![]() Kardiyovasküler Sistemin Geliùimi Çeviri: Bar¿ù Güven rini kombine eden uygun ekilde bir araya getirilmi moleküler ve morfogenetik olaylar silsilesidir. Bu sürecin ince noktalarindaki dü- zensizlikler, hayati tehdit edici doumsal kalp hastaliklarina (DKH) neden olabilir. Hayat için gerekli bir organ olduundan, oluan ilk organ kalptir ve dört-odacikli organ olmaya firsat bulamadan hizla gelien embriyoyu destekle- melidir. Erken düüklerde air kardiyak mal- formasyonlarin %10 siklikta saptanmasindan yola çikarak, kalbin çeitli bozukluklara airi duyarliliinda, kardiyogenezdeki kompleks morfogenetik olaylarla hemodinamik etkilerin bir araya gelmesinin etkisi olduunu söyleyebi- liriz. Geliim ile badaan doumsal kalp mal- formasyonlarinin bir kismi, yaklaik canli do- umlarin %1'inde görülen DKH spektrumunu olutururlar. Buna ek olarak popülasyonun %1 ila %2'lik kisminda, altta yatan patolojinin ya anomaliler bulunur. DKH ile yaayan bireyler arasinda kalp yetersizlii gibi ilerleyici deje- neratif durumlarin taninmasi ve giriimlerin yapilabilmesi için DKH sebeplerinin daha iyi anlailmasi arttir. giriimler ve klinik yaklaimdaki gelimeler, cerrahi ve medikal tedavileri düzenleyen ana- tomik ve fizyolojik bulgularin üzerine kurul- mu bir açiklayici terminolojinin olumasina yol açmitir. Ancak, görünüte ilgisiz doumsal kalp hastaliklarinin mekanik bir baki açisina göre ortak embriyolojik kökenleri paylatii iddiasi, geliimsel esaslar dikkate alindiinda DKH etiyolojisinin daha iyi anlailabilecei- ni düündürtmektedir. Anatomik defektlerin tanimlanmasi yeteneinin ötesinde kardiyak morfogenezin farkli adimlarindan sorumlu genlerin anlailmasindaki gelimeler, pediatrik kardiyolojinin gelecekte daha hedefe yönelik terapötik ve önleyici tedbirler ile ilgileneceine dair umutlari yükseltmitir. geliimin ayrintili moleküler analizi halen zordur. Kardiyak genetik yollarin sineklerden insanlara birbirinden çok farkli türler arasinda dahi büyük ölçüde korunduunun anlailma- si, daha kolay ilenebilen ve eriilir biyolojik modelli çalimalarla, bilgilerde ani bir artia sinekleri, zebra balii, civciv ve fare bulunur. Fare, balik ve sinekler üzerindeki deneysel çalimalar ile birlikte klinik dersler, geliim esnasinda modüler biçimlenen kök hücrele- rin farkli sahalarindan kalbin özel bölgelerine eklendiini öneren bir modelin olumasina yol açmitir. Bu modelde, kalbin belli bölgele- rindeki defektler, zaman geliim çizelgesi sira- sinda ayri hücre dizilimleri üzerine benzersiz genetik ve çevresel etmenlerden kaynaklanir. 1966'da Dehann tarafindan yapilan klasik kardiyak geliim derlemesine ek olarak, yakin zamandaki yayinlar normal kardiyak morfoge- nez için gerekli anatomik olaylarla ilgili baka ayrintilardan bahsetmektedir ÖNCÜLLER¾N¾N OR¾J¾N¾ oluumuna katkida bulunan kök hücrelerinin farkli havuzlarinin daha yeni kefi doumsal kalp hastaliklarinin (DKH) birçok formunun anlailmasinda önemli bir temel oluturur rior kismina doru göç eden mezodermal hüc- relerden erken kalp kök hücreleri oluur. Ayni orijini paylaan iki ayri mezodermal kalp saha- lari hilal eklinde organize olurlar. yi çaliilmi ``ilk kalp sahasi'' fare embriyosunda 7,5. emb- riyonik gününde (insan gebeliinde 2. haftaya Sistem Hastal¿klar¿ |