¤ünün bozulmas> sonucu enteral beslenmenin yap>lamad>¤> durumlarda, katabolik dönemi uzun ve a¤>r süren hastal>klar- da, hasta için gerekli tüm besin ö¤elerinin damar yolu ile ve- rilmesine total parenteral beslenme denir. Total parenteral beslenme çal>flmalar> ilk olarak 1665'de damardan alkol veril- mesiyle bafllam>flt>r. 1869'da damar yoluyla ya¤ verilmesi de- neysel olarak gerçeklefltirilmifl, protein hidrolizatlar> ise ilk olarak 1904 y>l>nda verilmifltir. Çocuk yafl grubunda ilk bafla- r>l> uygulama 1944 y>l>nda yay>nlanm>fl olmas>na ra¤men, 1968'de Dudrick ve arkadafllar>n>n önce deney hayvanlar>nda sonra da infant ve çocuklardaki baflar>l> uygulamalar>na kadar yeterince kullan>lmam>flt>r. Son yirmi y>lda özellikle çocuklar> da kapsayan bir çok yeni uygulama biçimi gelifltirilmifltir. Yöntem ne olursa olsun, baflar>l> olunabilmesi için hastalar>n iyi seçilmesi, metabolik, septik ve teknik komplikasyonlar>n önlenmesi, sürekli ve yak>n bir bak>m>n sa¤lanmas> ve uygula- ma plan>n>n tüm ayr>nt>lar> ile izlenmesi gereklidir. Total pa- renteral beslenmede günlük enerji gereksinimi as>l olarak lipid ve karbonhidrat solüsyonlar>ndan sa¤lan>r. Protein sentezi için substrat sa¤lamak amac>yla da aminoasit solüsyonlar> kullan>l>r. Bu solüsyonlar>n temel özellikleri afla¤>da özetlen- mifltir. çe¤i veya pamuk çekirde¤inden elde edilmekte, fosfolipid ve- ya lesitin eritici ve emülsiyon halinde tutucu olarak kullan>l- maktad>r. Kanla izotonikli¤i glukoz, sorbitol veya gliserol ile sa¤lanmaktad>r. Total parenteral beslenmede lipid verilerek düflük hacimde yüksek enerji (1 gr lipid 9 kcal enerji sa¤lar) sa¤lan>r. Ayr>ca esansiyel ya¤ asitleri ve ya¤da eriyen vitamin- ler de verilmifl olur. Total parenteral beslenmede enerji kayna- ¤> olarak kullan>lacak karbonhidrat-ya¤ oran> baz> özel du- rumlar d>fl>nda 70/30 veya 60/40 olmal>d>r.Patolojik hiperlipi- demi, lipoid nefroz, a¤>r yumurta allerjisi ve hiperlipidemiye ba¤l> akut pankreatit hastalar>nda lipid solüsyonlar>n>n kulla- n>lmamas> gerekir. Hiperglisemik hastalar, akci¤er fonksiyon- lar> k>s>tl> olan hastalar ve diyabet hastalar>nda ise lipid solüs- yonlar> glukoz solüsyonlar>na göre daha güvenli kullan>l>rlar. Lipid solüsyonlar>n>n %10'lu¤u 1.1 kcal/ml, %20'li¤i ise 2.0 kcal/ml enerji sa¤larlar. Osmolariteleri ise 260-310 mOsm/L aras>nda de¤iflir ve izo-toniktirler. Günlük enerji gereksinimi- nin en fazla %60'> lipid solüsyonlar> içinde verilebilece¤i için, eriflkindeki günlük doz ortalama 0.5-1 g/kg en çok 2.5 g/kg ol- mal>d>r. trigliseritler (MCT) almaktad>r. Orta zincirli trigliseritler, uzun zincirli trigliseritlere göre daha düflük molekül a¤>rl>kl> ve suda kolay erir özelliktedir. Nötral pH'da h>zl> iyonize ol- malar> nedeni ile biyolojik s>v>larda kolay çözünürler. Lenfatik sistemle tafl>nan Uzun zincirli trigliseritlerden farkl> olarak do¤rudan portal venle tafl>n>p karaci¤erde beta oksidasyona u¤rayarak barsak mukoza bariyerini korurlar. Uzun süreli kullan>mda orta zincirli gliseritlerin karaci¤er fonksiyonlar> üzerinde koruyucu etkileri oldu¤u ve kar>fl>m torbalar>nda da- ha stabil oldu¤u gözlenmifltir. Ayn> flifle veya tek torba sistemi içinde ama sürekli infüzyon fleklinde verilmesinin daha do¤ru oldu¤u düflünülmektedir. Bu flekilde hem trigliserit konsantrasyonlar> daha dengeli hem de ya¤ oksidasyonu daha verimli olmaktad>r. kayna¤> olarak kullan>l>rlar. Beyin hücreleri ve eritrositler in- sülin etkisinden ba¤>ms>z zorunlu glukoz kullan>c>lar>d>r. Öte yandan, kas ve ya¤ dokusu insülinin uyar>c> etkisi ile glukoz düzeyi belirli bir seviyeye eriflmeden glukozu kullanamaz. Bu nedenle, dekstroz solüyonlar>n>n konsantrasyonlar>, infüzyon h>zlar> ve metabolik de¤erleri Total parenteral beslenme uygu- lamas>nda çok önemlidir. bulunurlar. %10'luk konsantrasyondaki solüsyonda 100 gr/L dekstroz 340 kcal/L enerji verirken 505 mOsm/L bir osmola- riteye sahiptir. %20'lik konsantrasyon ise 200 gr/L dekstroz 680 kcal/L enerji sa¤larken 1010 mOsm/L osmolariteye sahip- tir. Dekstroz solüsyonlar>n>n uygulanmas>nda osmolarite ve oksidasyon h>z> en önemli parametrelerdir. Periferik uygula- malarda 700-800 mOsm/L'nin alt>nda kal>nmas> gerekti¤in- den toplam kar>fl>m olarak %10'luk konsantrasyonlar>n üzeri- ne uzun süreler için ç>k>lmamal>d>r. Santral uygulamalarda bu oran %17'yi geçmemelidir, insan taraf>ndan okside edilebilen en yüksek dekstroz miktar> olan 5 mg/kg/dk (25 kcal/kg/gün)'dan yüksek miktarlar>n veya infüzyon h>zlarm>n verilmemesi gerekir. Dekstroz solüsyonu kullan>m> s>ras>nda hiperglisemi, hiperosmolar koma, karaci¤er ya¤lanmas>, lipo- neogenezis, ekzojen insülin verme zorunlulu¤u ve karbondi- oksit retansiyonu geliflebilece¤i ak>lda tutulmal>d>r. Beslenme |