Maternal-Fetal Medicine: Principles and Practice. 3rd ed. Philadelphia, PA: Saun-
ders;1994:298-325.
)