background image
141
Çocuöa Kötü Muamele: ¾hmalden ¾stismara
ifadelerinin gerçekliini kestirmek özellikle
güç olabilir.
Cinsel istismara urami çocuklar çeitli
davrani ve belirtiler gösterebilirler. Bunlarin
çou; okulda baarisizlik, genel anksiyete, en-
koprezis ya da intihar davranilari gibi, özgül
deildir ve çocukluk çainda stres yaratan ba-
ka durumlara yanit olarak da görülür. Bazilari
airi mastürbasyon, cinsel davranilar, vajinal
akinti ya da kanama, rektal kanama gibi daha
üphe uyandiricidir ancak yine de özgül deil-
dir. Vajinal akinti gibi bir belirtinin bile cinsel
istismara bali olma olasilii düüktür. Vajinal
akinti ikayeti olan premenar kizlarda yapilan
çok sayida çalimada en sik konulan tani kötü
hijyen olup cinsel istismar, olgularin %5'inden
azinda bulunmutur.
49
Cinsel istismara uradiindan üphelenilen
tüm çocuklara tam bir fizik muayene yapilma-
si gerekir, ama, çounun muayenesi normal-
dir. Aratirmacilar, cinsel istismar olasilii ile
üçüncü basamak salik merkezine yönlendiri-
len 2,384 çocuun yalnizca %4'ünde inceleme
aninda genital ve anal muayenede anormal bir
bulguya rastlamilardir.
50
Genital bölgenin ze-
delenmemi olabilecei, zedelense bile herhan-
gi bir iz birakmadan iyilemi olabilecei için,
normal bir fizik muayene, cinsel istismari ekar-
te ettirmez. Zanlinin suçlu bulunmu olduu
durumlarda da çocuklarda anormal fizik mua-
yene bulgusu saptanmasi nadirdir. Zanlilarinin
hüküm giydii 236 çocukta, kizlarin %23'ünün
genital muayenesi ve tüm çocuklarin %7'sinin
anal muayenesi anormal ya da üpheli bu-
lunmutur.
51
Cinsel istismar nedeniyle gebe
kaldiindan üphelenilen 36 adölesan kizdan
yalnizca ikisinde penetrasyona yönelik kesin
bulgu saptanmitir.
52
Prepubertal çocuklardaki normal ve anor-
mal genital ve anal anatomiyi tanimlamaya
yönelik olarak son yillarda çok sayida çali-
ma yürütülmütür. Himen görünümü erken
çocukluk döneminde intrauterin dönemde
maternal östrojen etkisinden dolayi genellikle
kalinlamitir; okul öncesi ve okul çai dönem-
lerindeki kizlarda incelir; pubertede östrojenin
etkisiyle himen dokusunda fazlalik katlantilar
geliir ve kalinlair. Normal prepubertal kizlar
üzerindeki çalimalarda himen ekilleri hilal
eklinde, annüler, fimbriali (ya da katlantili)
gibi tarif edilmi olup himen çikintilari, int-
ravajinal kabartilar, labia minora adezyonlari
gibi normal varyasyonlarin sikliklari belirlen-
mitir.
53,54
Himende laserasyonlar ya da ekimoz, di
anal sfinkter derinliine kadar uzanan peri-
anal laserasyonlar, himende iyilemi kesiler
ve himen dokusunda eksik parçalar, penetran
travmaya yönelik özgüllüü yüksek bulgular-
dir. Himende kesiler ve eksik bölgeler, çocuk
yüzükoyun diz-göüs pozisyonunda muayene
edildiinde de saptanabilir olmalidir. Posterior
furet ya da perianal bölgede skar dokusu, ge-
çirilmi travma belirtisi olabilir.
55
Akut fissürler gibi anal bulgulara da cinsel
istismara urami çocuklarda rastlanabilir.
Yüzüstü diz-göüs pozisyonunda normal bul-
gular arasinda orta hatta deri ekleri, superior
bölgede orta hatta yelpaze eklinde bölgeler,
perianal eritem, venöz konjesyon ve 2 cm'ye
kadar anal dilatasyon sayilabilir.
56
Cinsel istis-
mar sonucu anal travma yaayan çocuklarda
olay akut deilse anormal muayene bulgusu
görülmeyebilir. Çocuklarda anal yaralanmanin
belgelenip akut yaralanmadan iyileme süreci-
ne kadar izlendii bir çalimada 31 çocuktan
29'unda tamamen iyileme görülürken yalniz-
ca 2 olguda akut cerrahi onarim gerektiren skar
oluumu gerçeklemitir.
