background image
2133
Nörolojik Hastal¿klara Klinik Yaklaù¿m
lerinden oluur. Spinal kordun ön boynuzu;
iskelet kaslarina akson gönderen ve spinal
reflekslerden sorumlu motor nöronlari içerir.
Kordun çevresini saran beyaz cevher kortikos-
pinal traktus, spinatalamik traktus, posteriyor
kolon ve spinoserebellar traktus gibi deiik
longiditunal balanti yolaklarini kapsar. Spi-
nal kordun icik yolaklari medulladada devam
eder. Medulla ek olarak inferiyor olive ve alt
kraniyal sinir çekirdekleri gibi çok sayida çe-
kirdeide içerir. Pons bazi kraniyal sinir çekir-
dekleri (V,VI,VII) motor ve sensorial yolaklar
ve serebellumu santral sinir sistemini kalan bö-
lümlerine balayan yolaklar (serebellar pedin-
küller) içerir. Orta beyin 3. ve 4. Kraniyal sinir
çekirdekleri,motor ve sensoriyal yolakla, tek-
tum, substansiya nigra ve red nukleusu(kirmizi
çekirdek) içerir.Tektum vizüel ve iitsel ilev-
lerde, substansiya nigra ve red nukleus motor
ilevlerde görev alir. Serebellum denge, kas to-
nusu, hareket ve konuma gibi yüksek kognitif
fonksiyonlarda rol alir.
Diensefalonun en büyük bölümü olan ta-
lamus, sensorial sistemden girdileri alarak
neokorteksin spesifik sensoriyal alanlarina
yansitan sensoriyal relay çekirdekleri içerir.
Talamustaki dier çekirdekler striatum, neo
korteks ve serebellumu balayan motor devre-
leri içerir. Hipotalamus otonomik ve endokrin
sistemlerin esas denetimcisidir. Sempatik ve
parasempatik sistemi düzenler ve pitüiter beze
etki eden düzenleyici hormonlar salgilar.
Telensefalon, memelilerin geliimi esnasin-
da kismen genilemi olan neokorteksi içerir.
Primer motor, somatosensoriyal, iitsel, vizüel
korteksler ve primer sensorial alanlarda girdi
alan bir çok balanti alani içeren özellemi
bölgelere bölünür. Telensefalonun küçük ama
önemli bir bölümü, limbik sistemi kapsayan
olfaktör korteks, hipokampus ve entorinal
korteksten oluur. Son olarak striatum motor
fonksiyonu kontrol eden büyük gri bir yapidir
ve hareket bozukluklari ve bazi psikiyatrik has-
taliklardan sorumludur.
Çeitli hastaliklarin mekanizmalari (gene-
tik, enfeksiyöz, vasküler, vs.) gelimekte olan
santral sinir siteminin deiik bölgelerini et-
kileyerek çocuklarda nörolojik ve davranisal
semptomlara neden olur. Bu semptomlar ve
yönetimi sonraki bölümlerde tartiilacaktir.
KAYNAKLAR
Kaynaklar için DVD'ye bakiniz.
BÖLÜM 547
Nörolojik
Hastal¿klara Klinik
Yaklaù¿m
Maitreyi Mazumdar
Çeviri: Ebru Arhan
BU BÖLÜM NASIL
KULLANILMALI
Pediatrik Nörolojiye giri bölümü nörolojik
bozukluktan üphelenilen bir çocukta klinik
temeli oluturur. lk olarak temel klinik yak-
laimi gözden geçirerek daha sonra spesifik
nörolojik bulgularin üzerinde duracaiz. Bu
sayede nörolojik problemden üphe edilen
bir hastaya yaklaimda klinisyenlere geni bir
baki açisi sunmayi amaçladik. Temel yaklai-
mi gözden geçirdikten sonra, tartimalarimiz
sik görülen nörolojik prezentasyon ve fiziksel
bulgular üzerinde düzenlenmitir. Bu bölümde
bütün nörolojik problemleri gözden geçirmek
deil bir balangiç noktasi yapmak amaçlan-
mitir.Bu bölümün sonraki kesimlerinde bu
hastaliklarin patofizyolojisi, tani ve tedavisin-
den bahsedilecektir. Bebek ve çocuklarda nö-
rolojik muayenenin gözden geçirilmesi için,
Bölüm 44 ve bu bölümün sonunda Dodge ve
Volpe tarafindan yazilan kisimlar ve monog-
raflari okumanizi öneririz.
