background image
1307
Kulak
diraç sistemiyle, ses enerjisini mekanik olarak
arttirarak oval pencereye iletir. Ses enerjisi
kokleya ulatiinda, sesin frekansina göre ba-
ziler mebranin belirli bir kisiminda vibrasyon
oluur. Baziler membrandaki bu rezonans bir
kisim tüylü hücreleri harekete geçirir ve aksi-
yon potansiyelleri oluur. Baziler membranin
ve tüylü hücrelerin "tonotropik" ya da frekansa
özgü ileyileri, santral iitme yollarinda, beyin
sapinda ve beyinde de devamlilik göstererek
sesin frekanslarina göre belirli nöron gruplari-
nin aktive olmasini salar.
Vestibüler sistemde de tüylü hücrelerin ha-
reketi, sinyal iletiminin temelini oluturur. Se-
misirküler kanallarda endolenfin akim yönüne
göre tüylü hücrelerin titreimleri deiir ve si-
nirsel ileti uyarilir.
¶é¶TME VE DENGE
S¶STEM¶N¶N
DE´ERLEND¶R¶LMES¶
Q H¶KAYE
Dikkat eksiklii, sürekli yüksek sesle konuma,
televizyon ya da radyonun sesini açma, ders
dinlemede zorlanma gibi davranilar, iitme
kaybinin iaretleri olabilir. itme kaybinin
balangici ve süresi mutlaka sorgulanmalidir,
çünkü konjenital ve kazanilmi iitme kayip-
larinin tedavisi farklilik göstermektedir. itme
kaybina elik eden kulak arisi, kulak akintisi,
kulakta basinç hissi gibi belirtiler ayirici tani
için önemlidir. Ba dönmesi ve benzeri belir-
tilerin çocuklarda deerlendirilmesi zordur,
ancak bu belirtilerden üphelenilirse iç kulak
ve vestibüler sistem hastaliklarini aratirmak
gerekir. Bazen vestibüler patolojisi olan çocuk
motor beceride ve hareket etmede geliim bo-
zukluu gösterir. Travma, hikaye alirken sor-
gulanmalidir. Di kulak yoluna sokulan yaban-
ci cisimler blok oluturarak veya kulak zarini
ya da kemikçiklere zarar vererek iitme kaybi
nedeni olabilirler.
Kree gitme veya pasif sigara içicilii gibi
sosyal faktörler efüzyonlu otitle ve haliyle iit-
me kaybi ile ilikili olabilir. Özellikle genetik
kökenli kayiplardan üphe ediliyorsa aile hi-
kayesi özellikle birinci derecede akrabalardaki
iitme kayiplari sorgulanmalidir.
Yenidoan iitme taramasi rutine girmi olsa
da iitme sisteminin sorgulanmasi, preeklemp-
si, sitomegalovirüs ya da toksoplazma enfeksi-
yonlari, prematür doum, düük Apgar skoru,
hiperbilirübinemi, düük doum airlii, yeni
doan youn bakim ünitesinde kalma, venti-
latör destei gibi prenatal ve perinatal komp-
likasyonlari da içermelidir.
1
Tüm bu sayilanlar
artmi iitme kaybi riski ile ilikilidir. Günü-
müzde yenidoan iitme tarama programlari,
audituar beyin sapi cevabi (ABR) ve/veya otoa-
kustik emisyon (OAE) ile risk altindaki çocuk-
lari ortaya çikarmak için uygulanmaktadir.
Q F¶Z¶K MUAYENE
itme sisteminin deerlendirilmesi, kraniyo-
fasyal görünümün incelenmesi ile balar. Au-
rikulanin ekli ve pozisyonu, "skin tag" veya
"preauriküler pit" varlii iitme sisteminin
muhtemel anomalileri hakkinda fikir verir. Ço-
cuklarda iitme kaybinin en sik nedenlerinden
biri serümen birikimidir. Di kulak yolunun
temizlenmesi kulak muayenesinin vazgeçilmez
bir parçasidir. Aurikulayi arkaya ve üste doru
çekmek kulak yolunu düzletirir ve muayeneyi
kolaylatirir.
