olarak kökün herhangi bir yerine uzanan kirik hatti ile kendini belli eder. Etkilenmi di, trav- ma görmemi komu dilere kompozit rezin ve ortodontik tel kullanilarak yapilan splintler yardimiyla balanarak, kirik segmentlerin sta- bilizasyonu salanmalidir. Splintler en az 4 haf- ta kullanilmali ve pulpa nekrozunun gelimesi halinde kanal tedavisi balatilmalidir. riodontal ligamentin enfl amasyonu nedeniyle perküsyona hassastir, (2) Sublüksasyon: Di yer deitirmemitir, ancak kendi soketi içinde ha- reket eder, (3) Lüksasyon: Di, alveol soketinde yer deitirmitir (intrüzyon, ekstrüzyon veya laterale yer deitirme; ve (4) Avülsiyon: Di soketinden tamamen çikmitir. Yer deitirme yaralanmalarinda tedavinin amaci, periodon- tal ligamentin di ve kemie reataçmaninin salanmasidir. Bu amaçla yer deitirmi diin redüksiyonu, yaralanmanin tipine bali olarak diin 2-4 haft a arasinda splintle stabilizasyonu, çevre yumuak dokularda iyi bir oral hijyen salanmasi, klorheksidinli gargara kullanimi ve iyileme periyodu boyunca diin çineme fonksiyonundan uzak tutulmasi gerekir. Nor- mal reataçman genellikle 3 haft a içinde gerçek- leirken, pulpal canliliin prognozu travmadan 3 ay sonra belli olur. Pulpanin canlilii trav- manin iddetine bali olarak deikenlik gös- terebilir. ntrüzyon ve avülsiyonlar, kök kanal tedavisi olasiliinin en yüksek olduu yaralan- malardir. Zamaninda ve uygun bir tedavinin yapilmasi ve en az bir yil boyunca düzenli takip nin prognozu iyidir. Alveol kiriklarinda birden çok di, bir kemik segmenti ile yer deitirir ve lokal anestezi altinda redüksiyonu takiben en az 4 haft alik bir splint uygulamasi gerektirir. Etkilenen dilerde pulpa nekrozu riski yüksek olduundan, kök kanal tedavi gereksinimi ne- redeyse kesindir. pulpal dokularda canliliin sürdürülebilmesine balidir. Anormal reataçman, kök yüzeyinde rezorpsiyon ve buna bali artmi di mobilite- sine; takiben de ankiloza ve buna bali azalmi mobiliteye neden olur. Bu anormal reataçman- larin bazilari geri dönüümsüz olup, diin kay- bi ile sonuçlanabilir. Di pulpasinin devitalizas- yonu ve enfeksiyonu, klinik olarak renklenmi di kronu, ari, airi mobilite ve/veya alveolar apse oluumu ile kendini gösterebilir . Di pul- pasi canliliini yitirirse, prognozu mükemmel olan kök kanal tedavisi uygulanir . da olmasi veya bir bölümünün di soketi içinde kalmasi olasiliini bertaraf etmek için radyog- rafik inceleme yapilmalidir. Avülse süt dileri, hem süt dii, hem de gelimekte olan daimi diin enfeksiyon riskini önlemek amaciyla re- implante edilmemelidir. Zaten çok küçük ço- cuklarda reimplantasyon gibi kompleks bir te- davi kontrendike olup; süt kesici dilerin kaybi gelimekte olan di arki için kritik bir önem ta- imaz. Avülse bir diin kaza yerinde reimplante edilmesinde aaidaki protokol takip edilir: ve köke temas edilmez. olmusa, reimplante etmeden önce serum fizyolojikle veya akan musluk suyu altin- da yikanmalidir. Reimplantasyon sirasin- da bir dirençle karilailirsa veya çocukla kooperasyon salanamiyorsa, dihekimine ulaana dek di süt veya Hank'in dengeli tuz çözeltisi (Save-A-Tooth Kiti, Phoenix- Lazerus, Pottstown, PA, www.save-a-tooth. com) içerisinde saklanmalidir. Alternatif saklama solusyonlari serum fizyolojik ve tükürüktür. Hasta koopere ise, dihekimi- ne gidene dek dii yanak vestibülü içinde tutabilir. yerletirilmi bir tamponu veya benzer malzemeyi isirmasi salanabilir. dihekimine yönlendirilmelidir. mektedir. Avülsiyonu takip eden ilk 30 dakika içerisinde reimplante edilen veya uygun bir transport sivisinda bekletilen dilerin prog- nozu iyidir. Alveol diindaki süre 30 dakikayi geçmi ve periodontal ligament kurumusa, prognoz oldukça kötüdür. Bu dilerin %90'in- dan fazlasi geri dönüümsüz olarak ankiloze olur (kemikle birleir) ve gelimekte olan kom- u dilerle ayni seviyede kalmayarak sonunda çekilirler. kezine yak¿n k¿rm¿z¿ bölge (ok). siller sol santral ve lateral kesicilerin intrüsiv yer deöiùtirmesi (Alt resim). |