background image
9
¾letiùim
yardimci olmalidirlar. Çocuun ve ebeveynle-
rin iletiimsel ihtiyaçlarini ayirmak, pediatri-
deki iliki merkezli bakimda bazen zorluklar
oluturur. Hekim çocuun katilimini destek-
lerken, ayni zamanda ebeveynlerin ihtiyaçlari-
na hitap edip, çocukla ilgili bilgi ve tecrübeleri-
ne de bavurabilir.
38
Pediatrik görümede çocuun katilimini
güçlendiren stratejiler; çocua ismiyle hitap
etme, çocuu problemi belirlemeye davet etme
ve çocuun konumaya katilmasini gerek ço-
cua dorudan sorular sorarak sözlü, gerekse
göz temasi, ba sallama ve gülümseme gibi söz-
süz ifadelerle desteklemeyi içerir. Çocua anla-
yabilecei kelimelerle önerilerde bulunulup te-
davi plani açiklanir
34
. Bu ve benzeri stratejileri
kullanarak, çocuun duruma dorudan dahil
olmasi konusunda ebeveynlere de rol model
olunur.
Dinleme Becerileri
`Baka bir bireyle iletiim kurmanin en temel
ve güçlü yolunun dinlemek olduunu
düünüyorum. Sadece dinlemek. Belki
birbirimize verdiimiz en önemli ey dikkati-
mizdir. Özellikle de kalpten verilirse....
Dinleme yoluyla iletiim kurariz.'
39 (s143)
-Rachel Remen
Etkin dinleme becerileri, ilikileri kolayla-
tirir
30
ve hekimle hasta arasindaki ibirliini
destekler. Dikkatsiz veya düüncesiz bir ekilde
dinleme, uygun olmayan tani ve tedavi kararla-
rina neden olabilir.
Aktif dinleme hekimin, çocuklarin ve aile-
lerin ihtiyaçlarini duymasini ve bu ihtiyaçlara
hitap etmesini salar. Dinlemek, dikkat olarak
tamamen "orda olmayi" içerir. Hekim aktif din-
lemeyi, karilik vererek, özetleyerek ve hastanin
hikayesindeki aliilmami kisimlari sorgulaya-
rak gösterir, böylece hasta bilgi ekleyerek veya
bilgileri düzelterek tabloyu tanimlayabilir. Has-
talar hekimin anlama çabasini takdir ederler.
Sözsüz ¶letiêim
Sözsüz iletiimin etkin kullanilmasi, güven ve
destek ortaminin olumasina yardimci olur.
Sözsüz iletiim vücut diliyle birlikte, ses tonu-
nu, duruu ve ses perdesini de içerir. Görüme-
yi hasta ve hastaliina odaklamak için, hekim
sözsüz olarak hastaya ve ebeveyne söyledikle-
rinin önemli olduunu hissettirmelidir. Dikkat
ve ilgiyi göstermek için ba sallama, durakla-
ma, göz temasini sürdürme ve duru gibi söz-
süz imalar kullanilir. Kelimeler, ton ve vücut
dili arasindaki uyum etkin iletiim için önem-
lidir
34
. liki kurmayi kolaylatiran sözsüz ileti-
im stratejileri
Tablo 3-4
'te gösterilmitir.
Q BAéLANGIÇTA
DE´ERLEND¶RME
Dört Alikanlik Modeli, görümenin balangi-
cinda baarilmasi gereken üç görev tanimlar:
Hizlica yakinlik oluturmak, hastanin kaygila-
rini ortaya çikarmak ve görümeyi hastaya göre
ayarlamak. Kalamazoo Ortak Karar Beyani,
benzer görevleri tibbi görümelerdeki iletiim
için ilk üç temel element olarak u ekilde ta-
nimlar: liki kurmak, tartima konusu açmak
ve bilgi toplamak (
Tablo 3-3
).
Görüêmeyi Baêlatmak
Yakinlik görümenin baladii anlarda balar
ve hekim, çocuk ve ebeveynler arasindaki or-
tak ilgi ve saygiyi içerir. Pediatrik görümede
genelde çeitli bireyler bulunmaktadir (karde-
ler, ebeveynlerden biri veya her ikisi ve dier
bakicilar). Görümeyi kapsamli bir karilama
ve girile açin, odadaki herkesi taniyip onlara
isimleriyle hitap edin ve hastayla olan ilikile-
rini örenin. Çocuu karilayip ona "hogel-
din" deyin. Hekim, süt çocuklarina bile birkaç
saniye gülümseyip iletiim kurabilir. Bu ayni
zamanda hekime çocuu deerlendirmek için
bir firsat verir.
34
Odadaki kardeleri taniyin ve onlara hitap
edin. "Bugün senin erkek kardeinin geldiini
görüyorum. Fazla gürültü yapar mi?" "Bazen
bebekler komik eyler yaparlar!" Kardeler
bazen yeni bir bebek veya baka kardelerin
yerlerini aldiklarini hissederlerse rahatsiz edici
tavirlar sergileyebilirler, bu nedenle hastanin
kardeiyle erken kurulan iletiimin, tüm gö-
rüme boyunca önemli derecede sakinletirici
etkisi olacaktir. Sizin rol model olmaniz, ayni
zamanda ebeveynlere de yol gösterip onlari
destekleyecektir.
