background image
Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter veya dallar>-
n>n stenozu sonucu geliflen diastolik hipertansiyon olarak ta-
n>mlan>r. Hipertansiyonu olan hastalarda görülme s>kl>¤> %3-
6 olan renovasküler hipertansiyon, cerrahi olarak düzeltilebi-
lir hipertansiyon nedenleri aras>nda eriflkinlerde birinci, ço-
cuklarda ise aorta koarktasyonundan sonra ikinci s>rada yer
almaktad>r. Tablo 1'de hipertansiyon genel olarak s>n>fland>-
r>lm>flt>r. Renal arter debisinin azalmas>na ve dolay>s>yla reno-
vasküler hipertansiyona yol açan patolojiler ise Tablo 2'de gö-
rülmektedir. Bu lezyonlar>n klinik özellikleri her ne kadar bir-
birinden farkl> ise de hepsinde ortak olan olay perfüzyon ba-
s>nc>n>n renin aktivasyonunu uyaracak ölçüde düflük olmas>-
d>r. Böbre¤in arteriyel dolafl>m>ndaki yetersizlik böbrek fonk-
siyonlar>n> bozmakta sistemik hipertansiyona yol açarak kalp
ve dolafl>m sistemini etkilemektedir (8).
Tarihçe
l>nda J.H. Respinger otopsi çal>flmalar>nda,
böbrek arterlerinde stenoz olabilece¤ini göstermifltir. 1827'de
Bright böbrek hastal>¤> ile hipertansiyon aras>nda bir iliflki ol-
du¤unu ileri sürmüfltür. Tigerstedh ve Bergman 1898'de tav-
flan böbreklerinde elde edilen bir maddenin hayvanlarda hi-
pertansiyon yapt>¤>n> bulmufllar ve bu maddeye "renin" ad>n>
vermifllerdir. Hipertansiyonun böbrek arter stenozu ile ilgisi
1909'da Janeway taraf>ndan aç>klanm>flt>r. 1934 y>l>nda Gold-
blatt ve arkadafllar> yapt>klar> deneysel çal>flmalarda böbrek ar-
terinin daralt>lmas> halinde hipertansiyon meydana geldi¤ini,
bu böbre¤in ç>kart>lmas>ndan sonra tansiyonun normale dön-
dü¤ünü göstermifllerdir. Bunu izleyen devrede Page, Helmer
ve Menendez taraf>ndan renin-angiotensin sisteminin varl>¤>
belirlenmifltir (41).
Nefrektomi ile hipertansiyon tedavisi ilk defa 1923 y>l>nda
Quinby taraf>ndan bilmeden uygulanm>fl ve 14 yafl>ndaki hid-
ronefrozlu bir hastada hasta böbrek ç>kar>ld>ktan sonra tansi-
yonun düfltü¤ü dikkati çekmifltir. Renal kökenli hipertansiyo-
nun tedavisi amac>yla bilinçli olarak yap>lan ilk cerrahi giriflim
ise 1937 y>l>nda Butler'in atrofik pyelonefritli bir hastada yap-
t>¤> nefrektomidir (41).
1938'de Leadbetter ve Burkland, iskeminin hipertansiyo-
nu provoke etti¤ini ve o böbre¤in ç>kar>lmas>n>n tek çözüm
oldu¤unu ileri sürmüfller ve 5 yafl>ndaki ektopik böbrekli hi-
pertansif bir çocukta nefrektomiden sonra tansiyonun nor-
2649
245
BÖLÜM
Renovasküler
Hipertansiyon ve
Cerrahi Tedavisi
Dr. Erkmen Böke, Dr. F. Tanzer Serter, Dr. H. za Do¤an
TABLO 1.
Hipertansiyon Çeflitleri
Primer-Esansiyel Hipertansiyon (%80) Sekonder Hipertansi-
yon (%20)
a. Yap>sal
Renal (%14)
Renal Olmayan (%6)
Yafl
a. Prerenal
a. Adrenal medulla
Vazodistoni
(Renovasküler)
Feokromositoma
b. Renal
b. Adrenokortikal
c. Postrenal
Conn Sendromu
Cushingoid Sendrom
Cushing Sendromu
c. Kardiyovasküler
Aort Koarktasyonu
d. Nörojenik
H
TABLO 2.
Renovasküler Hipertansiyon (RVH)
Nedenleri
1. Arterioskleroz (%50-80)
2. Fibromüsküler Displazi (%15-22)
a. Subendotelial intima fibroplazisi.
b. Medial fibrodisplazi.
c. Fibromüsküler
hiperplazi.
3. Vaskülitler
a. Tromboanjiitis Obliterans (%7)
b. Poliarteritis Nodosa
c.
Takayasu Arteriti
d. Sifilitik Renal Arterit
4. Anevrizmalar
a. Abdominal Aort Anevrizmalar>
b. Renal Arter Anevrizmalar>
5. Arteriyel Emboli veya Trombus
6- Konjenital Damar Anomalileri
a. Hipoplazi, striktür
b. Birden fazla böbrek arteri
c.
Abdominal Aorta Koarktasyonu
d. Anevrizma ve Arteriyo-venöz Fistüller
7. Travmatik Damar Lezyonlar>
a. Laserasyon
b. c.
Trombus
d. Anevrizma ve Arteriyo-venöz Fistül
8. D>fltan Bas>lar
a. Tümöral kitleler
b. Periarteriyel nedbe dokusu
c.
Fibröz bantlar
d. Sempatik sinir liflerinin bas>s>
9. Renal Ven Trombozu
10. Nörofibromatosis