background image
846
KISIM 16: Kas ¾skelet Sistemi
engel olmaktadir. Bu durumda kilit nokta to-
puun da dorsifleksiyonda olup olmadiidir.
Eer topuk aai inmise ve ön ayak plantarf-
leksiyona getirilince uygun ekilde yükseliyor-
sa, bu durumun in utero duru defektinden
kaynaklanan postural bir deformite olduu
ve manipulatif germe ile zaman içinde düze-
lecei sonucu çikarilabilir.
4,5
Ancak, topuk
hiperdorsifleksiyondaki ön ayak ile beraber
aai inmemise veya ön ayak aai ve yukari
oynatildiinda uygun ekilde hareket etmiyor-
sa, bu durumda konjenital vertikal talus mut-
laka ekarte edilmelidir. Bahsedilen durumda
ayak, topuun sabit ekininden dolayi `'rocker
bottom''görünümündedir (tartima için aai-
ya bakiniz). Ayai hiperdorsifleksiyonda olan
yenidoanlarda kalça displazisi mutlaka ekarte
edilmelidir, çünkü kalkaneovalgus ayaa neden
olan in uetro fetal postür kalça displazisine de
neden olabilmektedir.
5
Hiperdorsifleksiyondaki ayak nazik mani-
pülasyonla ve germe ile plantarfleksiyona ali-
narak tedavi edilebilir. Bu germe egzersizleri
ebeveynlere gösterilebilir. Ayai inversiyona
getirmek korreksiyon manevrasi olarak uy-
gulanabilir. Tipik kalkaneovalgus ayak 3 ile 6
aylik bir periyoda spontan olarak gerileyebilir,
ancak daha air durumlarda splint veya alçi-
lama için bir ortopediste yönlendirilmelidir.
Ebeveynler bu deformitenin benign durumu
hakkinda bilgilendirilmelidir ancak çocuklar
yürümeye balayinca oluabilecek düztaban
görünümü konusunda uyarilmalidir.
Q ESNEK DÜZTABAN (PES
PLANOVALGUS)
Düztaban deformitesi pediatrik ortopedistler
tarafindan deerlendirilen en sik deformitedir.
Aslinda bu durumun gerçek bir deformite olup
olmadii tartimalidir.
7
Genel olarak ayakta lax
ligamentlerin varliinda çocuun vücut airli-
i ayain normal arkini düzletirmektedir. Süt
çocuunda ve henüz yürümeye balamami
çocuklarda, "iman" ayak, düztabanlik ile ka-
ritirilmamalidir çünkü süt çocuklarinda ve
küçük çocuklarda ayain arklari subkütan ya
dokusu tarafindan gizlenmitir.
8
Son olarak
düük arklar da normal varyasyon olarak kabul
edilmektedir.
Düztaban bir ayain görünümü iyi anlail-
mitir ­ topuk yüksekliini kaybederek everte
olmutur, talus bai ve naviküla medialde ayak
tabanina yaslanmitir. Ayain medial kolonu,
lateral kolondan daha uzun görünebilir. Arka-
dan bakildiinda, muayene eden kii tibianin
lateral kenarinda bütün parmaklari görebilir(
bu duruma "birçok parmak" iareti denir).
Ayrica, çocuk arkadan gözlenirken, muayene
eden kii çocua parmaklarinin ucunda dur-
masini istediinde, esnek düz taban durumun-
da ayain uzun arki yeniden oluur ve topuk
inverte olur. Bu basit manevra temel olarak
ayain önemli konjenital patolojilerini ekarte
edebilmektedir.
Düztabanliliin ayirici tanisinda parmak
ucu muayenesi ile kolayca ayirt edilebilen to-
puun ekinde durduu ve düzelmedii kon-
jenital vertikal talus,subtalar eklemin ve orta
ayak hareketlerinin ileri dercede kisitlandii
tarsal koalisyon bulunmaktadir.Tarsal koalis-
yon genelde daha büyük çocuklarda ari ika-
yeti ile tani alir.
Azalmi longitidunal ark erikin popülasyo-
nunun çeyreinde bulunur ve bu durum nor-
mal varyant olarak kabul edilmelidir. Ancak bu
durum triceps surae kontraktürü sonucu has-
talarin semptomlari olabilecei ihtimalini orta-
dan kaldirmaz.
9
Heelcord(burayi Ail tendonu
olarak çevirdim) kontraktüründen de üphe
edilmesi gerekir, çocuktan topuklari üzerinde
yürümesi istenince, kontraktür nedeniyle zor-
lanarak yürüyecektir.
