background image
155
???
BÖLÜM 38
Tarihsel Bak¿ù
James M. Greenberg
Çeviri: Nilgün Kültürsay
Son 100 yilda yenidoan bebekle ilgili tutum ve
davranilarda ve bebek bakiminda çok büyük
deiiklikler oldu.
1
Hasta ya da küçük yenido-
anlar önceleri sadece acinir ve bakimlari ihmal
edilirken imdi ciddi tibbi kaynak harcanan ve
iyi bir prognoz öngörülen hasta grubudurlar.
Anneler ve bebekler 20. yüzyilin balarindan
beri hijyen, enfeksiyon kontrolu ve beslenme
konusunda önemli düzelmeler salayan toplum
salii gayretlerinden yararlanmaya baladilar.
Yenidoan bakiminda sorumluluk, ebe ve ka-
din doum hekimine birakilan uzak bir alan
olmaktan çikip klinik bakimdaki yeniliklerin
savunucusu olan pediatristin alanina girdi.
Yenidoan bakimindaki gelimeler 1960'lar-
da yalnizca yenidoanlarin tedavisi ve bakimi
konusuna odaklanmi özel eitimli hekimlerin
tüm dikkatini gerektirecek kadar ilerlemiti. Bu
neonatologlar önceki ilerlemelerin üzerine ina
edecek ekilde doum odasi yönetimi, isi regü-
lasyonu, yardimli ventilasyon ve solunum deste-
i, beslenme destei, noninvaziv izlem teknikle-
rinin prensiplerini ve hyalin membran hastalii
ve prematüre retinopatisi gibi özgün sorunlarda
etkin tedavi stratejilerini gelitirdiler.
Bu büyük gelimelere ramen hala bazi çö-
zümlenmemi zorlu sorunlar devam etmekte-
dir. Tibbin dier alanlarinda olduu gibi neo-
natoloji tarihinde de tedavi hatalari vardir.
2-4
Gebelik yaina özgü yaam oranlari her za-
mankinden daha iyi olmakla birlikte yaayan-
lar arasinda morbidite de artmaktadir. ABD'de
prematüre doum hizindaki arti kaygilandiri-
cidir ve önceki yillarin büyük baarilarini göl-
geleme konusunda tehdit edicidir. Çözüm için
toplum salii konusuna yeniden odaklanmak
ve ayni zamanda da temel ve klinik aratirma-
lardan yararlanmak gerekmektedir. Neonato-
lojinin gelecei kanita dayali tip uygulamalari
yaparak ve prognoz konusunda titiz bir dikkat
sarfederek yaayan bebeklerin prognozlarinin
iyiletirilmesine balidir.
KAYNAKLAR
Kaynaklar için DVD'ye bakiniz.
BÖLÜM 39
Fetusun Bak¿m¿
Alan H. Jobe
Çeviri: Nilgün Kültürsay
PRENATAL BAKIM
Prenatal bakimin amaçlari gebelii ve fetal risk-
leri deerlendirip iyi bir sonuç ansini salaya-
bilecek ekilde gebeyi izlemektir. deal olarak
gebelik planlanmali ve gebelik öncesinde salik
deerlendirmesi ve danimanlik yapilmalidir.
Annenin aile ve tibbi öyküsünün, önceki gebe-
liklerin öyküsünün ve bu gebeliin geliiminin
deerlendirilmesi için risk deerlendirmesi
yöntemleri vardir.
1
Halen kadinlarin çouna
20. gebelik haftasindan önce gebelik yai, fe-
tal anomali varlii, plasenta yerleimi ve çoul
gebeliklerin saptanmasi için birinci düzey ult-
rason yapilmaktadir. Gebelik yainin tayininde
20. haftadan önce yapilan 1. düzey ultrason son
adet tarihinden daha doru bilgi verir. Bu er-
ken tarama ultrasonunda az belirti verebilecek
yapisal anomalilerin saptanmasi amaçlanmaz.
Eer anomali saptanirsa gebe daha duyarli ci-
hazlarla uzmanlar tarafindan yapilacak tam
bir ultrason deerlendirmesi için yönlendirilir.
ABD'de artik doum öncesinde saptanmami
major iskelet, kardiyak, veya dier organlarin
yapisal anomalileri ile doum pek görülme-
mektedir. Trizomi 21 gibi sik görülen kromo-
zom anomalileri de erken ultrasonda tanina-
bilecek yapisal iaretler tairlar. Bu takdirde
genetik anormallik amniyosentezle dorulanir.
Gebelik yainin doru olarak erken tayini ge-
benin daha sonraki izlemlerinde ve doumun
zamanlanmasinda temel taini oluturur.
ANTENATAL TARAMA VE
TESTLER
Tüm kadinlara kan grubu ve Coombs durumu
deerlendirilmesi için plazma testi yapilmali-
Yenidoöan
KISIM 5
Alan Jobe ve James Greenberg,
Editör
Eren Özek,
K·s·m Çeviri Editörü
1
PART
Yenidoöan Bak¿m¿