background image
MUKOSEL
Mukosellerin tüm apendektomiler içindeki görülme s>kl>¤>
%0.2-0.4'tür; ortalama görülme yafl> 55'tir. Önceleri kad>nlar-
da daha s>k olarak bildirilmekteyse de (%55), günümüzde er-
keklerde yaklafl>k 4 kat daha fazla görülmektedir (1). Apendiks
lümeninin müsinöz sekresyonla dilatasyonu mukosel olarak
tan>mlan>r (fiekil 1). Mukosel mukozal hiperplazi, müsinöz
kistadenoma veya müsinöz kistadenokarsinoma fleklindeki
epitelyal proliferasyon, müsinöz sekresyon ve luminal dilatas-
yon sonucunda oluflur. Mukozal hiperplazide apendiks ruptü-
rü veya peritoneal müsinöz implantlar bulunmaz. Kistadeno-
malarda lümen dilatasyonu daha belirgindir ve %20 oran>nda
apendiks perforasyonu görülür.
Mukosel, sa¤ alt kadranda ele gelen kitle, zaman zaman
gastrointestinal kanama veya kar>nda hassasiyetle ortaya ç>kar.
Ameliyat öncesi tan> sa¤ alt kadrandaki di¤er kitlelerde oldu-
¤u gibidir. Baz> olgularda halsizlik, kilo kayb>, akut apandisit,
kolonoskopide apendiks güdü¤ünden müküs gelmesi fleklinde
semptom ve bulgular görülebilir (1). Müsinöz kistadenomala-
r>n tedavisinde apendektomi yeterlidir. Kistadenokarsinoma-
lar> makroskopik olarak kistadenomalardan ay>rmak güçtür,
barsak duvar>n>n tümöral hücrelerle invazyonu ve peritoneal
implantlar genellikle mevcuttur. Lezyon içeri¤inin peritoneal
kaviteye ruptüre olmas> sonucu peritoneal kavitede müsin bu-
lunmas>na psödomiksoma peritonei ad> verilir. Bu tan>mlama
yaln>zca apendiks çevresinde de¤il de, peritonda yayg>n olarak
müsin bulunmas> ve bu s>v> içinde epitelyal tümör hücreleri-
nin gösterilmesi halinde kullan>l>r. Endometriozis kaynakl>
mukosel perforasyonuyla oluflan psödomiksoma peritonei ol-
gular> da bildirilmifltir (2).
Kistadenokarsinomalarda apendiks perforasyonu ve mü-
sinöz yay>l>m olmam>flsa tedavide apendektomi yeterlidir.
Psödomiksoma peritonei enfeksiyon ve barsak obstrüksiyo-
nuna yol açabilir. Sitoredüktif cerrahi, intraperitoneal kemo-
terapi ve radyoterapinin bu hastalarda yaflam> uzatt>¤> göste-
rilmifltir (3,4).
ADENOKARS
Apendiks adenokarsinomalar> oldukça ender görülür. Primer
apendiks kanserleri içinde en s>k görülen tümör adenokarsi-
nomlard>r (%50) ve en s>k akut apandisit fleklinde belirti ve-
rir. Mikroskopik olarak kolonik adenokarsinoma ile ayn>d>r.
olabilirse de bu tümörlerin ço¤unda sa¤ hemikolektomi yap>l-
mas> gerekir. Apendiks adenokarsinomalar>n>n prognozu ko-
lorektal tümörlerdeki gibi Dukes ve TNM s>n>flamas>yla kore-
ledir (5,6). Adenoskuamöz ve müsinöz adenokarsinomlarda
metastatik yay>l>m en yüksektir (7).
NÖROENDOKR
(NET, Karsinoid)
Vücutta nöroendokrin hücrelerin oldu¤u her yerde görülebi-
len ve eskiden "karsinoid tümör" olarak adland>r>lan nöroen-
dokrin tümörler (NET) en s>k gastrointestinal sistemde, en s>k
apendikste görülür (%38). Di¤er organlarda görülme s>kl>¤>
ileumda %23, rektumda %13 ve bronfllarda %11.5'tur.
Karsinoid tümörler apendiksin en s>k görülen tümörüdür
ve s>kl>k her 300 apendektomide 1'dir. Çocuklarda da olabile-
ce¤i gibi, s>kl>kla 30-40 yafl aras>nda görülür. %71'i apendiksin
ucunda yerleflir, %70'i 1 cm'den küçüktür. Apendiks endok-
rin tümörleri iyi diferansiye endokrin tümörler (karsinoid),
iyi diferansiye endokrin karsinomlar (malign karsinoidler),
mikst ekzokrin-endokrin karsinomlar ve düflük dereceli, ma-
lign, goblet hücreli karsinoid olarak s>n>flan>r (8). Ender görü-
len metastaz oran>n> etkileyen etmenler tümör çap>, prolife-
rasyon h>z> ve apendiks duvar> ve mezoapendiksin duvar>na
infiltrasyon derecesidir. Apendiks NET'leri genellikle 2 cm'ye
ulaflt>ktan ve mezoapendiks tutulumu olduktan sonra metas-
taz yapar.
NET'leri Dünya Sa¤l>k Örgütü (WHO), Avrupa Nöroen-
dokrin Tümör Birli¤i (ENETS) ve TNM s>n>flamas>na göre s>-
1351
115
BÖLÜM
Apendiks Tümörleri
Dr. Gülüm Altaca
fiEK
Apendikste mukosel görünümü. Histolojik olarak bunun
lowgrade bir müsinöz kistadenokarsinom oldu¤u saptanm>flt>r.