background image
BÖLÜM 123
Psikolojik ve
Davran¿ùsal
Tepkiler
Patricia J. Hicks
Çeviri: Elif N. Özmert
Karmaik sorunlari olan çocuklarin yaama
oranlari arttii için günümüzde özel salik ba-
kim ihtiyaci olan çocuklarin sayisi artmitir.
1
Kronik hastalii olan çocuklarin mortalite hi-
zindaki artitan da anlaildii üzere kronik has-
taliklarin iddeti de artmitir; 1981'de çocukluk
çai kaza dii ölümler %24 olarak bildirilirken
2001'de bu %34 olarak bildirilmitir.
2
Kronik
hastaliklarin prevalansindaki arti, hastalikla-
rin iddetindeki arti ve akut hastaliklardaki
azalma (koruyucu önlemlerin artmasi ve akut
hastaliklarin ayaktan tedavisi nedeniyle) nede-
niyle hastaneye yatilar arasinda kronik hasta-
lii olan çocuklarin orani gittikçe artmaktadir.
Ayaktan hasta hizmetlerinde de, astim, obesi-
te, dikkat eksiklii hiperaktivite, dier mental
hastaliklar ve siniflandirilamayan karmaik
kronik durumlarin hem prevalansi hem de tani
konmasindaki arti nedeni ile kronik durumlar
için bakim ihtiyaci gittikçe artmaktadir. Birinci
basamak salik hizmetlerinde kronik hastalik-
lar için boluklar olmasi, "tibbi ev" olmamasi,
salik hizmetlerinin kapsanmasindaki azalma,
ve ulama kisitliliklari aileleri bu karmaik kro-
nik hastaliklarin yükü ile mücadele etmekte
daha da az destekle birakmaktadir.
Ailenin ve çocuun kronik hastalia verdii
psikolojik ve davranisal yanit, onlarin günde-
lik yaamsal ilevlerinde açikça ortaya çikabilir
ve etkilenenlerin çou, çocuk hekimlerinden
bu konuda rehberlik beklerler. Çocuk heki-
minin bu rehberlikteki rolü çocuun kronik
durumu, kronik durumun doasi, çocuun
ilevsel bozukluunun farkindalii, bu duruma
uyumu, ebeveynler, kardeler, çevre, okul ve
toplumun sunduu imkanlara göre deiiklik
gösterecektir.
Çocuun tibbi bakimini izleyen çocuk heki-
mi için aile ve çocuun, muhtemel psikolojik
ve davranisal zorluklarini, anlamak önemlidir.
Psikolojik ve davranisal ilev bozukluunun
bilinen risklerinin öngörülmesi, bakim ekiple-
rinin sorunu erken ele almalari ve kaynaklarin
destek için yönlendirilmesini salayacaktir.
KRON¾K DURUMU OLAN
ÇOCUKLARIN PS¾KOSOSYAL
UYUMU
Her ne kadar çocuklarin daha esnek ve olum-
suz koullara uyumunun daha iyi olduu
söylense de, kronik hastalii olan çocuklarda
psikiyatrik veya davranisal bozukluk tanisi
alma riski 2-2.4 kat daha fazladir
3
; epilepsi ta-
nisi alan çocuklarin genel çocuk nüfusuna göre
psikopataloji deneyimlemeleri 3-6 kat daha
siktir.
4,5
Kronik hastalii olan çocuklarda en
sik karilailan psikolojik ve davranisal güç-
lük, çocuklarin yetersiz uyumlaridir. Bu du-
rum, onlarin akranlari ile etkileim güçlüüne,
düük benlik saygisina, dia vurum bulgularina
(kari gelme davranii vb) ve içe vurum bulgu-
larina (anksiyete vb) neden olmaktadir.Hasta-
lia uyum salamak, tedaviye uyumuna etki
etmekte ve çocuun ve ailenin yaam kalitesi
algisini etkilemektedir.
Kronik hastalii olan çocuun deerlen-
dirmesi ve bakiminin yönetimi genellikle bir
yan dal klinii tarafindan yapilmakta, bu da
çocuun en baskin tibbi sorunu veya yan dal
uzmaninin merakina göre belirlenmektedir.
Oysa kronik durumlarin psikolojik ve davra-
nisal yönleri bu tür bir siniflamanin hizmet
Kronik Hastal¿ö¿ Olan
Bebek ve Çocuk
KISIM 9
Julio Pérez Fontán ve George E. Lister,
Editör
Elif N. Özmert,
K·s·m Çeviri Editörü
1
PART
Çocukluk Çaö¿ Kronik Hastal¿klar¿n¿n
Deöiùen Görünüsü