34
Kayg·lar· Ortaya Ç·karmak ve
Görüêmeyi Planlamak
Görümenin balangicinda deerlendirmenin
önemli elementleri, görümeleri planlamak ve
hasta ve ebeveynleriyle birlikte gündemi belir-
lemektir. Bir çalima göstermitir ki; hastalarin
gündemini örenip onlarin kaygilarini anlatma-
larina müsade eden hekimler, hastalarin prob-
lemlerini daha kesin olarak tespit edebilmekte-
dir; hastanin gündemini sormamak ise hekimin
durumu kavrayiini %24 azaltmaktadir.
40
Ofis görümelerinde müsait olan kisitli za-
manla, bir ebeveynin tartimaya karar verdii
konular uyumsuz olabilir. Hem ebeveynin hem
de hekimin kaygilarini öncelik sirasina koy-
mak ve görüme süresiyle ilgili net olmak; hem
hastaya saygili olmayi hem de zaman kazanma-
yi salar. Kaygilari devam ederse hem çocuu
hem de ebeveyni tekrarlayan görümelere ça-
irabiliriz.
Kullandiimiz kelimeler önemlidir. Örnein,
hekimin söyledii "Keke bugün çocuunuzun
uykusuyla ilgili kaygilarinizi konuacak zama-
nimiz olsaydi. Daha ayrintili konuabilmek için
bir görüme ayarlayalim." ifadesi, "u anda tüm
bu sorunlarla ilgilenecek vaktim yok." eklinde
söylenirse, ebeveyn tarafindan farkli algilana-
bilir. Aaidaki sorular, görümeyi planlamak
için yardimci olabilir.
Gündem belirleme sorulari: "Sizi bugün için
endielendiren nedir?" "Baka bir ey var mi?"
"Bir listeniz olduunu görüyorum; bugün tar-
timamizi istediiniz baka bir ey var mi?"
`Çocuunuzun görümesi 10 dakika ile kisitli.
Bütün kaygilarinizi duyduuma emin olmak
istiyorum, böylece bugün neler yapabilecei-
mize birlikte karar verebiliriz."
41
Sorulari önceliklendirme: "Bugün bizim için en
önemli olan sorun nedir?" "Listenizin bainda
ne var?" Hastanin ve hekimin gündeminin et-
Tablo 3-4.
¶liêki Kurmay· Kolaylaêt·ran Sözsüz
¶letiêim Stratejileri
Görüùmenin baùlang¿c¿nda çocuöu tan¿y¿n ve k¿saca
iletiùim kurun.
Odada süt çocuöu veya çocukla göz temas¿ kurun.
Ebeveynlerle konuùun ve onlar¿ tan¿y¿n, çocuk
sizin varl¿ö¿n¿za al¿ù¿r ve daha çok güven duyar-
ken ona gülümseyin. Bu strateji, çocuöun sözsüz
olarak iletiùim kurmas¿n¿ saölar.
Duruù, ton ve tutumunuzu çocuöa ve ailesine göre
uyarlay¿n. Konuùman¿n tonu ve gidiùi, bazen
kelimelerden bile daha etkin olarak duygular¿n
geçiùini saölar.
Orda olun, aceleniz yokmuù gibi görünün ve ilgi,
alakan¿z¿ belli edin.
Fizik muayene s¿ras¿nda, çocuöun kiùisel mesafesi-
ne sayg¿ duyun. Eöer yüzünüz, bir süt çocuöunun
yüzüne çok yak¿nsa baùka yöne bak¿p aölayabilir.
Oyun çocuklar¿ genelde tan¿mad¿klar¿ kiùileri
kendi kiùisel s¿n¿rlar¿ içinde istemezler. ¾yi bir
strateji, çocuöa yak¿n dururken uzaöa bakmakt¿r
(örneöin kalbini ve akciöerlerini dinlerken). Okul
çaö¿ çocuklar¿na sakin ve sayg¿l¿ yaklaù¿n.
Yetiùkinler çocuklara büyük gelir. Ebeveyninin
kucaö¿ndaki bir çocuöun göz seviyesinde olmak
için oturmak veya muayene masas¿na çocuöu
ebeveyniyle birlikte oturtmak, hekimin daha az
tehditkar görünmesini saölar.
Hasta görüùmelerinin bölünmesini engelleyin. Bu,
telefon ve çaör¿ cihaz¿ çalmas¿, ayn¿ anda hasta
dosyas¿n¿n okunmas¿ veya hasta ve ailesini dinler
ve onlarla konuùurken bilgisayar kullan¿lmas¿na
baöl¿ bölünmeleri de içerir.
Rider EA. Communication and relationships with children
and parents In: Novack, DH, Clark W, Saizow R, Daetwyler
C, eds.
Doc.com: an interactive learning resource for he-
althcare communication. 2006'dan uyarlanm¿ùt¿r. http://
webcampus.drexelmed.edu/doccom/user/adresinden ula-
ù¿labilir. 9 øubat 2008'de izinle kullan¿lm¿ùt¿r.