herhangi birinin lümeninin kendi normal anatomik gidifl ve
sonlan>fllar>n>n d>fl>nda anormal bir lokalizasyonda bir organ
veya deri yüzeyine aç>lmas>d>r. K>saca iki farkl> epitel yüzeyi
aras>ndaki anormal ba¤lant> diye de tan>mlanabilir.
line göre s>n>flama çeflitlilik gösterir (Tablo 1). E¤er fistül, gas-
trointestinal sistem ile kar>n içinde di¤er organlar aras>nda ise
buna internal fistül denir. E¤er deri yüzeyine aç>l>yorsa buna
eksternal fistül veya enterokütan ve mukokütan fistül denir (1).
fl>nda komflu organ ile olan fistüller örne¤in enterovezikal fis-
tül minimal bulgu verebilir. Eksternal fistüller ise enterik içe-
riklerin direkt deri üzerine aç>lmalar> ile fark edilirler. Bu ne-
denle erken bulgu verirler ve bu durumdaki hastalar doktora
erken müraacat ederler (2).
lokütan fistül; kolon ile deri aras>ndaki ba¤lant>y> gösterir. Bu
anatomik tan>mlamalar fistülün spontan kapanmas> aç>s>ndan
prognostik önemi nedeni ile kullan>l>rlar ve fistülün tedavisi-
nin cerrahi veya cerrahi d>fl> olup olmamas>n> belirlemede
önem tafl>rlar (3,4).
deri yüzeyine gelen intestinal içerik miktar>na göre 3 ayr> tip
ml'den fazla ise yüksek debili, 200-500 aras>nda ise orta debi-
li, 200 ml'nin alt>nda ise düflük debili fistüllerden bahsedilir.
Bir fistül debisinin miktar> ve seyri; tedavinin planlanmas>, s>-
v>, elektrolit, protein kayb>n>n hesaplanmas>, spontan kapan-
ma olas>l>¤> ve mortalite oran> hakk>nda klinisyene bilgi verir.
yolojik ve etiyolojik s>n>flama hakk>nda da, örne¤in travmaya
ba¤l> yüksek debili duodenal fistül, divertikülite ba¤l> düflük
debili enterokütan fistül gibi, fistül hakk>nda bilgi vermek ge-
rekir (1-7).
müzde enterokütan fistül gelifliminin en önemli nedeni yap>-
lan ameliyatlard>r. Son yap>lan çal>flmalarda enterokütan fis-
tüllerin %75-85'i cerrahi sonras> (kanser cerrahisi, iltihabi
barsak hastal>¤>, adezyonlar>n ayr>lmas>, peptik ülser, pankre-
as cerrahisi v.b) görülürken %15-25'inin spontan olarak (ilti-
habi barsak hastal>¤>, divertikülit, apandisit, radyasyon, iske-
mik barsak, malignite) geliflti¤i gözlenmifltir.
tal>¤>, vs) divertikülit ve malignitelerdir (6-7).
si aç>s>ndan Ankara Numune Hastanesi Genel Cerrahi klinik-
lerinde 1985-89 y>llar> aras>nda yatan 42000 hasta içinden 120
gastrointestinal fistüllü hastaya rastlanm>flt>r.
lerin görülme oran>n> azaltabilir. Gastrointestinal fistül gelifli-
minde önemli bir yer tutan anastomoz kaçaklar>n> önlemek
için dikkatli cerrahi teknik çok önemlidir. Dokular>n travma-
tize edilmeden diseksiyonu, anastomoz s>ras>nda her iki ucun
kanlanmas>n>n yeterli olmas>, gerginliksiz anastomoz yap>l-
mas> ve hemostaz önemlidir. Yine barsaklar aras>ndaki yap>-
fl>kl>klar> ay>r>rken keskin diseksiyonla bu ifllemin yap>lmas>
iatrojenik perforasyonlar> önleyebilir (8).
te oran> %40-60 aras>nda iken günümüzde yo¤un bak>m hiz-
metlerinin geliflmesi, nutrisyonel destek, genifl spektrumlu an-
Fistülleri
Ör: gastrokütan fistül
Orta Debili: 200-500 ml/gün aras>
Yüksek Debili: 500 ml/gün'den fazla
Ör: maligniteye ba¤l> fistül