radyasyon dozu baina ölen hücre miktari ve
öldürücü olmayan hasarin onarim hizlari ba-
kimindan deiik derecelerde tepki oluturur.
Fraksiyon baina daha düük dozlar veya dozun
daha düük hizlarda verilmesi daha fazla hüc-
renin hayatta kalmasini salar. Çocuklarda bü-
yümekte olan dokularin birçou için fraksiyon
baina dozun azaltilmasi avantaj oluturur; ay-
rimsal etkinin artirilmasi yaninda radyoterapide
doz sinirlamalarinin gerekçesi olan geç etkilerin
sinirlanmasi salanir. Bir uzun süreli fraksiyone
RT kürü sirasinda tümör hücrelerinin olümü
reoksijenizasyona yol açar; bu durum hipoksik
hücrelerin içsel olarak radyasyona daha az du-
yarli olmalari bakimindan önemlidir. Radyasyo-
na duyarlatirici ajanlar radyasyonun etkilerini
artirmak yaninda hedeflenen hipoksik ama can-
li olan göreceli radyorezistan hücrelere etkiyi de
artirir. Çou sitotoksik kemoterapi ajaninin belli
derecelerde radyasyona duyarlatirici etkisi olup
klinik olarak aktinomisin-D, doksorubisin ve
sisplatin ile en belirgindir.
AKUT TOKS¾S¾TELER¾N
ÖNLENMES¾ VE TEDAV¾S¾
revlerinden birisi kanser tedavileri ile ilikili
istenmeyen etkilerin üstesinden gelinmesidir.
Maalesef, yüksek riskli kanserler için tedavi
gören çocuklarin %80'inden fazlasi tedavileri
boyunca ciddi, yaami tehdit edici veya ölüm-
cül toksisitelerle karilamaktadir. Miyelosup-
resyon, bulanti ve kusma yaninda mukozit bir-
çok kemoterapi ajani ile ortaya çikmakta olup
bazi dier toksisiteler sadece belli ilaçlar ve ilaç
gruplari ile gelimektedir.
olarak destekleyebilmek destek tedaviler ala-
idi. 1980'lerde koloni stimüle edici faktörlerin
(G-CSF, GM-CSF) kefi ile birçok hastanin has-
taneye yati siklii ve süresi azaldi. Destekleyici
tedavilerdeki gelimelere karin, nötropenik ate
(38,5°C vücut isisi ve mutlak nötrofil sayisinin
500/mm
niyle yatilar tedavilerin sik bir komplikasyonu
olup siklikla hastaneye yatirilarak geni spekt-
rumlu antibiyotiklerin verilmesini gerektirir.
si ve tedavisi için pediatrik onkoloji uzmanlari
önemli donanima sahiptir. Tedavinin köe ta-
ini 5-hidroksitriptamin-3 (5-HT3) reseptör
antagonistlerinin kullanimi oluturur.
hibitörü aprepitant'tir .Daha geleneksel emeto-
jenik tedavi uygulamalarindan birisi de benzo-
diazepam (lorazepam), H1 histamin reseptörü
antagonistleri (difenhidramin, hidroksizin) ile
bir kortikosteroid olan deksametazon kombi-
nasyonudur. Günümüzde dopamin antagonist-
leri (droperidol, prometazin, metoklopramid)
ekstrapiramidal ve sedatif yan etkileri nedeniy-
le daha az siklikla kullanilmaktadir.
deil orogastrointestinal mukozayi etkileyen
radyasyon tedavileri ile de sik geliir. Mukozite
neden olan kemoterapötik ilaçlar arasinda an-
timetabolitler olan metotreksat ve 5-florourasil
(5-FU), antrasiklinler doksorubisin ve dauno-
misin ile bir kamptotesin olan irinotekan (ön-
celikle ishale neden olur) sayilmalidir. Tedavi
airlikli olarak destekleyicidir. Klinisyenin, ön-
celikle arili oral lezyonlara neden olup tedavi
ile ilikili mukoziti taklit eden herpes simpleks
olmak üzere enfeksiyöz nedenler açisindan her
zaman uyanik olmasi gerekir.
rilebilen spesifik toksisitelere yol açar. Hemo-
rajik sistit oksazofosforinler olan siklofosfamid
ve ifosfamide özgü bir toksisitedir. Bu toksik
etkiye idrar ile atilan aktive metabolitler ile bi-
yolojik olarak aktif yan ürünler (akrolein) ne-
den olmaktadir. Kimyasal sistit youn hidras-
yon ve mesna'nin (2-merkaptoetan sülfonat) e
zamanli verilmesi ile hafifletilebilir.
den olabilir. Klinik olarak belirgin kalp yetmez-
lii doksorubisin için 450 mg/m
için çocuklar daha yüksek risk altinda olup be
ya altindaki çocuklar büyük çocuklardan çok
daha fazla risk altindadir. Antrasiklin tedavisi
verilen çocuklarin kalp fonksiyonlarinin yakin
olarak monitörize edilmesi gerekir.
ümsüz belirgin nefrotoksisite, ototoksisite ve
nörotoksisiteye yol açmaktadir. Nefrotoksisite
azotemi ve özellikle hipomagnezemi olmak
üzere elektrolit bozukluklari ile kendini göste-
rir. Sisplatine bali böbrek hasari kümülatiftir.
Tedavi öncesinde hidrasyon yapilmasi, diürez
ve klorürezin salanmasi yaninda daha az tok-
sik olan doz emalarinin kullanilmasi sisplati-
ne bali nefrotoksisitenin siklii ve derecesini
azaltmisa da sisplatin alan hastalarin glome-
rüler filtrasyon hizinda orta derecede ve kalici
azalma yine de olabilmektedir.
TOKS¾S¾TELER¾N ÖNLENMES¾
VE TEDAV¾S¾
men gerçeklemekle beraber (mikrosaniye-