background image
32
KISIM 2: Saöl¿ö¿n Desteklenmesi ve Hastal¿klar¿n Önlenmesi
Çocua ve aileye fizik muayene esnasinda
mahremiyetin korunacai konusunda güven-
ce verilmelidir. Ebeveynler çocuklar muayene
olurken mutlaka onlarla birlikte bulunmalidir.
13 - 19 yalari arasindaki çocuklara ailelerinin
bulunup bulunmamasi seçenei sunulmalidir.
Bu ya grubundaki çocuklar ideal olarak ayni
cinsiyetteki hekimler tarafindan muayene edil-
meli veya muayeneyi gerçekletiren hekim kar-
i cins ise, hasta ile ayni cinsiyete sahip birileri-
nin refakati ile muayene edilmelidir. Muayene
odasi çocuklar ve adolesanlar için mahremiyet
salayabilecek nitelikte olmalidir ve onlar gi-
yinirken, soyunurken veya muayene edilirken
kapi kapali tutulmalidir. Salik denetimi ziya-
retinin uygulamasi için bakiniz
Tablo 10-5.
Ziyaretin Sona Erdirilmesi
Klinisyen ziyaretin sonunda, ziyaret sirasinda
ortaya çikan öncelikli ve önemli konulari eer
bir iki dakikada yeniden gözden geçirir ve aile-
ye özetlerse, ziyaret daha çok amacina ulami
olur. Bu, salii iyiletirecek mesajlarin daha
iyi vurgulanmasini salayacak olan Amerikan
Pediatri Akademisi tarafindan hazirlanmi
broür ve kitapçiklarin aileye vermesi için de
uygun bir andir. Aydinlik Gelecekler internet
sitesi (http://www.aap.org/brightfutures) Ay-
dinlik Gelecekler öncelikeri ile tam bir uyuma
gösteren broürler listesi vermektedir. Ek olarak
ebeveyn ve/veya çocuk için önemli öncelikler
ve bu öneceliklerle ilgili önerileri içeren tek say-
falik bir özet de aileye verilebilir. Broür ve özet
kaitlar, klinisyenin ziyaretten önce varolan
bilgileri vurgulamasina olanak tanimak veya
ziyaretten sonra da tartiilan konuyu destekle-
mesine imkan tanimak amaciyla daitilabilir.
Ziyaretin sonu ayrica klinisyenin iyi ali-
kanliklari destekleyebilecei ve çocuu övebi-
lecei olumlu bir andir. Ziyareti bitirmenin en
mükemmel yolu, çocuun ziyarete olumlu bir
ekilde katilim saladii için yaina-uygun bir
kitap vererek ödüllendirilmesidir.
Q D¶´ER ÖNEML¶ KONULAR
Mahremiyet ve Gizlilik
Rutin kontroller sirasinda, herhangi bir ya
grubundaki çocuk için veya herhangi bir salik
kontrolünde mahremiyet ve gizlilik sorunlari
ortaya çikabilir. Ortaya çiktiklarinda bunlarin
çözümlenmesi gerekir. Klinisyenler ve dok-
torlar mahremiyet ve gizlilik kurallari koymali
ve bunlarin uygulanmasini desteklemelidir.
Erken ergenlik yalarinin balangicinda (Ay-
dinlik Geleceklere göre 11-14 yalari) ziyaretin
bir kismi çocuk ile yalniz olarak yürütülebilir.
Özellikle bu uygulama yanlarinda bir ebeveyn
bulunurken belirli bilgileri paylamaya çekinen
genç adolesanlar için çok önemlidir. Geliimin
bu aamasinda adolesan ve klinisyen arasinda
güvene dayali bir ilikinin kurulmasi, adole-
sanin salik ve geliimini desteklemekte yar-
dimci olacak bilginin paylailmasinin güvence
altina alinmasi açisindan son derece önemlidir.
Adolesan hakkinda daha çok ey örenmeye
çalian klinisyen, onun saliini gelitirecek
bilgileri verirken, güçlü yanlarini ve kazanim-
larini deerlendirirken, ergenliin bu çalkan-
tili döneminde ortaya çikabilecek sorunlarin
tartiilmasi için sicak ve destekleyici bir ortam
oluturmaya çaliirken bilgi hep iki yönlü pay-
lailmaktadir.
