background image
Meme bafl> ak>nt>s> meme bafl>ndan olan ak>nt>lar> tan>mlar.
Kad>nlarda memede a¤r> ve kitleden sonra en s>k görülen be-
lirtidir. de¤iflik klinik serilerde %4.8-7.4 aras>nda
bildirilmifltir (1). Göksel ve arkadafllar>n>n Türkiye'den bildir-
dikleri bir seride meme flikayetleri baflvuran 13,443 hastan>n
603 (%4.5)'ünde meme bafl> ak>nt>s> flikayeti bildirmifllerdir
(2). -Santen ve Mansel ise bu oran> %6.8 olarak bildirmekte-
dir. Ancak hasta için endifle ettirici bir belirti olmas>na karfl>
hastalar>n sadece %5'inde altta yatan ciddi bir sorun bulunur
(3). Meme kanseri olan kad>nlarda meme bafl> ak>nt>s> %2.5-3
dolaylar>ndad>r ve kanl> meme bafl> ak>nt>s> nedeniyle ameliyat
edilen kad>nlar>n da %8'inde meme kanseri saptanmaktad>r
(4). Üreme ça¤>nda olan kad>nlar>n yar>s>na yak>n>nda meme
bafl>ndan bir-iki damla fleklinde ak>nt> öyküsü vard>r.
Meme bafl> ak>nt>lar> spontan veya provoke edilen olmak
üzere iki grupta toplan>r. Göksel ve arkadafllar>n serisinde me-
me bafl> ak>nt>s> hastalar>n %48'inde spontan %52'sinde pro-
voke ak>nt>lar idi (2). Meme bafl> ak>nt>s> de¤iflik özelliklerde
olabilir: 1) süt özellikli, 2) çok renkli ve yap>flkan, 3) pürülan,
4)fl effaf ve sulu, 5) sar> veya seröz, 6) pembe renkli veya serö-
zanjinöz ve 7) kanl> veya anjinöz (1). De¤iflik patolojilerde bu
özellikler fark>l>k gösterir.
S>n>fland>rma
Meme bafl> ak>nt>lar> fizyolojik ve patolojik olmak üzere iki
gruba ayr>l>r (1,3,5,6):
Fizyolojik Meme Bafl> Ak>nt>s>:
Memenin laktasyon d>fl>n-
da normal glandüler epitelinin normal bir salg>s> vard>r. Me-
me bafl>n>n stimulasyonu, d>fltan bir bas> veya baz> ilaçlar me-
me bafl>ndan ak>nt>ya neden olabilir. Bu ak>nt> bazan meme-
nin geliflmesi s>ras>nda veya laktogenez s>ras>nda spontan ola-
bilir. Laktasyon ile ilgili olan ak>nt>lar laktasyon kesildikten
sonra kendili¤inden durur. De¤iflik ilaçlar, hipotiroidi, pitüi-
ter adenom, gebelik, meme bafl>n>n kronik stimulasyonu ve
posttorakotomi sendromu fizyolojik meme bafl> ak>nt>s> ne-
denleridir. Nipple discharge. Bu tür ak>nt>lara herhangi bir gi-
riflim yapmaya gerek yoktur.
Patolojik Meme Bafl> Ak>nt>s>:
Patolojik meme bafl> ak>n-
t>s> spontan, tek bir duktustan ve >srarc> olur. Kanl> ak>nt>lar
patolojik kabul edilir. Patolojik meme bafl> ak>nt>s>n>n en
önemli nedenleri benign intraduktal papillom, duktal ektazi,
meme kanseri, meme absesi ve enfeksiyonlar>d>r. Bu tür me-
me bafl> ak>nt>lar> cerrahi tedavi gerektirir.
Klinik Bulgular
Meme bafl> ak>nt>s>n>n nedenini tan>mlarken öncelikli olarak
ak>nt>n>n zamanlamas>, stimulasyon veya provokasyon gere-
kip gerekmedi¤i, tek veya iki tarafl> olup olmad>¤>, kitle ile ilifl-
kisi, ak>nt>n>n oldu¤u duktus say>s> ve ak>nt>n>n özellikleri
(rengi, pürülan ya da kanl> olup olmad>¤>) de¤erlendirilmeli-
dir. Ak>nt>n>n adetler gebelik, travma, tiroid hastal>¤> ile iliflki
olup olmad>¤> sorgulanmal>d>r. Hikayede ayr>ca görme bo-
zuklu¤u, bafla¤r>s>, yorgunluk, so¤uk intolerans>, konstipas-
yon, kilo alma, amenore ve libido de¤ifliklikleri de¤erlendiril-
melidir
Fizik muayenede kitle varl>¤>, ak>nt>n>n oldu¤u kanal>n tek
veya birden çok oldu¤u ve ak>nt>n>n tek veya iki tarafl> oldu¤u
gösterilmelidir (6).
Galaktore
Memeden süt veya süt benzeri (do¤um olmad>¤> bir durumda
veya emzirmeyi kestikten sonra 6-12. aydan sonra devam
eden) ak>nt>lara galaktore ad> verilir. Galaktore erkeklerde de
görülebilir. Ak>nt> aral>kl> ya da sürekli, hafif veya fliddetli,
spontan veya provoke edilebilir ve tek ya da iki tarafl> olabilir
(7). Nedenleri Tablo 1'de verilmifltir. Galaktorede temel olay
prolaktin sal>n>m>n>n yükselmesidir. Bunun en önemli neden-
leri de hipofizdeki patolojik de¤ifliklikler, ilaçlar ve memenin
kronik stimulasyonudur. Bunlar>n yan> s>ra hipotalamik ve
hipofiz sap lezyonlar>, tiroid hastal>klar>, kronik böbrek yet-
mezli¤i, nörojenik nedenler ve neonatal galaktore nedenler ar-
s>ndad>r. Baz> hastalarda herhangi. Bir neden bulunam>yabilir
(
Galaktoreye yol açan ilaçlar ve etki mekanizmalar> Tablo 2
ve 3'te verilmifltir. Bu ilaçlar>n etki mekanizmas> dopamin re-
septörlerinin bloke edilmesi, dopamin sal>n>m>n inhibisyonu
ya da dopamini azaltmas>na ikincildir.
1083
82
BÖLÜM
Meme Bafl> Ak>nt>s>
Dr.
TABLO 1.
Galaktore Nedenleri
Hipofiz tümörleri
Hipotalamik ve hipofiz sap> lezyonlar>
Tiroid hastal>klar>
Kronik böbrek yetmezli¤i
Nörojenik nedenler
Neonatal galaktore