![]() FSH düzeyleri dümeye balar. FSH düzeyleri, devam eden döngü için folliküler büyümeyi uyarmak üzere, menstruasyondan hemen önce yükselmeye balar. Erkek Adolesanlarda Reprodüktif Büyüme ve Geliùim Çeviri: Zehra Aycan, Semra Çetinkaya çüde, hem doum öncesi, hem de doum son- rasi testisten üretilen testosteron tarafindan etkilenir. dan olduu kadar, intragonadal olarak da kont- rol edimektedir. Testosteronun etkileri; emb- ryolojik olarak erkek genitalyanin farklilama- sini, androjen baimli hedef dokunun neonatal `imprinting'ini, ergenlikte genital yapilarin olgunlamasini, iskelet kasi büyümesini, la- ringeal büyüme ile ses kalinlamasini, ergenlik boyunca epifizyal kartilajin büyümesini, erkek saç büyümesi ve dailimini, eritropoezisi, ya bezlerinin uyarilmasini ve erkek sosyal davra- niini kapsamaktadir. 25 ml, ortalama uzunluu 4,6 cm (aralik 3,6- 5,5 cm) ve ortalama genilii 2,6 cm (aralik 2,1- 3,2 cm)'dir. Her bir testis üç tabakadan oluan kapsulle çevrilidir: Visseral di tabakasi olan tunika vajinalis, tunika albuginea ve iç taba- kadan tunika vaskuloza. Kapsulün çevreledii her bir testis, fibröz saptalarla 250 lobule bö- lünmütür, her bir lobul 1 ile 4 seminifer tubul içermektedir. Testis kütlesinin %90'i tubul, geri kalan %10'luk kismi interstisyumdur. nterstis- yum Leydig hücrelerden, kan damarlarindan, lenfatik kanallardan, makrofajlardan ve mast hücrelerinden oluur. Leydig hücreleri testos- teronun ana kaynaidir ve seminifer tubulun di duvarina yakin bulunmaktadir. Her bir se- 175m çaptadir. Tubul, spermatogenezin etkin bölgesidir ve iki hücre tipi içerir, Sertoli hücre- leri ve germ hücreleri. sine ramen, potansiyel erkek ve dii gonadlar morfolojik olarak geliimin yedinci haftasina kadar birbirinden farkli deildir. Balangiçta, gonadal kabariklik olarak görünen gonadlara altinci haftada primordial germ hücreleri gö- çederler. Primitif seks kordlari, germ hücreleri- nin göçlerinden önce geliirler ve bunlar Semi- nifer tubullerin öncüsüdürler. tubullerde ayirt edilebilirler ( fazladir ve testosteron üretimi yoluyla genital kanallarin ve di genital yapinin seksüel fark- lilamasini düzenlerler. Fötal testis mezonefrik veya wolfian kanalinin büyümesini uyaran ve paramezonefrik veya muller kanalinin gelii- mini inhibe eden maddeler üretir. Mezonef- rik kanal sabit kalir, çounlukla ba kismi ve apendiks epididimis hariç, epididimis, duktus deferens ve seminal vezikül farklilair. Para- mezonefrik kanal, apendiks testis olarak sebat eden ba kisminin sonundaki küçük bir kisim hariç, tamamen geriler. Testisin abdominal durumdan skrotal kesedeki nihai konumuna inii yedi veya sekizinci aylarda balar. nir. Ancak testiküler ini, bazen doum sonrasi da tamamlanabilir. Aaida özetlendii gibi, histolojik ve ultrastrukturel deiikliklere ra- men, testis doumdan ergenlie kadar statik kalir. öncüleri olan hücreler ve birincil spermatoje- nik hücreler olmak üzere iki tip hücre toplan- mitir. lemilerdir ve ilk olarak gebeliin sekizinci haf- tasi tanimlanabilirler. arti 9. haftadan 14. haftaya kadar artar ve testi- sin %50'sinden fazlasini kaplayana kadar devam eder. Leydig hücrelerinin aktivasyonu, ki bu testosteron sekresyonunun artii ile sonuçlanir, fötal geliimin 14. haftasi civarinda pik yapar. rasi tedrici olarak küçülürler. Küçülme doumu takiben birkaç hafta içinde tamamlanir. Serbest testosteron seviyesinin doum sonrasi ilk birkaç ayda dütüü de düünülmektedir. Dört ile sekiz yalarda Leydig hücrelerinin öncüleri yeniden görünür ve damar çevresinde gruplar halinde bulunabilirler. yi diferansiye hale gelirler ve steroid sentez yeteneine sahip olurlar. Olgun testiste, Leydig hücreleri ergenlik ve ergenlik sonrasi erkekte testosteronun ana kaynaidirlar ve böylece er- genliin ikincil seksüel özelliklerinin geliimin- den sorumludurlar. yedinci haftasinda fötal testiste görülürler ve germ hücreleri (gonositler) ile yakin iletiime geçerler. Sertoli hücreleri, ergenlik sonrasi tes- primordial da testis ve dönüùüm gösteren duktus deferens. ( |