kadar olan bölgede geliflen herhangi bir lezyona ba¤l> olarak
oluflabilir. Treitz ligamentinin proksimalinden kaynaklanan
kanamalar üst gastrointestinal sistem kanamalar> olarak ad-
land>r>l>r (1). Görülme s>kl>¤> 40-150/100000'dir ve bu hasta-
lar>n %7-14'ü mortalite ile sonuçlan>r (2-4). Bütün hastane
baflvurular>n>n %2'si, acil baflvurular>n>n ise %5'i üst gastroin-
testinal sistem kanama nedeniyle olmaktad>r (4). Düflük sos-
yoekonomik düzey, yandafl sorunlar>n varl>¤>, ileri yafl gibi
faktörler daha s>k üst gastrointestinal sistem kanamas> görül-
mesine zemin haz>rlar ve bu vakalarda mortalitenin daha yük-
sek oldu¤u bildirilmifltir. Kanama kayna¤> özofagus, mide,
duodenum (Treitz ligamentine kadar) olabilir. Hastalar taze
k>rm>z> kan veya kahve telvesi görünümünde kusma, kanl> ve-
ya katran renginde c>v>k d>flk>lama (melena) flikayeti ile baflvu-
rabilirler (2,5,6).
yen ilaçlar>n kullan>m>ndaki art>fl kanama hastalar>nda art>fla
yol açm>flt>r. Üst gastrointestinal sistem kanamalar>n>n %80'i
tedavisiz durmaktad>r (4). Yüzde 20'sinde ise kanama ya de-
vam etmekte yada tekrarlamaktad>r (2).
odenal ülser kaynakl>d>r. Mide ülserleri ve erozif gastritler ise
üst gastrointestinal sistem kanamalar>n>n %15'inden sorum-
ludur (Tablo 1) (2,4). Peptik ülserli hastalar>n %20-30'unda
kanama geliflebilir (2,4). Son 30 senede peptik ülser etiyopato-
genezi ile ilgili geliflmelere ra¤men üst gastrointestinal sistem
kanamalar>na ba¤l> mortalitede bir azalma olmam>flt>r (%5-
malar>na yol açan ilaçlar>n kullan>m>ndaki art>fl ve hastalar>n
daha ileri yaflta olmalar> gösterilmifltir. Hasta yafl> mortaliteyi
etkileyen en önemli risk faktörüdür. Altm>fl yafl alt> grubta
mortalite %3 iken, altm>fl yafl üstü hastalarda bu oran %20'le-
re kadar ç>km>flt>r (7).
geliflen hastalard>r.
lasyon gerektiren solunum yetmezli¤i, KOAH, uzam>fl yo¤un
bak>m gereksinimi, sepsis, çoklu travma, genifl yan>klar, ma-
lign hastal>k varl>¤>, hipotansiyon ve sar>l>kt>r. Bu hasta gru-
bunda prognoz kanaman>n nedeninden çok altta yatan hasta-
l>¤a ba¤l>d>r. Fakat mortalite aç>s>ndan anlaml> fark gösterile-
memifltir (1).
Baflvuru an>nda hastan>n hikayesi al>nmal>, genel fizik muaye-
nesi yap>lmal> ve hemodinamik durumu de¤erlendirilmelidir.
Nazogastrik sonda takl>mal>d>r. Hasta ilk de¤erlendirilmesin-
den sonra kanama yinelemesi ve mortalite oran> aç>s>ndan ka-
tegorize edilmelidirler. Risk grubuna göre hastan>n tedavisi
planlanmal>d>r (2,5,6).
nal sistem kanamalar>nda kanaman>n nedenini, fliddetini,
muhtemel süreci ve rekürens riskini tayin etmek tedavinin te-
melini oluflturmaktad>r. Bu faktörlerin belirlenmesi hastan>n
hastaneye yat>r>l>p yat>r>lmayaca¤>n>, endoskopik ifllemin za-
manlamas>n> ve türünü ve farmako tedavinin fliddetini belir-
leyen parametrelerdir. Birçok cerrah hastal>¤>n fliddetini klinik
olarak de¤erlendirebiliyor olsa da üst gastrointestinal sistem
kanamas> nedeniyle baflvuran hastalar ilk olarak risk kategori-
lerine ayr>lmal>d>r. Günümüzde en uygun kategorizasyon ara-
c>n>n Rockall skalas> oldu¤u kabul görmektedir (Tablo 2) (2).
Endoskopik bulgulara ihtiyaç duyulmayan di¤er bir skorlama
sistemi ise Glasgow Blatchord skorlama (GBS) (Tablo 3) siste-
midir (8). Rockall skorlama sistemi mortaliteyi öngörmek için
kullan>l>rken Glasgow Blatchord skorlama siteminin; trans-
füzyon ihtiyac>n>, endoskopik tedavi ve cerrahi tedavi ihtiya-
Sistem Kanamalar>
Kanamalar>n>n Nedenleri (2,4)
Gastrik ülser
Erozif gastrit
Gastrik ve özofageal varisler
Özofajit
Mallory-Weiss sendromu
Tümör
Anjiodisplazi
12-25
25-30
10-30
2-8
4-13
1-5
2-4
2-17