background image
1311
Kulak
¾ø¾TME KAYIPLI
ÇOCUKLARIN TEDAV¾S¾
itme kayipli çocuklarin takibi ve tedavisi son
10 yilda oldukça dramatik deiikliklere ura-
mitir.
ekil 369-5
iitme kaybi üphesi olan
çocuklarda deerlendirmenin ve tedavinin
nasil yapilacainin algoritmasini göstermekte-
dir. Çocuun yaina uygun yöntemlerle, iitme
kaybi dorulandiktan sonra; iitme kaybinin
sensörinöral mi yoksa iletim tipi mi olduunun
ayirt edilmesine odaklanilmalidir.
Çocukta SNK saptanmasi durumunda, has-
ta KBB uzmana refere edilmeli ve Streptococus
pneumoniae için ailama gündeme gelmelidir.
Konjenital SNK'li çocuklarda altta yatan kok-
leovestibüler anomali ihtimali nedeniyle art-
mi otojenik menenjit riski nedeniyle bu tür
hastalarda ailama önerilmektedir. itme kay-
binin derecesinin tespiti çok önemlidir. Eer
ciddi ya da çok ileri derecede kayip saptanirsa
hasta cerrahi giriim (koklear implantasyon)
adayidir. Daha az kayiplarda çocuk mutlaka
bir odyolog tarafindan takip edilmeli; iitme
kaybinin artip artmadii ve iitme cihazlarina
cevap deerlendirilmelidir. SNK tespit edilen
tüm çocuklarda göz muayenesi gereklidir. Bu
çocuklarda %14-20 oraninda göz ile ilgili ano-
malilerin görüldüü bilinmektedir. Bu anoma-
liler GJB2 mutasyonu taiyan çocuklarda özel-
likle siktir.
8
leri derecede SNK ve kalp ileti
defektleri nedeniyle senkoplarin görüldüü
nadir bir hastalik olan Jervell ve Lange-Neilsen
sendromunu (KVLQT1 veKCNE1 genlerinin
bozukluu) ekarte etmek için bu çocuklarda
EKG çekilmelidir.
Radyolojik görüntülemenin ve genetik ara-
tirmanin zamanlamasi konusunda deiik uy-
gulamalar söz konusudur. Eer iitme kaybi
ilerliyorsa ya da ileri derecede bir kayip varsa,
temporal kemik görüntülemesi (BT ve MRG)
ve genetik aratirma, altta yatan patolojiyi gös-
termek ve olasi cerrahiye hazirlik için gerekli-
dir (hastalarin %35'inde kokleovestibüler ano-
mali vardir). Sedatizasyon gereklilii ve santral
sinir sisteminin radyasyona maruz kalmasi gibi
sorunlari olan radyolojik inceleme, hasta ileri
derecede iitme kayipli ve koklear implantas-
yon adayi olmadii durumlar diinda sinirli
fayda salar.
ekil 369-5
iletim tipi iitme kaybinda
(TK) uygulanacak algoritma görülmektedir.
TK, ses iletiminin di kulak yolunda veya
orta kulakta bloke olmasiyla meydana gelir.
Muayenede di kulak yolunun açiklii mutlaka
deerlendirilmelidir. Otoskopide kolesteatom,
kulak zari patolojileri, malleus-inkus patoloji-
leri görülebilir. Orta kulak yapilarin deerlen-
dirilmesinde BT faydalidir.
Rehabilitasyon dil geliiminin korunmasi-
na ve iletiim becerilerin devamina yönelik
olmalidir. Rehabilitasyon süreci uzmanlami
profesyoneller tarafindan yönlendirmeli, aile
ve bakicilar bu sürece aktif olarak katilmalidir.
Dil geliiminin sekteye uramamasi için kü-
çük süt çocuklarinda bile tani aldiktan sonra
iitme cihazi kullanilmalidir.
9
Eer bilateral
iletim tipi iitme kaybi varsa (aural atrezi, mik-
roti) kemik iletim tipi iitme cihazi kullanma-
lidir. Tek tarafli TK ya da SNK'te rehabilitas-
yon ihtiyaci tartimalidir ve baka faktörlere
göre karar verilmelidir.
itme kaybi olan birçok çocuk iitme cihaz-
lari ile tamamen tedavi edilebilmektedir. Geli-
mi cihazlar ve FM sistemleri çocuklarin yeterli
uyaran almalarini salamaktadir (öretmenleri
dinleyebilme, telefon görümeleri, sosyal akti-
viteler). itmesi normal olan çocuklarin bile,
fondaki gürültüyü engelleyen FM sistemleri ile
donatilmi siniflarda akademik baarisinin art-
tii bilimsel olarak gösterilmitir.
