tiya geçen çok sayida nefronun geliimini salar.
Dier bazi üreterik tomurcuk çikintilari ise yana
doru dallanarak tek bir nefronla balanti ku-
rarlar. Balangiçtaki üreterik gövde, üreteri olu-
tururken erken kuak üreterik dallanmalardan
pelvis ve kaliksler geliir.
terik tomurcuun geliimini salayacak olan
metanefrik mezenkim çift katli doku youn-
lamasi olarak alt ekstremite bölgesinde belirir.
Normal mezenkimal yapilanma ve ilev için
çok önemli olan pek çok uyarici molekül be-
lirlenmitir. Bir transkripsiyon faktörü olarak
balangiçta farklilamami mezenkimden ve
sonrasinda youn olarak glomerüler podositler-
den salgilanan WT1 (Wilms tümör antijeni), bir
örnektir.
mal dokularinin üreterik tomurcuklari gelitire-
medikleri için böbreklerin yapilanmasinin sek-
teye uradii gösterilmitir.
ve younlami mezenkimi de içeren pek çok
böbrek dokusundan salgilanan PAX2 bir baka
çok önemli transkripsiyon faktörüdür.
homozigot "knockout" fare metanefrik mezen-
kim anormallikleri nedeniyle böbreklerin yapi-
landirilmasinda baarisizlia urar.
süre sonra üreterik tomurcuk dokularinin yok-
luunda apoptoz meydana gelir. Her terminal
üreterik tomurcuk çikintisinda balangiçta ye-
rel metanefrik mezenkim bölgeleri younlaip
ardindan mezenkimden epitelyal keselere dö-
nüürler. Wnt9b üreterik tomurcukta balatici
sinyal olarak etki ederek younlami mezen-
kimde renal keseciklerin ve nefron epitelinin
oluumuna öncülük eden Wnt4'ü uyarir.
cein nefronlari yapisal deiiklikler geçirerek
virgül eklinde gövdelerden S-eklinde gövde-
lere ve sonuçta erikin nefronlarina dönüür-
ler (bakiniz
hücrelerde kaplanan glomerüler podositlere
deimeye balar (bakiniz Bölüm 465). Distal-
den aai yaria nefronun proksimal tübülle-
rini, Henle kulpunun ince inen ve kalin çikan
bölümlerini ve distal kivrimli tübüllerini içeren
dier bölümleri ekillenir. Balanti bölümü ola-
rak isimlendirilen nefronun en distaldeki ucu
yici kanallarla kaynair. Metanefrik nefron olu-
umu dorusal bir düzlem üzerinde gerçekleir
ve erken dönem nefronlari jukstamedüller kor-
tekste geliirlerken, son oluanlar di kortekste
meydana gelirler. nsanlarda 34.-36. gebelik
haftalarindan itibaren yeni nefron gelime-
mekle beraber bazi memelilerde (kemirgenler
gibi) nefrogenez doum sonrasi bitmez.
600,000 ile 1,100,000 arasinda nefrona sahiptir
(bununla birlikle gerçek aralik yaklaik olarak
0.2 ile 2 milyon arasidir).
mitir.
den, endotelyal hücrelerden ve mezengiyal hüc-
relerden meydana gelir. Yapisal 3 hücre tipinin
hepsi birbirlerine karilikli uyarilar gönderir (en
çok üreterik tomurcuk ile metanefrik mezenkim
arasindaki ilikiye benzer) ve olgun hücre tipleri
arasinda siki birliktelik ile sonlanir. Podositler
olgunlainca ayaksi çikintilar olarak isimlendi-
rilen ve dier podositlerin ayaksi çikintilari ile
temas eden çeitli uzantilar gelitirirler. Sonuçta
podositlerin ve endotelyal hücrelerin bazal la-
minalari birbirine çok yakin ekilde temas ede-
rek kaynairlar ve glomerüler bazal membrani
olutururlar. Ek olarak podositler bitiik ayaksi
çikintilari ile özel bir hücreden hücreye balan-
ti kurarak "slit" diyafram olarak isimlendirilen
glomerüler filtrasyon bariyerinin anahtar bile-
enini olutururlar.
aradaki mezodermden gelien üreterik tomur-
cuk ve nefrojenik mezenkimden olutuu dü-
ünülmekteydi. Artik renal stromal mezenkim
olarak isimlendirilen baka bir metanefrik do-
kunun (veya dokularin) daha bu oluuma ka-
tildii bilinmektedir.
kintidan gelitiini öne sürmektedir.
olabilmesi için yapisal destek dokusu olduu dü-
ünülse de yakin zamanda aktif olarak üreterik
tomurcuun dallanmasini ve nefron geliimini
düzenledii gösterilmitir. Hassas çalimalar
RET'in devamli ekilde salgilanmasi ve ürete-
rik tomurcuun doru ekilde dallanmasi için
gerekli olan kortikal ba dokusundaki retinoik
asit reseptörleri a1 ve b2'nin nasil uyarildiklarini
göstermilerdir.
hücre öncüleri üreterik tomurcuk gövdesinde
izler halinde uzanim gösteren küçük damar-
langiçta aorta ile balantili deildirler.
içeren renal damar yapisi içinde olgun endotel-
yal hücrelere farklilairlar.
yaria girer ve bu balangiçtaki kapiller sonraki
dönemde glomerül içinde çeitli spiral damarla-
ra ayrilir.
glomerüler bazal membranin bileenlerini olu-
tururlar. Ayrica podosit slit diyaframindan iti-
baren fenestrasyonlar veya yariklar olutururlar.
Olgunlamami mezengiyal hücreler, mezen-
kim kökenli renal arterioler düz kas hücreleri
ile özelliklerini paylairlar ve düz kas aktin ve
renin gibi benzer iaretleyicileri salgilarlar.
kümeler için destek salarlar. Bu alanda renal
damarsal geliimi düzenledii bilinen molekül-
lerin sayisi giderek artar.
lilamasini uyaran, her birinin endotelyal hücre-
lerde reseptör karilii olan, vasküler endotelyal
büyüme faktörleri A ve C, anjjopoietin 1 ve eph-
rin B2'yi de içeren moleküller salgilarlar.
(VEGF)-A'nin salinimi mezengiyal hücrelerin
hayatta kalmasi ve farklilamasi için gerekli-
dir.
hücre geliimi için çok önemli olduu gösteril-
mitir, Pdgfrb'nin (mezengiyal hücrelerde) veya
ligandi Pdgf 'nin delesyonu mezengiyal hücrele-
rin yokluu ile sonuçlanir.
membrana uygun ekilde tutunmasi için temel
maddedir.
Böbreöin ¾ùlevinin
Geliùimi
Çeviri: Kaan Gülleroölu
na uygun yaklaimin gösterilebilmesi için
iikliklerin açikça anlailmasi çok önemlidir.
Bu bölümde böbrek ilevinin salikli ve hasta
yenidoan çocukta deerlendirilmesinin esas-