NÖROLOJ¾K HASTALIKTAN
øÜPHELEN¾LEN ÇOCU¼A
KL¾N¾K YAKLAøIM
Sinir sistemi hastaliklarinin bebekler, çocuklar
ve aileleri üzerinde çok derin etkileri vardir.
Bu hastaliklar, epilepsi, serebral palsi, mental
retardasyon, örenme güçlükleri, karmaik
metabolik hastaliklar,sinir ve kas hastaliklari
ve bir çok tani konulamayan durumu içerir.
Nörolojik bir bozukluktan üphe edilen bebek
veya çocua doru taniyi koymak klinisyen
için çok zor bir itir. Tani tedaviyi yöneltecek
ve hasta ailesini olabilecek özürlülüe hazirla-
yacak, ayni zamanda sonraki çocuklar hakkin-
da karara yöneltecektir.
Tip örencileri, stajyer doktorlar ve dene-
yimli klinisyenler çounlukla nörolojiyi eriil-
mez bulurlar. Çou nöroanatominin karmaik-
lii, biyokimyasal yollarin kariiklii ve nöro-
lojik muayenenin anlailmazliindan korkar.
Bu durum, elektroensefalogari (EEG) ve tip
fakültesi eitiminde çok az bahsi geçen ileri be-
yin görüntüleme teknikleri gibi gelimi tanisal
yöntemlerle biraz daha rahatlatilmitir.
Klinik tip ve nörolojinin temel prensiplerine
dikkat çekerek klinisyenlerin bir çok zorluun
üstesinden gelebileceine inaniyoruz.
3
Taniya
yaklaim salayacak önemli katki ve ilkeleri
gözden geçireceiz.
1. Dikkatli bir öykü ve fizik muayene ile bo-
zuk olan nörolojik fonksiyonun tanimlan-
masi
2. Sinir sisteminin etkilenen spesifik bölümü-
nün tanimlanmasi (bölüm"lokalizasyon")
3. Balangiç ekli ve gidiati, hastaliin oluu-
mu ve dier organ sistemlerinin tutulumu,
özgeçmi ve soygeçmi bilgileri kuallani-
larak en olasi etyolojilerin tanimlanmasi
(Bölüm "Ayirici tani")
4. Farkli etyolojilerin varliini belirlemek için
laboratuar testleri ve dier tanisal teknolo-
jilerin kullanilmasi
5. Özürlülük oraninin belirlenmesi
6. Olasi risk ve faydalari deerlendirerek ge-
rekli tedavi balamak
Q ÖYKÜ
Dikkatli bir öykü nörolojik hastaliktan üp-
helenilen bir çocukta deerlendirmenin temel
taidir. Öykünün amaci, nörolojik hastalikla-
rin seyri ve zamansal profilini yansitmaktadir.
Öykü hasta ve ailesinden alinmalidir, öret-
menler ve dierlerinin gözlemleri de önemli
olabilir. Öyküde; problemin ayrintilarini an-
lamak için ikayetin balangiç zamani, alev-
lendiren ve yatitiran faktörler, önceki hasta-
liklar, prenatal ve perinatal durum gibi bütün
sorular sorulmalidir. ikayetler paroksismal
ve stereotipik ise çocua en son yaanan olay
ayrintili olarak sorgulamak faydali olur. Dei-
ik terimler farkli insanlarda farkli anlailacai
için semptomlar açik olarak tanimlanmalidir.
Örnein, sersemlik kelimesi bazilarina hafiflik,
bazilari için ba dönmesi anlamina geliebilir.
Bata hafiflik daha çok senkop anlamina gelir,
vertigo ise vertebrobaziler yetmezlik nedeni ile
ortaya çikar.
Ba arisi, karin arisi veya okula devam
etmek istememe nörolojik bozukluklarla ili-
kili olabilir.Daha önce fark edilmemi mental
retardasyon, spesifik örenme güçlükleri ve
depresyon etkili olan faktörler olabilir. Daha
nadiren bu tür ikayetler hidrosefali ve ensefa-
lit gibi daha ciddi bir nörolojik hastaliin be-
lirtisi olabilir.