Otoskop yardimiyla di kulak yolundan tim-
panik membrana kadar olan tüm oluumlar
incelenebilir. Çocuun di kulak yoluna uy-
gun olan en büyük spekulumun seçilmesi in-
celemeyi kolaylatirir. Di kulak kanalinin, ön
duvari normalde çikintilidir ve timpanik zarin
ön kisminin tam olarak görülmesini engelle-
yebilir. Kulak zarinin tümünü görebilmek için
otoskopa öne doru açi vermek gerekir.
Eksternal meanin ve di kulak yolunun cil-
dinde, eritem, ödem, akinti varliina bakilma-
lidir. Akinti ile birlikte, hiperemik ve ödemli
di kulak yolu, `eksternal otit'i telkin eder ve
siklikla yüzme sonrasi veya orta kulak iltiha-
binin direnaji ile ilikilidir. Timpanik memb-
ran bütünlüü, rengi, vaskülaritesi, effaflii
ve hareket kabiliyeti açisindan incelenmelidir.
Özellikle (1) retraksiyon polarinin ve kaza-
nilmi kolesteatomanin köken aldii timpanik
membranin superior kismi (pars flaksida); (2)
medyalinde konjenital kolesteatomanin görü-
lebildii ön kisim; (3) pars tensa ki zarin direkt
olarak görülebilen kismi ayri ayri muayne edil-
melidir.
Timpanik membran normalde soluk beyaz
veya grimsi renktedir. Timpanik membranda-
ki eritem siklikla kulak zarinin ya da orta kulak
boluundaki inflamatuar bir olayin bulgusu-
dur. Kulak zarindaki renk deiiklikleri, orta
kulak boluundaki vasküler anomaliler ile
ilgili olabilir. Timpanik membran arkasindaki
mavi refle, orta kulak boluuna protrüde olan
`yüksek jügüler bulbus'a iaret ederken, kirmi-
zi refle internal karotid arterle ilgili anomali-
leri akla getirmelidir. Kulak zarinda vasküla-
rite artii, kulak zari ve orta kulak boluunun
durumu hakkinda fikir verir. Kulak zarinin
normal olan kismi effaflii orta kulak yapi-
larinin ve boluunun durumu hakkinda bilgi
verir. Salikli bir kulakta, malleusun kisa kolu,
manibrium ve umbo görünür haldedir (
ekil
369-2
). nkusun gölgesi ve promontoriumun
kemik gövdesi zar arkasindan seçilebilir. Orta
kulak efüzyonlari, kulak zarinin kalinlamasi
veya kolesteatoma gibi orta kulak patolojileri
bu yapilarin görülebilmesini engeller. Kulak
zarinin bütünlüü mutlaka deerlendirilme-
lidir. Pnömotik otoskop yardimiyla di kulak
yoluna hava verilerek, zar hareketliliine ba-
kilabilinir. Azalmi hareketlilik siklikla orta
kulak boluunda sivi birikimiyle ilikilidir ve
orta kulak efüzyonlarinin önemli bulgularin-
dan biridir.
2
Q TESTLER
Odyometri, iitmeyi ölçer ve tüm iitme siste-
minin fonksiyonel olarak deerlendirilmesine
olanak tanir. Odyolog çoçuun yaina göre
seçtii testlerle ilgili ölçümleri yapar. Kulak
patolojisi tespit edilmi, iitme kaybindan üp-
he edilen ya da dil geliiminde geri kalmi her
çocua odyolojik deerlendirme yapilmalidir.
Ses çikarip çocuun sesin geldii yöne bakmasi
gibi iitme kaybi deerlendirmesinde son dere-
ce yetersizdir.
0.25 0.50 1.0
2.0
4.0
6.0
8.0 12.0
10
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
Saf T
on Ei
i (dB

K)
Sa kulak
KAE
Konumayi
ayirt etme
15
dB K
%100
%
dB K
dB K
Sol kulak
KAE
Konumayi
ayirt etme
55
dB K
%70
%
dB K
dB K
øEK¾L 369-3.
Sol iùitme kayb¿, Odyogram.
O,saö; X,sol, KAE: konuùmay¿ alma eùiöi.