background image
143
Çocuöa Kötü Muamele: ¾hmalden ¾stismara
uçlu ya da zorunlu seçmeli sorularin kullani-
mina ve "Bana dokundu" gibi belirsiz ifadeler-
den airi yorum yapilmamasina özellikle dik-
kat edilmelidir. Ayrica, klinisyenler çocuun
ciddi bir ruh salii sorunu varsa; çocuk, anne
baba arasinda velayet mücadelesi gibi kötü bir
anlamazliin arasinda kalmisa ya da çocu-
un ne olduuna dair ifadeleri arasinda önemli
tutarsizliklar varsa, açiklamalar mulak ve ay-
rintidan yoksun ise yalanci itham olasiliini
deerlendirmelidir.
üpheli cinsel istismar olgularinda muayene
eden kii, cinsel istismar sonucu oluan trav-
maya ikincil anormallikleri normal anatomik
farkliliklardan ayirt etmelidir. Fiziksel sorunlar
da cinsel istismar ile kariabilir. Bunun yaygin
görülen örnekleri arasinda akut travmayi tak-
lit edebilen deri incelmesi ile vulva ve perianal
bölgede subepidermal kanamalara ve üretra
prolapsusuna yol açan liken sklerozis sayilabi-
lir. Bacaklar açik pozisyonda gerçekleen yara-
lanmalar cinsel istismardan ayirt edilmelidir;
bu olgularda genellikle net bir düme öyküsü
vardir ve kadin genital organlarinin di yara-
lanmalari elik eder. Vajinada tuvalet kaidi
gibi yabanci cisimler de kötü koku ve seroan-
jinöz akinti ile gelebilir ve cinsel istismar ile
karitirilabir.
hmal nedeniyle büyüme yetersizlii olan ço-
cuklar, altta yatan bir hastalik (ör. kistik fibrozis
ya da konjenital bir enfeksiyon) yüzünden yeterli
büyüyemeyen çocuklar ya da birincil bakim ve-
ren kii (genellikle anne) ile çocuk arasindaki bir
etkileim sorunu nedeniyle gida alimi kötü olan
çocuklardan ayirt edilmelidir. Örnein, hassas
bir anne, beslenme sirasinda tüküren huysuz bir
bebei beslemekten holanmayip sabrini yitirip
çocua yeterli kalori salayamayabilir.
YAKLAøIM VE TEDAV¾
Çocua kötü muamele üphesine yaklaimda
alti önemli adim vardir. lki, çocuun durumu
ve hekimin endiesi ile ilikili olarak aile ile uy-
gun bir iletiim kurulmasidir. Hekim, çocuun
nasil yaralandiina dair üphe ve istismara u-
rami olabileceine dair endie olduunu açik-
ça iletmelidir. Aile, sirf dorulanmi istismar
durumlarinda deil, kötü muameleden üphe
edildiinde de hekimin çocuk koruma birim-
lerine bildirim yapmasinin zorunlu olduu ko-
nusunda bilgilendirilmelidir. kinci adim çocu-
a uygun tibbi bakim verilmesi, üçüncüsü ise
çocuun güvenliinin salanmasidir. stismara
ve ihmale urami bazi çocuklar koruma ve ile-
ri deerlendirme amaciyla hastaneye yatirilsa
da ciddi yaralanmasi olmayan çocuklarin ço-
cuk koruma birimleri tarafindan koruyucu ai-
leye ya da akrabalarinin yanina verilmesi nadir
deildir. Dördüncü olarak, uygun hizmetlerin
verilebilmesi amaciyla hekim çocuun tibbi,
geliimsel, duygusal ve eitim gereksinimleri-
ni deerlendirmelidir. Beinci olarak, anne-
babanin ve ailenin ihtiyaçlarinin da deerlendi-
rilmesi gerekir; böylece yeterli bir anne-babalik
salanabilir. Altinci olarak, kardeler kötü mu-
ameleye urayip uramadiklarinin belirlenmesi
için, dikkatle deerlendirilmelidir.
Birinci basamak hekimleri, çocuk istismari
konusunda uzman pediatristler, çocuk koruma
birimi çalianlari, polis, ruh salii hekimleri
içeren çeitli disiplinlerden uzmanlar tarafin-
dan zaman içinde gerçekletirilen bu adimlar,
ne tür giriimlerin gerekli olduunu belirlemek
için yararlidir. Çocuk için verilen hizmetler ara-
sinda uygun tibbi bakimin salanmasi, erken
müdahale programlarina katilim, kriz yuvalari
ya da daha büyük çocuklar için ruh salii da-
nimanlii vardir. Aileler için verilen hizmetler
içinde somut yardim (ör. yeterli barinma ya
da çocuun tibbi bakimi için gerekli ulaimin
salanmasi), anne babanin kendi sorunlari için
tedavi programlari (ör. ilaç tedavisi, ruh salii
danimanlii, ev içi iddete yönelik daniman-
lik), annelik babalik eitimi üzerine younlaan
tedavi programlari (ör. anne ­ baba ­ çocuk
programlari) yer alabilir.