Pes planovalgusun tedavisi semptomlarin
olup olmamasina balidir. Ebeveynlere ei-
tim ve güven vermek kouluyla asemptomatik
düztabanlilii tedavi etmek gerekmez. Esnek
pes planovalgus profilaktik tedavisinin semp-
tomlarin oluumunu veya deformitenin iler-
lemesini önleyecei konusunda yeterli kanit
yoktur.
10,11
Semptomatik hastalar için çeitli ayakkabi
dolgulari, ayakkabi modifikasyonlari ve egzer-
sizler bulunmaktadir. Eer çocukta gergin he-
elcord (ail tendonu) varsa gastrosoleus komp-
leksi gevetmek için egzersizler önerilir. Topuk
eversiyonu için ayakkabi tabaninin medial ta-
rafina kama eklinde destek yarali olabilir, daha
semptomatik ayaklarda ise longitidunal arki
desteklemek ve topuu inverte etmek için sert
veya yumuak dolgular kullanilabilir. Anacak bu
korrektif cihazlarin ayain anatomik yapisini de-
itirdiine dair yeterli kanit yoktur. Kiiye özel
yapilmi ortotik cihazlarin kullanimi, cihazlarin
maliyeti açisindan bakildiinda, semptomlarin
gerekçesi yoksa çok fazla önerilmemektedir.
Nadiren hipermobil düztabani olan daha
büyük adolesanlarda germe egzersizlerine,
ayakkabi ve ortez tedavilerine ramen geçme-
yen inatçi semptomlar bulunur. Böyle hastala-
rin sayisi azdir ve cerrahi tedavi için gerçekten
uygun adaylardir. Uzun dönem takiplerde hi-
permobil düztabanlilik için uygulanan cerrahi
ilemlerin sonuçlari genelde tatmin edici ol-
madii için, pediatrik ortopedistler bu tedavi-
yi, koullarin en kötü olduu durumlar hariç,
önermeye tereddütle yaklairlar. Hipermobil
düztaban ayain anatomik pozisyonunu de-
itirmek için ayak eklemlerini sertletirme-
ye yönelik birtakim ilemlerin- imbrikasyon,
osteotomi veya füzyon-uygulanmasi gerekir.
Bu nedenle cerrahi düzeltme sadece en inatçi
ayaklar için gündeme gelir.
Q SKEWFOOT (E´¶K AYAK)
Bu nadir deformite metatarsus adduktusa ben-
zer ancak metatarsus adduktustan daha ciddi
ve serttir ve genelde arka ayak valgusu da bulu-
nur. Hastalar genelde beinci metatars altinda
veya medial tarafta talus bainin altinda ari
ikayeti ile bavururlar. Eik ayaktaki dikkat
çekici sertlik, bu deformiteye yakin metatrsus
adduktus ve hipermobil düztaban ayaktan en
önemli farkidir.
Hastalar çounlukla geç çocukluk veya adö-
lesan dönemde ari ve ikayetlerinin ciddi-
lemesi nedeniyle bavururlar.
15
Geç bavuru
ve ayaktaki sertlik nedeniyle cerrahi olmayan
yöntemler nadiren baarili olurlar. Cerrahi te-
davi semptomlarin hala devam ettii durum-
larda gerekir ve genelde topuktan ön ayaa
kadar birçok farkli noktada bulunan rijit defor-
miteler nedeniyle oldukça komplekstir.
Q ÇARPIK AYAK (TAL¶PES EK¶-
NOVARUS)
Çarpik ayak tedavi ihtiyaci olan ve en iyi bili-
nen pediatrik ayak durumudur. Antik zaman-
lardan beri çarpik ayak bilinmektedir. Dizin
distalindeki bütün kas iskelet dokusunun
konjenital displazilerini oluturur ve her 1000
canli doumda 1-2 oraninda görülür. Modern
ortopedistler, antik zamanlardaki pratisyenler
gibi çarpik ayak için kabul edilebilir sonuçlara
ulamakta, optimum sonuçlari engelleyen bir-
çok patolojik bulgu nedeniyle zorlanmaktadir.
Çarpik ayak ister cerrahi ister cerrahi olmayan
yöntemle tedavi edilsin, ayak bileindeki ve
arka ayaktaki hareket kisitlilii, triceps surae-
nin azalmi kas kuvveti ve kasilma gücü, atrofi
ve fibrozis nedeniyle oluan kinetik ve kinema-
tik problemler nedeniyle ekstremitede hemen
her zaman bir miktar fonksiyon bozukluu
kalacaktir. Çarpik ayak gestasyonun 12.hafta-
sindan önce oluan konjenital bir anomalidir,
øEK¾L 213-2.
Kalkaneovalgus ayaö¿n hiperdor-
sifleksiyon pozisyonu.