Koklear implantasyon uygulamasi, SNK'li
çocuklarin rehabilitasyonunda son 10 yilda
büyük çiir açmitir.
10
Koklear implant akustik
verileri dijitalize ederek eloktrotlarla iç kulaa
direkt olarak ileten bir cihazdir. itme sistemi;
koklea, akustik sinir, beyin sapi ve hatta kor-
teks olmak üzere tüm trasesinde tonotropiktir.
Spiral ganglionun ve akustik sinirin kokleanin
belirli bölgelerinde uyarilmasi, spesifik fre-
kanslarda cevap olumasini ve ses algisini sa-
lar. Çocuklarin iitsel sistemleri adaptasyona
son derece yatkindir. Böylece koklear implan-
tin ürettii elektriksel sinyalleri algilayip, ses
olarak algilayabilir. Bu yüzden iitme engelli
çocuklarda dil geliiminin geri kalmamasi için
erken koklear implantasyonun iitsel sistemin
adaptif döneminde uygulamasi yapilmalidir.
Koklear implant cerrahisinin uygulama yai 8
aya kadar dümütür. Tamamen iitme engelli
olarak doan çocuklarda, erken implant uygu-
lamasi ile dil geliimi baariyla salanmakta ve
bu çocuklarin %80'i normal siniflarda eitim
görebilmektedir. Bilateral koklaear implantas-
yon muhtemelen optimal odyolojik geliim
için daha iyidir. Ayrica seslerin lokalize edil-
mesi ve gürültülü ortamda sesleri ayirt etme
konusunda avantajlari vardir.
11
letim tipi iitme kayiplarinda da tedavi-
de, kemie entegre edilen iitme cihazlarinin
(bone anchored hearing aid)(BAHA) kulla-
nima girmesi ile son yillarda belirgin ilerle-
me kaydedilmitir.
12
Önceleri BAHA bilateral
konjenital iletim tipi iitme kayiplarinda [au-
ral atrezi, mikrotia (örnein Treacher-Collins
sendromu)], atrezisiz sendromik iletim tipi
iitme kayiplarinda (örnein brankiyal-oto-
renal sendrom) uygulanirken; BAHA bilateral
kolesteatom, bilateral kronik otit gibi patoloji-
lerde de alternatif olmaktadir. Hatta tek tarafli
SNK'lerde "gölge etkisi"ni ortadan kaldirmak
için bile kullanilabilir. BAHA, Down send-
romundaki gibi kalici efüzyonlu otitlerde de
baariyla kullanilmaktadir. Bu implantlar post
auriküler bölgeye kafatasina titanyum bir apa-
ratla sabitlenmekte ve osteoentegre edilmekte-
dir. BAHA TK'i etkili ekilde ortadan kaldir-
maktadir. Orta kulak implantlariyla ilgili uygu-
lamalar balamitir ve gelecekte yayginlaacai
düünülmektedir.
VERT¾GO
Vertigo siklikla "sersemlik" hissi eklinde ika-
yetlere neden olur. Tanisal yaklaim
ekil 369-
6
'da görülmektedir.
13
Sersemlik hissi çocuk ya
da aile tarafindan farkli ekilde ifade edilebilir.
Yetikinler bile vertigo ataini tariflerken zor-
lanmaktadir. Çocuk vertigoyu tarif edemese
de bu durum çeitli aliilmadik davranilara
neden olur. Ani düüler, isteksizlik, hareket
halindeyken tutunma vertigonun iaretleridir.
Gerçek vertigo etrafin dönmesi hissidir ve sik-
likla bulanti ve kusma elik eder. "Sersemlik"
postural hipotansiyon veya kardiyak aritmi-
ler gibi vertigodan baimsiz patolojilerde de
olabilir. Hikaye alinirken vertigoya elik eden
sistemik belirtiler ve elik eden kulak belirtile-
ri mutlaka aratirilmalidir. Perilenfatik fistülle
sonuçlanabilecek kafa travmasi ya da barot-
ravma sorgulanmalidir. Migrenli çocuklarda
vertigo ilk belirti olabilir, migren açisindan soy
geçmi aratirilmalidir.
Pigmente lezyonlar veya nörofibromlar,
travma bulgulari, anormal di görünü, di
kulak yolu ya da göz anomalilerin fizik mua-
yenede tespit edilmesi anlamlidir. Akut otit,
efüzyonlu otit ya da kronik süpüratif otit ver-
tigoya neden olabilecek orta kulak patolojileri-
dir; otolojik muayenede bu patolojilerin varlii
ortaya konmalidir. Kraniyal sinir paralizileri
etiyolojide akla beyin sapi lezyonlarini veya tü-
mörleri getirir. Göz hareketlerinde anormallik,