57
Cinsel istismara urami çocuklara cinsel
yolla bulaan bir enfeksiyon bulaabilir ve adö-
lesanlar gebelik riski altindadir. En yaygin gö-
rülen enfeksiyonlar gonore ve klamidyadir. Ay-
rica, cinsel istismar ile bulaan çok sayida insan
baiiklik yetmezlii virusu (HIV) enfeksiyonu
bildirilmitir. Prepubertal bir çocukta perinatal
geçi olmaksizin kanitlanmi gonore, sifiliz ya
da klamidya enfeksiyonu cinsel istismar için
tanisal kabul edilir ve mutlaka bildirimi yapil-
malidir. Nadiren, gonore cinsel olmayan bir
yolla bulaabilir. Benzer ekilde, prepubertal
bir çocukta, perinatal ya da transfüzyon kay-
nakli olmayan HIV enfeksiyonu varlii cinsel
istismar için tanisaldir ve rapor edilmelidir.
58
nsan papilloma virusu (HPV), cinsel istismar
olasiliinin deerlendirilmesinde özel bir sta-
tüye sahiptir. Önceden perinatal geçi ile bu-
latii düünülmesine ramen HPV vertikal
yolla ya çok nadiren bulamakta ya da hiç bu-
lamamaktadir.
59,60
Yeni epidemiyolojik veriler,
çou preadölesan çocua HPV'nin siradan cilt
siilleri olan çocuklarda otoinokülasyon ya da
siilleri olan bir kii ile istismar olmayan temas
gibi cinsel yol harici yatay geçi ile bulatiini,
ya arttikça cinsel istismar ile bula olasilii-
nin arttiini düündürmektedir.
61,62
HPV'li bir
çocukta cinsel istismar olasiliini deerlendi-
rirken öykü ve tam bir fizik muayene özellikle
önemlidir.
DE¼ERLEND¾RME VE TANI
Klinisyen, bir çocuu kötü muamele üphesi
açisindan deerlendirirken kazara yaralanma,
tibbi sorun ya da anne babanin kabul edilebi-
lir bir davranii gibi alternatif açiklamalarin da
çocuun sorununu açiklayip açiklayamayaca-
ina karar vermelidir. Deerlendirme, tam bir
öykü, dikkatli bir fizik muayene, uygun labo-
ratuvar incelemeleri ve bulgularin tam olarak
belgelenmesini kapsamalidir. Çou koullarda
bu görevler, uzmanlar arasinda paylailir; heki-
min tibbi öyküyü alip muayene ederken sosyal
hizmet görevlisinin psikososyal öykü almasi
gibi. Mümkünse toplum ya da hastanenin gö-
revlendirdii çocuk koruma ekipleri klinisyen-
lere deerlendirmelerinde rehberlik edebilir ve
özel deerlendirme ya da tedavi hizmeti suna-
bilir.
Çocuun rahatsizliina yol açan olaylara yö-
nelik ayrintili öykü, çocuun salik ve geliim
durumu ile ailenin güçlü ve zayif yönleri, ço-
cua ne olduu ve elik eden önemli etmenleri
belirlemede yardimci olabilir (
Tablo 35-2
). Ve-
riler çocuu ve aileyi taniyan uzmanlar tarafin-
dan anne babadan ve dorudan çocuktan elde
edilmelidir.
Çocuk yaralandii sirada orada olmasalar da
bakim veren kiilerin yaralanma olayini sanki
oradalarmi gibi anlatmalari nadir deildir.
Dikkatli bir sorgulama, görgü tanii ifadeleri-
nin ikinci aiz bilgilerden ayirt edilmesine yar-
dimci olabilir. Bir yaralanmanin nasil gerçek-
letiine ya da bir hasarin veya davraniin nasil
gelitiine dair bildirimlerdeki tutarsizliklari
(farkli bakicilar arasinda ya da ayni bakicinin
farkli zamanlardaki ifadeleri arasinda) fark
Tablo 35-2.
Kötü Muamele éüphesini
Deëerlendirme Öyküsü
Yaralanmaya "yol açan" olay(lar)
Çocuöa ne oldu
Orada kim vard¿
Çocuk nas¿l tepki verdi
Eriùkinler nas¿l tepki verdi
Çocuöa kim bak¿yor
Çocuk
Önceki yaralanmalar ya da sorunlar
T¿bbi özgeçmiù, baö¿ù¿klamalar ve kaç¿r¿lan
randevular dahil
Geliùim öyküsü
Anne baban¿n çocuöu tan¿mlamas¿
Anne baban¿n çocuöa yönelik duygular¿
Aile
Diöer çocuklara bak¿m
Anne baban¿n kendilerine bak¿m¿
Anne baban¿n fiziksel ve ruhsal saöl¿ö¿
Aile içi ùiddet
Çocuk koruma birimleri ya da polis ile olan
önceki baölant¿lar
Madde kullan¿m¿
Kaynaklar ve destekler
Yak¿n zamanda yaùanan stresler