background image
1771
Kardiyovasküler Sistemin Geliùimi
genetik faktör mutasyonlarinin DKH'na olan
katkisi bilinmemektedir fakat, son dönemde
CHARGE assosiasyonunun bir sebebi olduu
düünülen CHD7 adi verilen kromatin biçim-
lendirici proteinin bulunuu düzenleyicilerin
bu sinifi için önemli bir role sahip olduunu
düündürtmektedir.
KARD¾YOMYOS¾T
FARKLILAøMASINDA
M¾KRORNA REGÜLASYONU
Transkripsiyonel ve epigenetik olaylar bir-
çok kritik kardiyak geni düzenlese de, mikro
RNA'lar (miRNAs) gibi küçük kodlama yap-
maya yarayan RNA'larin translasyonel kontro-
lü, son zamanlarda kardiyogenezdeki anahtar
proteinlerin dozunun ``ince-ayar''inda baka
bir mekanizma olarak ortaya çikmitir.
24-27
DKH'inin bilinen genetik nedenlerinin çou-
nun ilikili olduu heterozigot mutasyonlar
yalnizca protein dozlarinin %50'si veya daha
azini etkilediinden, bu bilhassa önemlidir.
MikroRNA'lar, translasyonel inhibisyon veya
bozulma için mRNA'lari hedefleyen 20 ila 25
nukleotidli RNA'lari genomik olarak kodlar-
lar.
28
Alti yüz elliden fazla insan mikroRNA'si
tanimlanmitir
29
fakat yalnizca birkaçinin bi-
yolojik fonksiyonlari ve mRNA hedefleri bilin-
mektedir.
miRNA'lardan en iyi çaliilmilardan bir
tanesi, kalp ve iskelet kasina özgü olan miR-
1'dir. Kurtlardan insanlara dek miR-1'in dizili-
mi %100 olarak korunmutur ve farklilatikça
gelimekte olan kalp ve iskelet kasi kök hüc-
relerinde özgül olarak ifade edilirler.
24
miR1
ve dier miRNA, miR133 polisistronik mesaj
eklinde deifre edilirler ve bundan dolayi ayni
regülasyonu paylairlar ve her ikisi de kalp ve
iskelet kasinda birlikte eksprese olurlar. miR-1
kardiyak kök hücrelerin ve iskelet kasi myob-
lastlarinin farklilamasini destekler fakat miR-
133a'nin ters etkisi vardir, myoblastlarin fark-
lilamasini inhibe eder ve çoalmasini destek-
ler.
29
Dier miRNA'lar gelien kalpte bu modeli
tespit ederek damar yapisinin olumasina yar-
dim eder ve olasilikla dier kardiyak geliimsel
yollarin tertibi u ana dek bilinmeyen miRNA
fonksiyonuyla kontrol edilir. miRNA'larda veya
onlarin hedef balanma noktalarindaki mu-
tasyonlarin insanlarda hastalia katkida bulu-
nup bulunmadiklarinin anlailmasi gelecekte
önemli olacaktir.
KARD¾YAK MORFOGENEZ¾N
KOMPLEKS REGÜLASYONU
Q DORSAL KARIN POLAR¶TES¶
Anterior-posterior aks boyunca SHF hücrele-
rinin asimetrik olarak eklenmesinin diinda,
primitif kalp tüpünde ayri bir dorsal-karin
polaritesi meydana gelir. Kalp tüpü saa do-
ru döndüünde, tüpün karin kismi katlanmi
kalbin di kavsini oluturacak ekilde döner ve
dorsal yüzey iç kavsi meydana getirir. ç kav-
sin yeniden biçimlenmesi, kalbin giri ve çi-
ki yollarinin nihai dizilimi için zorunlu iken,
di kavis ise aktif büyüme bölgesi haline gelir.
Odaciklarin birer birer di kavisten segmental
biçimde ``balon'' olarak olutuu bir model öne
sürülmütür. Bu modele uygun olarak, kalbin
özellikle di ve iç kavsinde sayisiz gen eksprese
olur.
30-32
ç kavsin yeniden biçimlenmesi giri
yolunun saa ve çiki yolunun sola göçüne im-
kan verir, düzgün bir ekilde dizilmesini ve sa
ve sol tarafli dolaimlarin birbirinden ayrilma-
sini kolaylatirir.
Q SOL-SA´ AS¶METR¶S¶ VE
KARD¶YAK KATLANMA
(LOOPING)
Kalp tüpünün saa doru katlanmasi sol-sa
simetrisindeki bozulmasinin ilk belirgin ia-
retidir. Kardiyak katlanma mekanizmasi göz
önüne alindiinda, katlanma ilemi ile katlan-
manin yönlülüünün ayirt edilmesi önemlidir.
Katlanmanin yönlülüü, katlanmada etkili
morfogenetik mekanizmalara bir araya gelerek
embriyodaki tüm asimetriyi yansitir.
Kardiyak katlanma ilemindeki anormallik-
ler, birkaç doumsal kalp hastaliinin altta ya-
tan nedenidir. Kalp tüpünün katlanmasi, giri
yastikçiklarini çikim yastikçiklarinin yanina
yerletirir ve dönmü kalp tüpünün iç kavsinin
kapsamli ekilde yeniden biçimlenmesini içe-
rir. Primitif dönmü kalpte kalbin segmentleri
halen lineer bir biçimdedir ve atriyal odacikla-
rin uygun ventriküller ve ventriküllerin aorta
ve pulmoner arterler göz önüne alinarak yeni-
øEK¾L 480-2.
Bölgelere özel kardiyak morfogenezi düzenleyen kardiyak yollar. Kalbin bölgelerinin oluùumunu etkileyen yollarda yerleùmiù olan transkripsi-
yon faktörlerin, sinyal proteinleri ve miRNA'lar¿n k¿smi listesi. Pozitif etkiler oklar¿n kafalar¿ ile, negatif etkiler ise düz çizgi ile gösterilmiùtir. Fiziksel etkileùim
faktörlerin direkt kontaö¿ ile iùaret edilmiùtir. Baz¿ durumlarda, proteinlerin iliùkisi bilinmemektedir. Nöral ç¿k¿nt¿ hücrelerini düzenleyen yollar baùka yerde
incelenmiùtir.
Hrt1/2
Foxh1
Gata4
Tbx20
Tbx20
Tbx2
Tbx5
Gata4
Tbx5
Bmp2
CoupTFII
Foxa2
Fgf10
Fgf8
Pitx2
Tbx1
Nkx2.5
Shh
Foxc1/c2
Tbx5
Ptpn11
Nfat
Vegf
Tbx2
Irx4
Hand1
Bmp10
Nkx2.5
Nkx2.5
Notch1
IsI1
Mef2c
Bop
Hand2
miR-1
SRF
Nkx2.5