Kötü muamele üphesi kanitlanirsa çocuk
koruma birimleri aile için gerekli hizmetle-
rin karilanmasina yardimci olup çocuun
güvenliini denetleyebilir. Ne yazik ki, eyalet
koruma birimlerinin çounun personeli, büt-
çe kisitlamalari nedeniyle yetersizdir ve hiz-
met etmekle yükümlü olduu ailelerin yeterli
gözetimini salamakta zorluk çekmektedirler.
Pediatristler, çocuun gereksinimleri üzerine
younlaan takip muayeneleri ile ailenin de-
netlenmesine yardimci olabilirler. Örnein,
yeni yaralanmalar meydana gelirse ya da çocuk
kötü muamele açisindan yüksek risk altinda
bulunmaya devam ediyorsa çocuu koruma
birimlerine tekrar bildirebilirler.
Kötü muameleye urami çocuklarin güven-
lii ev ortaminda salanamiyorsa bu çocuklar
genellikle koruyucu ailelerin ya da akrabalari-
nin yanina verilirler.
DO¼AL SEY¾R VE PROGNOZ
Kötü muamele çocuklarin, ergenlerin ve eri-
kinlerin geliimi üzerine uzun süreli ve kor-
kunç etkilere sahip olabilir. Bir çocuk kötü mu-
amele sonucu fiziksel zarar görse ve beyin ha-
sarinin uzun dönemde air etkileri olabilse de
kötü muamelenin en önemli sonuçlari, büyük
olasilikla, duygusal etkileri ile ilikilidir. Ayri-
ca, yeni çalimalar, çocuklukta fiziksel ve cinsel
istismar gibi stres etkenlerinin beyin geliimi-
ni etkileyebildiini ve hipotalamus-hipofiz-
adrenal eksenini bozduunu göstermitir.
67
Çalimalar ayrica, istismarin uzun dönemdeki
etkilerinin genetik yatkinlik (ya da koruyucu-
luk) ve istismara urayan çocuun çevresi ta-
rafindan belirlenebildiini ortaya koymutur.
68
Malnütrisyon, çok sayida koruyucu ailenin ya-
nina verilme ya da aile içi iddete maruz kalma
gibi birçok baka etmen de istismara urami
bir çocuun geliimini etkileyebilir. Dier bir
deyile, çocua kötü muamele ile bunun sonuç-
lari arasindaki iliki basit deildir.
Çalimalar, istismara ve ihmale urami ço-
cuklarda zihinsel geliimin gecikmesi riskinin,
okul baarisi düüklüünün, saldirgan davra-
nilarin ve sosyal iliki eksikliklerinin normal
çocuklara göre daha fazla olduuna iaret et-
mektedir.
63
Ayrica; depresyon, intihar giriim-
leri ve kendine zarar verme gibi duygusal so-
runlar da daha sik görülür. Kötü muamele gö-
ren çocuklarin erikinler ile güven içinde iliki
kurmada ve erikinleri hayatlarina yardimci
olan insanlar olarak görmede zorluk çekmeleri
daha olasidir. hmal edilmi çocuklar, erikin-
ler ile iliki kurarken seçicilik gösteremeyebi-
lirler.
Kötü muamele görmü çocuklarin arkada-
lari ile sosyal etkileimlerinde önemli sorunlar
yaadiina dair somut kanitlar bulunmaktadir.
Özellikle fiziksel istismara urami çocuklarin
fiziksel olarak saldirgan ve antisosyal olduu
tespit edilmitir. hmale ve istismara ura-
mi çocuklar; ergenlik döneminde suç ileme,
madde kullanimi ve kendine zarar verici davra-
nilar açisindan artmi risk altindadirlar.
69
Cinsel istismarin da geliim üzerine önemli
olumsuz etkileri vardir. Cinsel istismar kurbani
olan çocuklarda özgüven eksiklii, suçluluk ve
utanç hissi geliebilir; bu çocuklar arkadalari ve
erikinlerle ilikilerinde cinsel davranilari uy-
gunsuz olarak kullanmayi örenebilirler. Genç
kizlar ve erikin kadinlarin "rastgele cinsel iliki
kurma" riski yüksektir, samimi ilikiler kurmak-
ta güçlük yaarlar ve yeniden istismar edilebilir-
ler. Ayrica depresyon, intihar, yeme bozukluk-
lari, çoklu kiilik bozukluu ve posttravmatik
stres bozukluu gibi ruh salii sorunlari açi-
sindan da artmi risk altindadirlar.
73
Çocukken
cinsel istismara urami erkekler; ruh salii
sorunlari, madde kullanimi ya da kendilerinin
istismarci olmasi açisindan artmi risk altinda-
dirlar.
8
Kötü muamele görmü çocuklar için belirli
tedavilerin uzun dönem etkileri üzerine veriler
sinirlidir. Erken tani çocuk ve ailenin uygun te-
davisinin, olumsuz sonuçlari en aza indirmesi
beklenmektedir. Çocuun duygusal gereksinim-
lerine yanit verebilen destekleyici bir erikinin
varliinin, kötü muamelenin kisa dönemdeki
psikolojik etkilerini en aza indirdii düünül-
mektedir, ancak uzun dönemdeki sekeller üze-
rindeki önemi ile ilgili bilgiler daha azdir.
KAYNAKLAR
Kaynaklar için DVD'ye bakiniz.