Ziyaret esnasinda, fizik muayene genç adole-
sanlar utanabilir, özel ve kiisel olarak görünen
sorulara cevap verirken rahatsizlik duyabilir.
Fizik muayene esnasinda mahremiyet temel ge-
reksinimdir; birçok klinisyen hem kizlarin hem
de erkek çocuklarin fizik muayenesini yaparken
koruyuculuk amaciyla baka bir kimseden re-
fakat etmesini isteyebilir. Gizlilik eer birinin
yaami acil tehdit altinda deilse, adolesandan
Tablo 10-5.
Fizik Muaeyene
Genel Gözlem
Muayene çocuöun genel saöl¿k durumu ve geliùiminin genel olarak gözlenmesi ile baùlar. Klinisyen; çocuöun
büyümesinin normal s¿n¿rlarda olup olmad¿ö¿n¿, çocukta kronik bir hastal¿k, durum veya sakatl¿ö¿n varl¿ö¿n¿,
çocuöun aù¿r¿ aktivitesini veya çekingenliöini hemen fark eder. Klinisyen eöer varsa çocuöun üzgün olup
olmad¿ö¿n¿ ve mutsuzluöunu da anlar.
Deri
Deri ekzema, cafe au lait lekeleri, s¿ra d¿ù¿ benler ve diöer deri lezyonlar¿ için gözden geçirilmelidir.
Baê
Klinisyen baù ùeklini not eder, bebeklerde aç¿k veya kapal¿ olduöunu deöerlendirmek için b¿ng¿ldaöa
dokunur. Kafa derisi enfeksiyon belirtileri için kontrol edilmelidir (özellikle tinea için).
Gözler
Klinisyen göz hareketleri, pupil büyüklüöü ve pupil reaksiyonunu deöerlendirir. Bebeklerde, retinada k¿rm¿z¿
refleksin varl¿ö¿ için daha önceden bir ziyaret ayarlanm¿ù olmal¿d¿r.
Kulaklar
Kulak ùekli ve timpanik zarlar¿n bilateral deöerlendirilmesi.
Burun
Her iki burun deliöi aç¿kl¿ö¿n¿n not edilmesi.
Aë·z
Klinisyen diù saöl¿ö¿n¿n iyi olduöunu kontrol etmeli, yumuùak ve sert damakta yar¿k olup olmad¿ö¿na bakmal¿
ve tonsilleri deöerlendirmelidir.
Boyun
Klinisyen servikal lenfadenopati kontrolü yapmal¿ ve tiroidin görünebilir ve/veya hissedilebilir olup olmad¿ö¿n¿
deöerlendirmelidir.
Akciëerler
Akciöerler h¿ù¿lt¿, ral ve ronkus gibi s¿ra d¿ù¿ sesler için deöerlendirilmelidir. Eöer daha önce
kaydedilmemiùse, klinisyen çocuöun solunum say¿s¿n¿ kaydetmelidir.
Kalp
Boyutu, lokasyonu ve at¿ù¿ kaydedilmelidir. Klinisyen kalp üfürümü var ise not etmelidir, sürtünme veya
gallop gibi diöer sesler de deöerlendirilir.
Bat·n
Klinisyen distansiyon olup olmad¿ö¿n¿ not etmeli, barsak seslerinin varl¿ö¿n¿ deöerlendirmeli, karaciöer ve/
veya dalakta büyüme olup olmad¿ö¿n¿ kontrol etmelidir.
Ürogenital
Klinisyen erkek çocuklarda inmemiù testis, hipospadias gibi durumlar¿ tespit edebilir. K¿z çocuklarda, özel
durumlar olmad¿kça, kontrol ziyaretlerinde vulva ve d¿ù genital bölgenin muayenesi genellikle yeterlidir.
Cinsel olarak aktif 10-19 yaùlar¿ndaki k¿z çocuklar¿nda, daha kapsaml¿ jinekolojik bir deöerlendirme
yap¿lmal¿d¿r.
Extremiteler
Klinisyen eklem hareketlerini kontrol etmeli ve yürümeyi deöerlendirmek için çocuöu bir kaç metre
yürütmelidir.
Omurga
Daha büyük çocuklar ve adolesanlarda, skolyozun varl¿ö¿ rutin olarak gözden geçirilmelidir.