DESTEKLENMES¾
ve desteklenmesi sorumluluunu, geliimsel
ilerlemenin pekitirilmesi ve risklerin belirlen-
mesi amaciyla üstlenmektedir.
çekletirilen geliimsel deerlendirmeden çe-
itli faydalar salamaktadir: (1) Çocuk olaan
ekilde geliim gösteriyorsa ve geliime olum-
suz etkisi olabilecek herhangi bir risk mevcut
deilse, klinisyenler, mevcut olaan geliimin
sürdürülmesi, anne-babalik yetkinliinin des-
teklenmesi için gelecee yönelik danimanlik
hizmetleri sunabilir. (2) Çocuun herhangi bir
geliimsel risk ya da zorluu bulunuyorsa, er-
ken tespit edilip bu riske ya da zorlua dikkat
çekilmesi salanabilir. (3) Her iki durumda da
bakim verenler, çocuklarinin geliimini nasil
destekleyecekleri konusunda cesaretlendirile-
bilir ve bilgilendirilebilirler.
cinin 5 ana ilkesinin göz önünde bulundurul-
masi önemlidir: (1) zlemi yürüten klinisyen,
çocuk geliiminin nasil algilandii konusunda
bilgi sahibi olmalidir. (2) zlem süreci, aile
merkezli bakim ilkeleri üzerine kurulmalidir
rine, etkin katilimci olmalidir. Klinisyen, çocuk
ve bakim verenler ile kesintisiz, güvenilir, des-
tekleyici ve cesaretlendirici bir iliki kurmali-
dir. (3) zlem, geliimsel basamaklara odakli
tarama testlerinin salt sonuçlari olmaktan öte,
çocuun salii ve geliimi, ailenin ilevselli-
i ve gereksinimlerin birden çok boyutu göz
önünde bulundurulacak ekilde kapsamli ol-
malidir. (4) Geliimsel gecikme ve zorluklarin
belirlenmesinde klinik olarak uygun, standar-
dizasyon çalimasi yapilmi, bilimsel açidan
güvenilir ve geçerli araçlar kullanilmalidir. (5)
zlem, çocuun geliiminin desteklenmesi ve
özel gereksinimi bulunan çocuklar ve ailelerine
özgü hizmetlere ulama imkaninin taninmasi
için, aile ile birlikte kesintisiz bir çalima ek-
linde gerçeklemelidir.
larin izlenecei standardize edilmi araçlarin
kullanimi için yönergelerde belirtilen koullari
taiyor olmalidir.
tek sistemlerinin ulailabilirlii, ev ortaminda
sunulan uyaranlarin yeterlilii, bakim verenin
kaygilari, geliimsel basamaklar, davranilar,
bakim verilen ortamin özellikleri gibi, çocu-
un geliimini etkileyebilecek pek çok bileeni
araçlarin, öykü alma, gözlem yapma ve geribil-
dirimde bulunmayi içeren bireyselletirilmi
klinik uygulamalarin esas becerilerinin yerini
alamayacaini unutmamak gerekir. Bu klinik
beceriler kullanilarak geliimin izlenmesinin ve
desteklenmesinin ana bileenleri
süreçte bakim verenlerle her zaman onlari et-
kin ve eit ortak kabul ederek iliki kurmalidir.
Aileyi, çocuk geliimi ile kastedilenin, izleme
sürecine onlarin bilgili ortaklar olarak katilma-
larini salayabilmek olduu konusunda yönlen-
dirmek çok önemlidir. Bu durumda klinisyen-
ler, çocuun geliimi ile ilikili aaidaki alan-
larda izleme ve destek verme firsati bulabilirler:
kaygilari olup olmadiini sormanin gelii-
mi izlemenin anahtar bileenlerinden biri
olduunu ortaya koymaktadir. Çocuklarini
en iyi anne-babalar bilebilirler ve eer kli-
nisyen anne-babalarin kaygilarini tama-
miyla örenirse, çok deerli bilgiler elde
edecektir. Ayrica, bakim verenin kaygisini
bilmek, çocuun geliimini desteklemek
için nelerin yapilmasi gerektii konusun-
da aileye verilecek geri bildirim açisindan
kritik önem taimaktadir. Standardize
Aile/akran/okul sorunlari
Okullarin/öretmenlerin yetersizlii
Geliimsel-davranisal sorunlar
Risk alici davranilar
stenmeyen/plansiz gebelik
ki gebelik arasi yetersiz aralik
Ergen gebelii
Akraba evlilii
sorunlari
Geliimsel-
davranisal sorunlar
Madde kullanimi
Erken cinsel aktivite
Risk alici davranilar
efkatli bakim ve uyaranlarin
yetersizlii
Geliimsel-davranisal
sorunlar
ruhsal salik sorunlari
Psikososyal/eitimsel
çevrede eksiklikler
Madde/zehirlenme maruz kalma
iddete/ihmale/istismara
maruz kalma
Doum ve Doum
Sonrasi Dönem
Yetersiz doum
öncesi gebelik
Yüksek riskli gebelik,
yüksek riskli yenidoan
Ailenin gebelie ya da
yenidoan bebee
yetersiz durumu
Doumda ya da doum
sonrasinda annenin
kaybi