bir bariyer oluturarak, spermatogenez sira-
sinda önemli rol oynarlar.
jen balayici protein (bakiniz bölüm 538) ve
inhibin üretirler, ki bunlar germ hücrelerinin
olgunlamasi ve hasarli germ hücre fagositozu
için gereklidirler.
hücreleri primitif seks kordlarini gebeliin al-
tinci haftasinda igal ederler.
olarak bilinirler. Kordlardaki germ hücreleri-
nin sayisi, belirgin mitotik aktivite ile 17. hafta-
ya kadar artar. Bununla birlikte 20. haftada mi-
toz durur. Doumda Seminifer tubuller, potan-
siyel lümende hücresel artiklarla birlikte olan
(dejenere spermatogonya) solid kordlar olarak
görünürler. Yenidoan testisindeki birincil
germ hücreleri, altinci ayda spermatogonya ve
yedek kök hücrelerine deiim gösteren gono-
sitlerdir.
spermatosite evrim geçirir.
sadece ergenlik ile balar.
ler. Ergenlikte tubullerin çapi artmaya balar,
prepubertal bir çocukta ortalama 72 m olan
çap, erikinde 150 m olarak ikiye katlanir. Ek
olarak spermatogonyanin hücresel deiimi
görülebilir ve gerçek spermatogenezi salamak
için mayotik süreç balar. Olgun bir testiste bü-
yük hücre çaplari, ince ancak seçilebilir bazal
membran, kalin iki ile üç tabakali duvardan
oluan tubuller ayirt edilebilir ve bazal sper-
matogonyumdan tamamlanan spermatojenik
aktiviteye kadar primer spermatosit, sekonder
spermatosit, spermatit ve terminal spermato-
zoaya kadar spermatojenik aktivite görülür.
TEST¾KÜLER AKS
aks tarafindan kontrol edilmektedir, bu organi-
zasyon hipotalamus, hipofiz bezi ve testis üzerin-
den üç kontrol seviyesine sahiptir.
tarafindan da etkilenmektedir. Luteinize edici
hormon testosteron salgilatmak için Leydig hüc-
relerini uyarir.
emilim ve yeterli sistemik dailim; seminifer tu-
buller içine testisin interstisyel dokusunda lokal
olarak dailimi ve Sertoli hücrelerine girii; veya
Sertoli hücrelerine balanarak androjen bala-
yici protein ve spermatogenez için hayati dier
tan sonra seminifer tubule ve kanal sistemine
tainir.
teron sekresyonu ve sperm üretiminin orani,
hipotalamo-hipofizer-testiküler aks tarafindan
düzenlenir ve testis ile hipotalamik-hipofizer-
testiküler aksin üst seviyesi arasindaki negatif
geri bildirim iliki ai tarafindan ince bir e-
kilde ayarlanir. Kontrol mekanizmasi testoste-
ronun oldukça sabit bir düzeyde tutulmasi ile
sonuçlanir, ancak testosteron düzeyinde dalga-
lanmalar ve sabahlari yüksek düzeylere ulaan
sirkadian ritm vardir. Testosteron ve östradiol,
hipofizde gonadotrop ve hipotalamusta gona-
dotropin salgilatici nöronlar tarafindan sek-
retuar aktiviteyi baskilarlar. Follikül uyarici
hormon, lüteinize edici hormon reseptörünün
sayisini arttirmak için Leydig hücrelerini uya-
rir. Ayrica, androjen balayici protein yani sira
inhibin üretmek için Sertoli hücrelerini uyarir.
yapar.
15 yalar arasinda tanimlanabilir, spermatüri
ortalama yai ise 13,3 yatir.
bölünme geçirerek primer spermatosite dönü-
en spermatogonyalarin siralanmasiyla olu-
mutur. Takiben bu hücreler olgunlair, mayoz
geçirirler ve sonuç olarak sekonder spermatosit
23 kromozom içermektedir.
Bu hücreler tubulde geliimsel evrelerine göre
düzenli bir sirayla dizilirler. Tam 64 gün olan
bu döngü öngörülebilir ve sürekli bir biçimde
birbiri ardina meydana gelen alti evre içerir.
sperm üretilir.
lamasi (spermar), testiküler airliktaki hizli
artiin zamanina bali olduu kadar artiina da
balidir. Ergenlikte erken oluur ve Tanner ve
Marshall SMR 2.5 arasi evresindeki ortalama
killanmadan da sorumludur. lk bildirilen or-
talama ejakulasyon yai 13,5 yatir.
VAS DEFERENS
(wolfian) kanaldan köken alirlar. Epididim üç
bölümden olumutur: Ba, gövde, kuyruk.
Olgun epididimis, kabaca üç ile dört metre
uzunlukta olan, sperm taima, depolama ve ol-
gunlamasinda ilev gören epididimal tubuller
içerir. Sperm seksüel aktivitenin sikliina bali
olarak, deiken zamanlar için epididimis kuy-
ruunda depolanir. Vas deferens yaklaik 30-
35 cm uzunluktadir ve epididimis kuyruunda
balar, ejakulator kanalda sonlanir. Spermato-
zoa yayilmak için önce, distal epididimisten
duktus vas deferens yoluyla ejakulator kanal-
lara tainir.
=
uyarlanm·ët·r.)