r>n en büyük kayna¤> motorlu tafl>t ve motosiklet kazas>/çar-
p>flmas> olaylar>n>n yüksek olan insidans>na ba¤l>d>r. Bu tür
kazalar; tafl>tlar>n, a¤açlar, binalar ve telefon direkleri gibi sa-
bit cisimlerle ve yayalarla çarp>flmalar> kapsar. Çarp>lan cisme
belirli bir güç aktaran önemli bir kütleye ve h>za sahip olan bir
arac>n çarpmas>na ba¤l> olarak, bu çarp>flmalar genellikle çok-
lu yaralanmalarla sonuçlan>r. Bu yaralanmalar>n vücuda za-
rarl>, istenmeyen fizyolojik sonuçlar>, s>kl>kla ciddi enfeksiyon
ve sonras> gelen tek ya da çoklu organ yetmezli¤iyle sonuçla-
nan flok ile iliflkilidir. Bunlar>n tümü an>nda veya daha sonra
ölüme veya uzun süreli ya da kal>c> sekele neden olabilir. Bu
konunun toplum üzerine etkilerini ve bu tür bir yaralanmaya
maruz kalan kiflilere acilen, do¤ru flekilde tan> konmas>n>n ve
uygun flekilde tedavi edilmelerinin ve ölümün önlenmesi
önemlidir. Bu bölümde 1) modern bir toplumda motorlu ta-
fl>t çarp>flmalar>n>n ve bunlar>n sonucunda ortaya ç>kan organ
yaralanmalar>n>n insidans>; 2) bu tip bir travman>n yol açabi-
lece¤i fizyolojik sonuçlar; ve 3) bu tipteki bir yaralanman>n ve
ard>ndan gelen flokun ve organ ifllev bozukluklar>n>n tan>s>n>
koymak ve tedavi etmek için hemen at>lmas> gereken ad>mlar
ile ilgili konular üzerinde durulacakt>r.
rim nüfus bafl>na düflen araç say>s> o kadar azd>r ki, kazalar>n
olma olas>l>¤>n>n k>s>tl> olmas> nedeniyle ölümle sonuçlanan
motorlu araç kaza say>s> da buna ba¤l> olarak düflük oldu¤unu
göstermektedir. Ancak, ölümle sonuçlanan kazalar>n yaralan-
malara oran>n>n en düflük oldu¤u ülkelerde hastaneye getiri-
lenlere verilen acil hizmetinin çok etkili oldu¤u ve/veya ölüm-
cül olabilecek yaralanmalarla hastaneye kabul edilmifl olan
hastalar>n durumunu yaflayabilir hastalar haline çevirmek için
iyi flekilde organize olmufl ve yeterli acil bak>ma sahip oldu¤u
aç>kça bellidir.
Ulusal fiehirleraras> Yol Trafik Güvenlilik
tirilmesinden ç>kan en yeni (2007) verileri daha ayr>nt>l> bir
flekilde incelemek yararl> olacakt>r (2). Hem bu konuyla ilgili
olarak bu rapordan ve motorlu araca ba¤l> çoklu travma geçir-
mifl hastalardan seçilmifl serilerin do¤as> ve sonuçlar> hakk>n-
daki ayr>nt>lar>n bildirildi¤i makalelerden gelen veriler, hem
de çok say>da yaralanmas> bulunan motorlu araç kazas> hasta-
lar>n>n tan>s> ve acil tedavisine yaklafl>mdaki kritik noktalar
hakk>ndaki bilgiler Tablo 1'de sunulmufltur.
Ç
ALMANYA*
MEKS
RUSYA*
1,336,317,116
32,876,047
82,599,471
58,876,83
6,927,677
127,968,709
105,534,880
4,698,097
142,498,532
9,118,955
74,876,695
60,768,946
431,139
199,337
431,139
332,995
2,079
1,034,445
603,541
11,755
292,206
26,636
169,080
264,288
89,455
2,889
4,949
5,669
398
6,639
17,003
233
33,308
471
4,633
3,298
%5
%54
%43
%32
%31
%28
%34
%67
%24
%36
%17
%22
%15
%17
%27
%9
%28
%18
%31
%19
%28
%7
%18
%26
%9
%18
%6
%17
%2
%16
%8
%19
%9
%3
%10
%6
%2
%13
%4
%3
---
%6
%2
%4
%26
%13
%14
%13
%32
%32
%21
%10
%36
%12
%19
%21
le Sonuçlanan Kazalar>n Nüfusa oran> aç>s>ndan veya 2) Ölümle Sonuçlanan Yaralanmalar>n Ölümcül-Olmayan Yaralanmalara oran> aç>s>ndan. iki
flekilde s>ralanabilir.