background image
756
KISIM 13: ¾mmünolojik Hastal¿klar
granülomatöz hastalik, bireyi katalaz-pozitif
organizmalarla enfeksiyonlara duyarli kilar. IL-
12/IL-12/IL-23 reseptör interferon gamma re-
septör/STAT1 aksi mikobakteriyel enfeksiyon-
lara airi duyarlilia yol açar. Her ikisi birçok
Toll-benzeri reseptör ile elemi olan adaptör
protein MYD88 ve interlökin-1 reseptör asosi-
ye kinaz 4'ün eksiklikleri piyojenik ve kapsüllü
organizmalarla invazif enfeksiyonlara neden
olur. MYD88-baimsiz Toll benzeri reseptör
(TLR) 3 ve hücre içi TLR3 sinyal iletiminde gö-
revli endoplazmik retikulüm membran prote-
ini UNC93 ve nükleotid-algilama reseptörleri
olan TLR7-9 eksiklikleri, tek bir patojen (her-
pes simplex) ile oluan enfeksiyon olan herpes
simplex ensefalitine özel duyarlilia neden
olur.
4,5
Bu enfeksiyon yaam boyunca sadece
bir kere oluabilse ve daha önceleri tesadüfen
olutuu düünülse de imdilerde bu enfeksi-
yonun belirli bir konak duyarliliini gösterdii
anlailmitir. Papilloma virüslerine airi duyar-
lilik iki sendrom ile açia çikarilmitir: Kemo-
kin reseptör CXCR4 mutasyonlarinin neden
olduu WHIM (siiller, hipogamaglobulinemi,
enfeksiyonlar ve miyelokathexis) sendromu ve
keratinosit proteinleri olan EVER1/2'deki mu-
tasyonlarin neden olduu epidermodisplazia
verrüsiformis'dir.
ENFEKS¾YONLARA AøIRI
DUYARLILI¼I OLAN
ÇOCU¼UN ¾NCELENMES¾
mmün yetmezliin deerlendirilmesi, ilgili
belirli tip patojenin ve sonuçta üphelenilen
immün yetmezliklerin düünülmesine neden
olan klinik bavuru ile ekillenir. HIV enfek-
siyonu gibi sekonder immün yetmezlikler, pri-
mer immün yetmezlik hastaliklarina benzer
ekilde bavurabilir ve dilanmalidir.
Dayida air ve ölümcül enfeksiyonlar, erkek
çocukta kronik granülomatöz hastalik X'e bali
immün yetmezlik hastaliini telkin ederken,
tekrarlayan enfeksiyonlari olan bir erkek ço-
cukta kolay morarma dier bir X'e bali hasta-
lik olan Wiskott Aldrich Sendromu'nu telkin
eder.
Fizik muayene, büyüme gerilii, allerjik shi-
ner (göz alti renk koyuluu), egzema, vizingi
(hiilti) içeren allerjik belirteçlerin varlii veya
pamukçuk varliini önemli ipuçlari salaya-
bilir. Lateral boyun radyografik görüntülerin-
de adenoid gölgenin yokluu ile dorulanan
tonsiller doku yokluu (tonsillektomi diina),
B-hücre geliim defektini iaret eder. Karak-
teristik yüz bulgulari ve kardiyak üfürümler
DiGeorge Sendromundan kaynaklanabilir ve
cücelik, kikirdak-saç hipoplazi sendromu ile
ilikili immün yetmezlie iaret edebilir.
Enfeksiyöz epizodlarda, patojenlerin tetkiki
(kültür,seroloji veya DNA testi) veya radyogra-
fik olarak (sinüs/göüs grafisi, vb) dökümen-
tasyonu, tekrarlayan enfeksiyon problemini
dorulamada çok yararlidir ve patogenez (ana-
tomik anomalileri de içerecek ekilde) ve teda-
vi hakkinda ipucu salar.
Enfeksiyona airi duyarlilii olan çocukta
fayda salayacak aratirmalar
Tablo 187-2
'de
gösterilmektedir. Ayrintili tam kan sayimi,
lenfopeni ve nötropeni ile birlikte olan immün
yetmezlikleri dilamada yararlidir. Ter testi kis-
tik fibrozisi tarar ve allerjen deri testi immün
yetmezlik diindaki nedenlerden doabilecek
tekrarlayan enfeksiyona neden olan atopi ile
birlikte bulunan tekrarlayan üst solunum yolu
enfeksiyonlarini ayirt etmede yararlidir. Art-
mi eritrosit sedimentasyon hizi tekrarlayan
enfeksiyon hikayesi ile uyumludur. Total im-
münoglobulin seviyelerinin ölçümü hipoga-
maglobulinemi tanisini dilamada yararlidir.
