background image
1251
Fonksiyonel Gözden Geçirme
Sebase bezler her kil folikülünün orta kis-
mindan geliirler ve yali içeriklerini (sebum)
holokrin tarzda foliküler lümene salgilarlar.
Sebumun ilevi bilinmiyor. Yüz, skalp ve üst
gövdedeki bezler en büyük ve en aktiftir. Yeni
doanda sebase bezler aktiftir ve bu, sebase
hiperplazi ve neonatal akneye neden olan ve
anneye ait cinsiyet hormonlarinin transplasen-
tal geçiine balidir. Doumdan sonra sebase
bezler geriler ve daha sonra görülen büyüme
ve sekresyon artii ergenliin en erken belirti-
lerindendir.
Ekrin ter bezleri, orta dermiste bulunan sal-
gisal sarmallar ve buradan ortaya çikarak epi-
dermise giren kanallardan oluur. ki ile dört
milyon ekrin bez tüm vücut yüzeyine dailmi-
tir, fakat bezler avuç içi ve ayak tabaninda sa-
yica en fazladir. Terleme bir sempatik otonom
yanittir ve termoregülasyon ve duygusal uya-
rilara yanit olarak uyarilir. Zamaninda doan
yeni doanla ekrin bezlerin bütününe sahiptir
fakat fonksiyonlari, özellikle kaudal bölgedeki-
lerin, olgunlamami olabilir. Apokrin bezler
koltuk alti ve perinede bulunan bir baka tip ter
bezini temsil eder. Fonksiyonu büyük olasilikla
körelmi olan bu bezler ergenlie kadar aktif
olmazlar. Salgilari duygular ve epinefrin ya da
norepinefrin ile uyarilir.
DER¾N¾N ¾NCELENMES¾
Dermatolojik bir ikayeti olan hastalarda tüm
vücut yüzeyi incelenmelidir. Primer cilt lez-
yonlari sekonder lezyonlardan ayrilmalidir.
Q PR¶MER LEZYONLAR
Primer lezyonlar hastalik sürecinin direk so-
nuçlari olarak ortaya çikar. Maküller düz ve bu
nedenle palpe edilemeyen görsel olarak belir-
gin lezyonlardir. Daha geni düz lezyonlar ya-
mayi iaret edebilir. Birbirinden ayri, yuvarlak,
solid lezyonlar 0,5 cm' den küçüklerse papül
olarak isimlendirilir. Daha büyük lezyonlar
nodül ya da tümörlerdir. Papüller birleerek
daha geni plaklari oluturabilirler. çi sivi dolu
küçük primer lezyonlar vezikül (berrak sivi) ya
da püstül (pürülan sivi) olabilirler. Daha büyük
sivi dolu lezyonlar bül olarak adlandirilirlar.
Süperfisyal büller gevek olma eilimindey-
ken daha derinde bulunan büller gergin olma
eilimindedir. Sivi dolu kabarciklarin seviyesi-
nin daha iyi belirlenmesi için biyopsiye ihtiyaç
duyulabilir. Renk, deerlendirilmesi gereken
bir baka önemli özelliktir. Kizariklik ya da
eritem oksijenlenmi hemoglobinden ileri gelir
ve genelde üst dermiste artmi kan akiina ia-
ret eder. Oksijenlenmemi hemoglobin ya da
derin dermisteki melanin pigmenti mavi renk
tonlarina sebep olabilir. Üst dermis ve epider-
misteki melanin pigmenti kahverengi ve siyah
arasindaki renk tonlarini oluturur. Epidermal
melanositlerden olan pigmentasyon uzun dal-
ga boylu ultraviyole (Wood iii) aydinlatma
altinda belirginleirken, üst dermiste üretilen
pigment solar. Hipopigmentasyon azalmi
dermal kan akimi ya da azalmi epidermal pig-
mentasyon sonucu olabilir. Epidermal melanin
kaybina bali hipopigmentasyon, özellikle de-
pigmentasyon Wood iii altinda belirginleir.
Q SEKONDER LEZYONLAR
Sekonder lezyonlar primer lezyonlardan geli-
ir. Vezikül ya da bül patladiinda epidermisin
tamaminin ya da bir kisminin kaybi yüzeysel
erozyonla sonuçlanir. Sonuç olarak meydana
gelen eksudasyon yüzeyde seröz ya da hemora-
jik kurut oluturur. Ülserasyonlar primer lez-
yonlarin kendiliinden geliimi ile veya kaima
(ekskoriyasyon) ya da sürtmeyle oluan derin
dermal doku kaybi sonucu oluur. Likenifikas-
yon melanin birikimi nedeniyle hiperpigmen-
tasyonla birlikte olan deri çizgilerinin belirgin-
letii epidermal kalinlamadir.
Q YATAK BAéI ¶éLEMLER¶
Potasyum Hidroksit Haz·rlama
Potasyum hidroksit hazirlamada kepekler lam
üzerine ufalanir, %10 potasyum hidroksit ve
lamel ile örtülür ve keratinosit hücre duvarlari-
ni eritmek için mantara ait yapilari korunarak
alev üzerinde dikkatlice isitilir. Mayalar yuvar-
lak çounlukla tomurcuklanan yapilar olarak
Tirnak plai
Lateral
Tirnak
Katlantisi
Hiponiyum
Tirnak Yatai
Distal Matriks
Proksimal Matriks
Lateral
Tirnak Oluu
Lunula
Kütiküla
Proksimal
Tirnak
Katlantisi
øEK¾L 356-2.
T¿rnak ünitesinin ùekilsel görünümü. (
Kaynak: Kucirka SJ, Scher RK. Heritable nail
disorders. Dermatol Clin. 1987;179-191.)
øEK¾L 356-3.
Skuamdan potosyum hidroksit haz¿rlama. Korneal tabaka hücreleri üzerindeki septal¿
hiflere dikkat ediniz. Hif hücre s¿n¿rlar¿ndan daha kal¿n ve yans¿t¿c¿d¿r. (
Kaynak: Courtesy of Raza Aly,
MD.)