background image
Sentinel (Bekçi) lenf nodu, lenfatik metastaz yapma potansi-
yeli olan bir solid tümörde metastazlarin ilk erifltigi lenf nodu
ya da nodlar> grubudur. Baflka bir deyiflle, bir tümörün lenfa-
tik ak>m>n> alan ilk lenf nodudür (fiekil 1). Bu lenf nodunda
tümör yay>l>m>n>n olmamas>, büyük olas>l>kla di¤er bölgesel
lenf nodlar>nda da yay>l>m>n olmamas> anlam>n> tafl>maktad>r
(1). Sentinel lenf nodlar>n> lokalize etme yöntemlerine de len-
fatik haritalama (lymphatic mappping) ad> verilmektedir.
BÖLGESEL LENFAT
CERRAH
Günümüzde tüm kanserlerin neredeyse %80'ine yak>n ora-
n>nda kür, cerrahi veya cerrahi deste¤i ile elde edilmektedir.
Kuflkusuz son yüzy>lda birçok cerrahi yöntem uygulama d>fl>
kalm>flt>r. Ancak, kanser cerrahisi ya da kanserde cerrahi hiç-
bir zaman önemini ve de¤erini yitirmemifltir. Sadece de¤ifli-
me u¤ram>flt>r. Sentinel lenf nodu diseksiyonu (SLND), son
dönemde kanser cerrahisindeki en önemli de¤iflimlerden bi-
risidir.
Moynihan'>n 1908'de "Bir malign hastal>¤>n cerrahisi or-
gan>n cerrahisi de¤ildir; lenfatik sistem anatomisinin cerrahi-
sidir" fleklindeki tan>mlamas>ndan sonra, potansiyel lenfatik
yay>lma alan>n>n rezeksiyonu definitif kanser cerrahisinin esas
komponenti oldu¤u dönemin paradigmas> olarak kabullenil-
mifltir. Bu anlay>fl, Halsted'in "primer tümör önce bölgesel ya-
y>l>r, daha sonra uzak metastaz yapar" fleklindeki görüflüyle
daha da güçlenmifltir. Solid tümörlerin ço¤unda genifl or-
gan/tümör rezeksiyonlar> ile birlikte genifl bölgesel lenf disek-
siyonlar>n>n da tan>mlanmas>yla gerçekten belirli bir morbidi-
te ile birlikte oldukça yüksek sa¤kal>m ve bölgesel tümör kon-
trol oranlar> elde edilmifltir (2). Bu düflüncenin bir uzant>s>
olarak 1925-1955 aras> dönemde çok genifl, -supraradikal-,
lenfadenektomiler uygulanm>fl, ne varki yüksek cerrahi mor-
bidite ve mortaliteye ra¤men kaydade¤er sa¤kal>m art>fl> elde
edilememifltir. Zaman içerisinde cerrahi alan>n geniflli¤i biraz
daha daralt>lmaya ve sonunda ayn> sa¤ kal>m-tümör kontrolü
oranlar>yla birlikte "organ koruyucu" cerrahiye dönüflüm ger-
çekleflmifltir. Ancak, lenfatik diseksiyonun geniflli¤i belirli s>-
n>rlar içerisinde kalmaya devam etmifltir. Yeni sistemik teda-
viler, farkl> radyoterapi teknikleri gibi cerrahi d>fl>nda etkin di-
¤er tedavilerin uygulama alan>na girmesiyle organ>n korun-
mas> oranlar>nda belirgin artma ve tek bafl>na cerrahiden çok
daha uzun sa¤kal>m oranlar> elde edilmifl; böylece kanser te-
davisi, hemen her bir tümör tipi için multidisipliner karakter
kazanm>flt>r.
Bugün için lokal ileri ve metastatik evrelerde dahi, biyop-
siden palyatif rezeksiyonlara, neo-adjuvan tedavi sonras> re-
zeksiyonlara kadar genifl uygulama yelpazesi göz önüne al>n-
d>¤>nda, cerrahlar>n kanser tedavisinin her aflamas>nda etkin
rol ald>¤> rahatl>kla söylenebilir. Ancak, cerrahinin esas etkin-
lik alan> tümörlerin "lokal veya bölgesel" oldu¤u aflamalard>r.
Amerika Birleflik Devletlerine ait 2010 kanser istatistiklerine
göre, 1999-2005 aras>ndaki dönemde solid tümörlerin büyük
ço¤unlu¤u "lokalize veya bölgesel"oldu¤u evrede tan> almak-
tad>r. Yine bu istatistik oranlar>na göre, kansere yakalanma ve
kanserden ölüm s>ralamalar>nda, -kad>n ve erkek oranlar> dâ-
hil-, ilk 5'e giren tümörler (meme, prostat, kolon/rektum, me-
sane, akci¤er, melanom, jinekolojik kanserler), lenfatik metas-
taz>n yo¤un görüldü¤ü tümör grubunu oluflturmaktad>r. Bir
baflka deyiflle, lenfatik cerrahinin yo¤un uyguland>¤> hasta
grubunu oluflturmaktad>r (3).
Lenfatik metastaz yapma e¤ilimli bir tümörün, bölgesel
lenf nodlar>na olan metastaz>n> ve bu metastaz>n yayg>nl>¤>n>
do¤ru olarak belirlemek; tümörü do¤ru evrelemek, bu evreye
yönelik standart di¤er tedavileri saptamak, bu evreye ait prog-
nozu öngörmek ve nihayet daha iyi sa¤ kal>m ve lokal kontrol
oranlar>na ulaflmak bak>mlar>ndan kritik öneme sahiptir. Kla-
sik anlamda bölgesel lenfatik diseksiyonlar bu hedefler için uy-
gulanmaktad>r. Cerrahi d>fl> adjuvan tedavilerin etkilerinin dü-
flük oldu¤u türlerde (Tiroid medüller karsinomu, bafl-boyun
tümörleri gibi) bölgesel hastal>k durumunda lenfadenektomi
595
51
BÖLÜM
Kanserde Lenfatik Cerrahi
ve Sentinel Lenf Nodu
Kavram>
Dr. Mehmet Ali Koçdor, Dr. Seza Güleç
fiEK
Sentinel lenf nodu (SLN) kavram>. Tümörün drene oldu¤u
ilk lenf nodu
Sentinel Nod
Melanom