background image
BÖLÜM 198
Enflamatuar ve
Otoimmün
Bozukluklar¿n
Patogenezi
Kathleen E. Sullivan
Çeviri: Çiödem Y¿ld¿z
mmün sistem Bölüm 186'da ayrintili olarak
gözden geçirilmitir. Bu bölümde enflamas-
yon, tolerans ve genetiin özellikle otoimmün
bozukluklarla ilikisi üzerinde durulacaktir.
mmün sistem, kendinden olan ile vücut
için tehdit yaratan yabanciyi ayirt etmek için
oluturulmu ve enfeksiyona kari savunmada
yer alan harika bir komplekstir. mmün sistem,
doal immün sistem ve uyarilmi immün sis-
tem olarak ayrilabilir. Doal immün sistem,
siki denetlenmi programlar vasitasiyla pato-
jen ilikili moleküler yapilar olarak da bilinen,
karakteristik yapilari farkli olan patojenleri
ayirt eder. Uyarilmi immün sistem T hücre ve
B hücre fonksiyonlarini içermektedir. T hücre
ve B hücre çevreye uyum salar ve eitim sü-
resi sonunda kendi proteini ile yabanci antijeni
ayirt etmeyi örenir. Eitim ileminin bireysel
farklilii, hatalar için uygun bir durum olutu-
rabilir. Benzer ekilde çou otoimmün bozuk-
luklarin, kendinden olani tanima sürecindeki
hatalar sonucu olduu düünülmektedir. Bu-
nun tersine, doal immün yanit düzenlemesin-
de oluan hatalar otoenflamatuar bozukluklara
yol açmaktadir. Bu farklilik otoimmün bozuk-
luklarda otoreaktif B hücre ve T hücre bulun-
masina dayanir ve otoreaktif hücrelerin olma-
yip enflamatuar deiikliklerin olduu otoenf-
lamatuar hastaliklarin tam tersi bir durumdur.
DO¼AL (INNATE) ¾MMÜN
S¾STEM
Çocukluk çai otoimmün hastaliklarin çouna
nötrofil infiltrasyonu elik etmektedir. Vaskü-
litlerin büyük kisminda ve neredeyse tüm artrit
tiplerinde nötrofil infiltrasyonu görülmektedir.
Bu hücreler oldukça yikici olmakla birlikte
bakteri yok edilmesi için ideal bir ajandir. Nöt-
rofil içindeki granüllerde çok sayida protein
parçalayici enzim, antimikrobiyal peptid ve
protein bulunup bunlari bakterinin bulunduu
fagozomun içine boaltir. mmün ve enflama-
tuar hastalik arasindaki iliki, seyirci kalma
fenomeni denilen nötrofillerin salikli dokuya
zarar verme potansiyeli ile alakalidir. Tekrar-
layan enfeksiyonlar, nötrofillerin granüllerini
dokuya boaltmasi sonucu hedef organ hasari-
na neden olmaktadir. Otoimmün veya otoenf-
lamatuar bozukluklarda nötrofiller uygunsuz
ekilde artar ama ayni zaman içinde dokuda
önemli hasara da neden olurlar.
Vücudun ana savunma hücrelerini doku
makrofajlari oluturmakla birlikte, geri kalan
kisminda mast hücreleri ve dendritik hücreler
bulunmaktadir. Mikobakteri ve mantar gibi
belirli patojenler, nötrofillerin öldürme ilemi-
ne dirençlidir. TNF-'nin yüksek düzeyleri ile
karakterize bazi otoimmün ve otoenflamatuar
hastaliklarda tam anlailamayan bir süreçte
makrofajlar aktive olur, sonrasinda bir araya
toplanir ve granülom olutururlar. Tüm gra-
nülomlar epiteloid hücreler olarak adlandirilan
aktif makrofajlardan olumaktadir, fakat tüm
aktif makrofajlar granülom içinde bulunma-
maktadir. Bu bozukluk TNF- inhibitörleri ile
etkin ekilde tedavi edilmektedir.
Doal öldürücü hücreler (NK), yapay or-
tamda tümör hücrelerini öldürme yeteneine
sahip hücreler olarak tanimlanmitir. NK hüc-
releri hedef hücre ile sinaps yapar ve sinaptik
yaria hücre için zararli olan granüllerini ser-
best birakir. Granüllerde bulunan granzyme B
hedef hücrede hücre ölümünü balatir, perforin
ise granzyme B'nin giriini kolaylatirici rol oy-
nar. Otoimmün hastaliklarda NK hücrelerinin
rolü tam anlailamamakla birlikte artritli fare
modellerinde enflamasyonu azalttii ileri sü-
rülmütür. Bu durum, NK hücrelerinin orga-
nizmanin fizyolojik dengeyi salayan sürecin
bir parçasi olarak antijen sunan hücreleri öldür-
mesi sonucu olabilir. Sistemik juvenil idiyopatik
artritli hastalarda belirgin anormal NK hücre
fonksiyonunun hemofagositoza eilimi arttir-
dii, bu durumun siklikla NK hücrelerden kay-
nakli sitokinler yoluyla olduu belirtilmitir.
Romatoloji
KISIM 15
Robert P. Sundel,
Editör
Ali Düzova,
K·s·m Çeviri Editörü
1
PART
Romatolojideki Genel ¾lkeler