Protein ve polisakkarit antijenlere kari
fonksiyonel antikor yanitlari immünize birey-
de sirasiyla tetanoz toksoidine ve polivalan
pnömokok aidaki pnömokok sularina kari
spesifik antikor yanitlarini ölçerek deerlen-
dirilebilir. Polivalan pnömokok aisina cevap 2
yaindan önce deerlendirilemeyebilir, çünkü
ai yaniti süt çocuklari ve küçük çocuklarda
saliksizdir. Kompleman aktivasyonunun kla-
sik yolainin bütünlüü kandaki total hemoli-
tik aktivitenin (CH50) ölçümü ile deerlendi-
rilir (Bölüm 189'a bakiniz). Hücresel immüni-
te, gecikmi tipte hipersensitivite cilt mitojen
uyari testleri ve T-lenfosit belirteçlerinin akim
sitometri analizi ile deerlendirilir.
Altta yatan anormallie dair üphe fazla ol-
duunda ek testler uygulanmalidir. Katalaz-
pozitif organizmalarla tekrarlayan enfeksi-
yonlar kronik granülomatöz hastalik tanisini
düündürür. Persistan pamukçuk veya sitome-
galovirüs ve P jiroveci gibi organizmalarin izo-
lasyonu anormal hücresel immüniteye iaret
eder. Otoimmünite ile birliktelikten üpheleni-
liyorsa, total hemolitik kompleman aktivitesine
(CH50) ek olarak spesifik kompleman bileen-
lerinin serum seviyeleri ölçülebilir. Tekrarlayan
neisseria enfeksiyonlari, terminal kompleman
komponentlerinde (CH50 testi ile deerlendi-
rilir) veya komplemanin alternatif yolainda
(modifiye CH50 testi ve alternatif yolak bile-
enleri olan Faktör B ve D düzeylerinin ölçü-
mü ile) anormallie iaret eder. Normal ter testi
varliinda kistik fibrozis için yüksek derecede
üphe, kistik fibrozis taiyici genindeki nadir
mutasyonlarin DNA gen dizi analizini gerek-
tirebilirken, tekrarlayan air sinüs ve akcier
enfeksiyonlari siliyer anomaliler için biyopsi
ilemini gerektirebilir.
Tablo 187-2.
Enfeksiyonlara Aê·r· Duyarl·l·ë·
Olan Çocuëun ¶ncelenmesi
Genel Testler
Ayr¿nt¿l¿ tam kan say¿m¿
Eritrosit sedimentasyon h¿z¿
Trombosit say¿m¿
Periferik yayman¿n Howell-Joly cisimcikleri
aç¿s¿ndan incelenmesi
Ter testi
Allerjen deri testi
HIV serolojisi (gerekirse)
Hümoral immünitenin deöerlendirilmesi
Serum IgG, IgM, IgA, IgE düzeyleri
IgG alt gruplar¿
Spesifik antikorlar
Doöal kan grubu antijenleri: örn.,
izohemaglutininler
Doöal enfeksiyon: örn., pnömokoklar
¾mmünizasyon sonras¿nda: örn., difteri, tetanoz,
polio,
H. influenza tip b, pnömokok,
meningokok
Ak¿m sitometrisi ile dolaù¿mdaki B-hücre
say¿lar¿n¿n deöerlendirilmesi
¾n vitro immünoglobulin üretim testleri
Hücre arac¿l¿ immünitenin deöerlendirilmesi
Gecikmiù hipersensitivite intradermal deri testi,
örn. Candida, trikofiton, tetanoz, kabakulak,
PPD
Antijen ve mitojenlerle proliferasyon
Ak¿m sitometrisi ile periferik kan T-hücre
say¿lar¿n¿n deöerlendirilmesi: Total T hücreleri
(CD3), yard¿mc¿ T hücreleri (CD4), supresör T
hücreleri (CD8)
Nonspesifik mitojenlerle (örn. PHA, Con A),
spesifik antijenlerle (örn.
C. albicans, Tetanoz
toksoidi, kabakulak, PPD) T-hücre in vitro
uyar¿m¿
Fagositik hücre hastal¿klar¿ için testler
Periferal nötrofil say¿ ve morfolojisi
Nitrotetrazolium testi ve kemiluminisans testi
Ak¿m sitometrisi ile periferal kan nötrofil
deöerlendirilmesi
Dihidrorodamin testi
Adhezyon molekülleri (CD11, CD18)
Kompleman protein bozukluklar¿ için testler
Total hemolitik aktivite (Klasik kompleman yolaö¿
için CH50 ve faktör B ve D ölçümünü içerecek
alternatif kompleman yolaö¿ için AP50)
Tek tek her bir diöer kompleman proteinlerin
testi (eöer yukar¿daki testlerin herhangi biri
anormal ise)
Lektin yolaö¿ için Mannan baölanmas¿