background image
Kraniosinostozlar>n büyük ço¤unlu¤unu izole hastalar olufl-
turmakla birlikte, bugüne kadar kraniosinostozun efllik etti¤i
veya etmedi¤i yaklafl>k 70 kadar kraniofasiyal sendrom tan>m-
lanm>flt>r. Kraniosinostozun efllik etti¤i sendromlarda, di¤er
anomalilerin varl>¤> genellikle ay>r>c> tan>da önem kazanmak-
ta, sinostotik sütürlere göre sendromun tan>mlanmas> do¤ru
bir yöntem olarak kabul görmemektedir. Do¤ru tan> konmas>
hastan>n ilerleyen dönemdeki tedavisinin planlanmas>, aile ile
kooperasyonun sa¤lanmas>, genetik konsultasyonlar>n tama-
malanarak olas> di¤er gebeliklerde prenatal de¤erlendirmenin
daha etkin gerçeklefltirilmesi gibi faydalar sa¤layacakt>r. Ayr>-
ca do¤ru tan> ile do¤ru tedavi do¤ru zamanda gerçeklefltirile-
cek, kemik deformitelerin onar>mlar> sonras> geliflimsel ek de-
formitelerin oluflmas>n>n önüne geçilebilecek ve relapslar
azalt>labilecektir. Kraniumun ve üst ekstremitenin geliflimin-
de ortak embriyogenetik olaylar>n rol oynamas> sonucunda
bu sendromlara üst ekstremite ve el anomalileri s>kl>kla efllik
etmektedir. S>kl>kla karfl>lafl>lan sendrom tipleri (Tablo 1) ve
ay>r>c> özellikleri afla¤>da belirtilmifltir.
Apert Sendromu (Akrosefalosindaktili Tip 1)
Tan>mlay>c> özellikleri kraniosinostoz, ortayüz hipoplazisi ve
el ve ayaklarda sindaktilidir. 1/65,000'dir ve tüm
kraniosinostozlar>n yaklafl>k %4'ünü oluflturmaktad>r (1-3).
otozomal dominant geçifl göstermesine ra¤men yeni mutas-
yonlarla sporadik olarak da ortaya ç>kabilmektedir. Mental re-
tardasyon di¤er sendromik kraniosinostozlara göre daha s>k
görülmektedir. Sinostoz genellikle koronal sütürleri etkiler,
fakat di¤er sütürlerin tutulumu da tabloya efllik edebilir. Di¤er
sütürlerin kompensatuar olarak aç>k kalmas> ve kranial büyü-
me ile birlikte orta kalvarial bölgede genifl kemik defektleri gö-
rülmektedir. Tipik kranial görünüm akrobrakisefalidir. Sfe-
nooksipital, sfenovomerin ve vomeromaksiller sütürlerin de
prematür ossifikasyonu sonucunda oksiputtan spina nasalis
anterior'a kadar olan kafa kaidesi ve ortayüz bölgeleri gerekti-
¤i ölçüde geliflememifltir. Bu nedenle üç boyutlu maksilla hi-
poplazisi ve S>n>f III maloklüzyon görülmektedir. Burun s>rt>
bas>k, burun ucu bulbözdür. Kafa kaidesinin dismorfik oluflu
ve ortayüz hipoplazisi nedeniyle orbital kavitelerin hacmi kü-
çüktür. Hacim sorunu nedeniyle gözler proptotik ve egzoftal-
miktir (4). Kafaiçi bas>nc>n artm>fl oldu¤u hastalarda optik
nöropati nedeniyle veya sürekli kornea travmas>na ba¤l> ola-
rak görme bozukluklar> ve kay>plar>na rastlanabilir. Hastala-
r>n %30'una izole damak yar>klar> efllik etmektedir (5).
El ve ayaklarda simetrik sindaktililer Apert sendromunu
di¤er sendromlardan ay>r>r. Ellerde 2. ve 3. "web" aral>klar>n-
da kompleks sindaktili, 4. web aral>¤>nda genellikle basit tam
veya tam olmayan sindaktili görülür. Baflparmak genifl ve ra-
dial tarafa do¤ru dönüktür. Dönük olmas>n>n nedeni interfa-
langeal bölgede oluflmufl olan üçgen fleklindeki ekstra falanks
yap>s>ndan dolay>d>r. Bu kemik yap> delta falanks olarak an>l-
maktad>r. Sindaktili de¤iflen derecelerde 1. web aral>¤>n> da il-
gilendirmektedir. Ayaklarda ise sindaktilinin en kompleks gö-
rüldü¤ü bölgeler 3. ve 4. web aral>klar>d>r.
Cerrahi tedavinin ilk aflamada 10-12 ay civar>nda yap>l-
mas> önerilmektedir, fakat kafaiçi bas>nç art>fl> durumlar>nda
mümkün oldu¤u kadar k>sa sürede intrakranial dekompres-
yona ihtiyaç duyulmaktad>r. niden flekillendirilmesi ve frontoorbital ilerletme ifllemleri uy-
gulanmakta, daha sonraki okul öncesi dönemde ortayüz hi-
poplazisini gidermek amac>yla Le Fort III osteotomi tekni¤i ile
ortayüz ilerletilmektedir. Bu teknikle ayn> zamanda orbita ta-
ban> da ilerletildi¤i için orbital kaviteler genifllemekte ve prop-
tozis de¤iflen derecelerde giderilebilmektedir. Ortayüz ile bir-
likte frontal kemi¤in de tek parça olarak ilerletilmesi monob-
lok ilerletme olarak adland>r>lmaktad>r. hastalarda seçilecek teknik olmas>na karfl>n daha güç ve daha
morbid bir seçenektir. Hipertelorizmi olan hastalarda, orta-
yüz ilerletilirken ayn> zamanda bipartisyon osteotomi ile ver-
tikal düzlemde ikiye ayr>lmakta, arada kalan nazoetmoid böl-
ge boflalt>larak tekrar birlefltirilmekte ve hipertelorizm gideril-
mektedir. Göz kürelerinin stabilizasyonu ve hipertelorik gö-
rüntünün daha da giderilmesi için medial kantal ligamentlere
kantoplasti yap>lmaktad>r (6,7,8).
Eldeki sindaktilik bölgelerin aç>lmas>na 1 yafl>ndan itiba-
ren bafllanmakta, parmak dolafl>m>n> tehlikeye atmamak için
web aral>klar>n>n tümü ayn> seansta aç>lmamaktad>r.
2367
227
BÖLÜM
Kraniofasiyal Sendromlar
Dr. Ersoy Konafl, Dr. M. Emin Mavili
TABLO 1.
Kraniofasyal Sendromlar
Apert Sendromu (Akrosefalosindaktili tip 1)
Carpenter Sendromu (Akrosefalosindaktili tip 2)
Crouzon Sendromu
Pfeiffer Sendromu
Saethre-Chotzen Sendromu
Frontonazal Displazi
Treacher Collins Sendromu