background image
Rektum, kolon, terminal ileum gibi alt gastrointestinal sistem
organlar>n>n hastal>klar> için baryumlu kolon grafisi, kolonos-
kopinin rutin uygulamaya girdi¤i 1970'li y>llara dek bafll>ca ta-
n> arac>yd>. llarda kolonoskopi ifllemi baryumlu kolon
grafisinin tamamlay>c>s> olarak görülüyordu. Y>llar içinde bu
görüfl de¤iflikli¤e u¤ram>fl, artan deneyimle tan>da elde edilen
baflar>l> sonuçlara eklenen tedavi olanaklar>, alt gastrointesti-
nal sistem (Grin önüne geçirmifltir (1). Günümüzde tan> ve tedaviye yöne-
lik anoskopi, rektoskopi, sigmoidoskopi, kolonoskopi, endos-
kopi bölümlerinin önemli u¤rafl alan>n> oluflturmaktad>r.
ALETLER
Anal kanal, anorektal bileflke ve rektumun son birkaç santi-
metrelik kesimi boyu 5-7 cm aras>nda de¤iflen anoskoplarla
incelenebilir. kl>¤> ayarlanabilen 2
ya da 3 kollu modellerin yan> s>ra, üstü kesik ya da boru biçi-
minde anoskoplar en s>k tercih edilenlerdir (fiekil 1). Üstü ke-
sik ve boru biçimindeki anoskoplar>n içinde endoskopun ka-
nala sokulmas>n> kolaylaflt>ran bir t>kaç vard>r. Üzerine kay-
ganlaflt>r>c> jel sürüldükten sonra, anoskop anal kanala yerlefl-
tirilir ve topuzu geri çekilerek inceleme bafllat>l>r. Anoskopla-
r>n baz>lar>nda >fl>k kayna¤> da aletin üzerine monte edilmifltir,
böylece incelenen bölge daha iyi görülebilmektedir. Anal ka-
naldaki alet dairesel biçimde çevirilerek tüm kanal>n ayr>nt>l>
tetkiki yap>labilir (2). Anoskoplar>n, temizlendikten ve dezen-
fekte edildikten sonra birden çok hastada kullan>lan metal
modellerinin yan> s>ra, bir kez kullan>l>p at>lan plastik model-
leri de vard>r.
Alt gastrointestinal sistemde y>llard>r kullan>lagelen en-
doskoplar rijid rektosigmoidoskoplard>r (fiekil 2). Rektumun
ve sigmoid kolonun son bölümünün incelenmesinde 20-25
cm'lik bu rijid aletlerle hava verilerek lumen fliflirilir, bir yan-
dan mukoza incelenirken, di¤er yandan da rektoskop uygun
manevralarla sigmoid kolona do¤ru ilerletilir. Fleksibl sigmo-
idoskoplar>n yayg>n biçimde uygulanmas> rijid rektosigmo-
idoskopi kullanm>n> giderek azaltm>flt>r, ancak ifllemin kolay-
l>¤> nedeniyle uygun indikasyonlarda, cerrahlar taraf>ndan
s>kl>kla kullan>lmaktad>r. Özellikle rektum kanserlerinde, anal
verge ile tümör aras>ndaki mesafenin belirlenmesinde, rijid
rektoskoplarla daha do¤ru sonuç elde edilmektedir.
Rektum ve sigmoid kolonun h>zl> tetkiki için 60 cm'lik
fleksibl sigmoidoskoplar kullan>l>r, tüm kolonun ve terminal
ileumun incelenmesi ise 160-180 cm'lik kolonoskoplarla yap>-
l>r (fiekil 3). Fleksibl aletler bükülebilir özellikleri nedeniyle
hastalar taraf>ndan daha iyi kabul görmekte, görüntü kalitesi
ve kullan>m kolayl>klar> nedeniyle de baflar>l> sonuç elde edil-
mesini sa¤lamaktad>rlar. Günümüzde fleksibl endoskoplarda
videoendoskopi sistemi kullan>lmaktad>r. Endoskopun ucun-
daki kameran>n alg>lad>¤> görüntü özel bir kablo taraf>ndan
görüntü oluflturma merkezine nakledilir, burada flekillendiri-
lir ve monitöre aktar>l>r. Bu yöntemde endoskopist d>fl>nda
odada bulunanlar da ayn> anda ifllemi ekrandan izleyebilir.
Ekrandaki görüntüyü videoya kaydetmek, foto¤raf çekmek,
foto¤raflar> basmak, yaz>c>dan yararlanarak foto¤raflar> rapo-
ra dahil etmek mümkündür. Bu geliflmeler endoskopi e¤itimi-
ne büyük bir görsel kolayl>k kazand>rm>flt>r.
1023
79
BÖLÜM
Alt Gastrointestinal
Sistem Endoskopisi
Dr. Dursun Bu¤ra, Dr. Ali Akyüz
fiEK
Çeflitli anoskop modelleri.
fiEK
Rijid rektoskop ve aksesuvarlar>: Biyopsi pensi ve polipek-
tomi kementleri