background image
BÖLÜM 35
Çocuöa Kötü
Muamele: ¾hmalden
¾stismara
John M. Leventhal ve
Andrea G. Asnes
Çeviri: Y¿lmaz Y¿ld¿z
Anne babalarin çocuklarina yönelik duygu ve
davranilari, olumlu ve destekleyici olanlardan
olumsuz, zarar verici ve kültürel olarak kabul
edilemeyeceklere uzanan bir yelpazede izlenebi-
lir. Bu yelpazenin olumsuz ucunda fiziksel istis-
mar, ihmal ve cinsel istismari da kapsayan, çocu-
a kötü muamele ile sonuçlanan davranilar yer
alir. Bu tür olumsuz davranilar siklikla normal
anne babaliktan uzak ve sapkin olarak görülse
de aslinda birçok "normal" anne babanin kötü
muamele olarak deerlendirilebilecek duygu ve
davranilari olabilir. Dolayisiyla, bir anne baba-
nin çocua öfkesi ve fiziksel ceza uygulamasi fi-
ziksel istismarin; çocuu görmezden gelmek, ye-
tersiz bakim ve denetim ihmalin; yakin bedensel
temas ya da çocua yönelik ehvetli duygular
cinsel istismarin sinirlarina dayanabilir.
TANIMLAR
Çocuklara kötü muamele; fiziksel istismar, ih-
mal, cinsel istismar, sömürü ve duygusal kötü
muameleyi kapsar. Fiziksel istismar, anne baba
ya da baka bir bakicinin çocua zarar veren ya
da çocua zarar vermeyi amaçlayan eylemle-
ridir. Dayak sonucu gelien berelenme, kemik
kirii ya da ölüm eklinde bile olabilir. Çocua
yönelik iddet, ciddi bir yaralanma ile sonuç-
lanmasa da istismarin bir çeididir.
Dünya Salik Örgütü, fiziksel istismari "ço-
cuun saliina, sakalimina, geliimine ya da
onuruna zarar veren ya da zarar vermesi olasi
fiziksel gücün çocua kari bilinçli kullanimi"
eklinde tanimlamaktadir.
1
hmal, çocua ye-
terli gida, barinak, giyim ya da denetim sa-
layamama, çocuu terk etme, çocuun yeterli
tibbi bakim, di bakimi ya da eitim almasini
salamakta baarisizlik gibi ihmalkar eylemleri
içerir. Fiziksel istismar ve ihmal, istenmeyen ya
da "tesadüfi" yaralanmalardan ayirt edilmeli;
tibbi ihmal tibbi önerilere tam olarak uymama
ya da birkaç doktor randevusunun atlanmasi
gibi, çocuun salik hizmetinde duraksamaya
neden olan, ciddiyeti daha hafif durumlardan
ayirt edilmelidir.
Cinsel istismar; çocuklarin ya da ergenlerin,
kavrayilarinin geliimsel düzeyi nedeniyle ay-
dinlatilmi onam veremeyecekleri, tam olarak
anlamadiklari, toplumsal ve ailesel tabulari ki-
ran cinsel eylemlere dahil edilmesidir. Cinsel
birleme, genital bölgenin okanmasi, çocuun
pornografiye maruz birakilmasi gibi davra-
nilari içerir. Çocuk sömürüsü; çocuk içilii,
çocuklarin ticari amaçlarla cinsel olarak sömü-
rülmesi, çocuk pazarlamacilii gibi, çocuklarin
bakalarinin yarari için i ya da benzeri baka
eylemlerde kullanilmasi anlamina gelir.
Kötü muamele türleri içinde tanimlanmasi
en zor olan duygusal kötü muamele; tekrar-
layan sözel aailama, hor görme ya da hedef
göstermeyi kapsayip çocukta deersizlik duy-
gusu gelimesine ve kendine güveninin azal-
masina neden olur. Duygusal kötü muamele
genellikle kötü muamelenin baka türleri ile
beraber görülmesinden ötürü, ayri bir tür ola-
rak taninip sayisal olarak belirtilmesi zordur;
bu nedenle olduundan az bildirilmektedir. Bir
miktar duygusal kötü muamele, çocua kötü
muamelenin her formunun bir bileenidir.
Q EP¶DEM¶YOLOJ¶
Çocuk istismari ve infantisit yüzyillardir görül-
se de dövülmü çocuk sendromunun pediatrik
taninmasi ve ilgi konusu olmasi resmi olarak
1960'lara kadar gerçeklememitir.
2
1970'lere
gelindiinde her eyalet kötü muamele üphe-
sinin çocuk koruma birimlerine bildirimini
gerektiren yasalari çikarmi ve 1976'dan beri
eyaletlerin bu raporlarinin yillik dökümleri ya-
pilmaktadir.
ABD Salik ve Sosyal Hizmetler Bakanlii,
1992'den beri Ulusal Çocuk stismari ve h-
mali Veri Sistemi (National Child Abuse and
Neglect Data System ­ NCANDS) adi verilen
ulusal bir gönüllü bildirim sistemi iletmek-
tedir. NCANDS, katilan eyaletlerden gelen
verinin toplanmasi ve incelenmesi sonrasi her
yil Çocuklara Kötü Muamele isimli bir rapor
yayinlar. 2006 yili Çocuklara Kötü Muamele
raporunun sonuçlarina göre, 18 ya altindaki
6 milyon çocuu kapsayan yaklaik 3.3 milyon
bildirim yapilmi olup ihmal ya da istismar
nedenli 1,530 ölüm gerçeklemitir. Dorulan-
mi kötü muamele bildirimlerinin türlere göre
dailimi ihmal (%64), fiziksel istismar (%16),
cinsel istismar (%9), duygusal istismar (%7),
tibbi ihmal (%2) ve dierleri (%15) olup bazi
çocuklar birden fazla tür kötü muameleye ma-
ruz kalmilardir. Kiz ve erkek çocuklara ilikin
bildirimler neredeyse eittir.
Bildirilen olgularin %28.6'si dorulanmi
olup bu dorulama, koruma hizmetleri kuru-
munun kötü muamelenin gerçekletiine dair
yeterli kanit bulduu anlamina gelmektedir.
3
Dorulanmayan bir bildirim kötü muamelenin
gerçeklemediinden ziyade, eyaletin kötü mu-
amele tanimini karilayacak kanitlarinin yeter-
sizlii anlamina gelmektedir. Aratirilan olgu-
lardan dorulanamadan kapatilanlar ile ilgili
yürütülen bir çalimada, kapatilan olgularin
üçte birinden fazlasinin ilk bildirimden 2-3 yil
sonra tekrar bildirildii gösterilmitir. Kapa-
tilan olgularin yeniden bildirilmesine yönelik
olarak düük sosyoekonomik düzeyin önemli
bir belirleyici etmen olduu bulunmutur.
4
Kötü muamele olaylarinin çou, çocuun
kendi evinde gerçekleir. 2006'da çocua kötü
muamele faillerinin %80'i ebeveyn, %58'i ka-
¾stismar, ¾hmal, øiddet
KISIM 4
John M. Leventhal,
Editör
S. Songül Yalç¿n,
K·s·m Çeviri Editörü