¤ünün bozulmas> sonucu enteral beslenmenin yap>lamad>¤>
durumlarda, katabolik dönemi uzun ve a¤>r süren hastal>klar-
da, hasta için gerekli tüm besin ö¤elerinin damar yolu ile ve-
rilmesine total parenteral beslenme denir. Total parenteral
beslenme çal>flmalar> ilk olarak 1665'de damardan alkol veril-
mesiyle bafllam>flt>r. 1869'da damar yoluyla ya¤ verilmesi de-
neysel olarak gerçeklefltirilmifl, protein hidrolizatlar> ise ilk
olarak 1904 y>l>nda verilmifltir. Çocuk yafl grubunda ilk bafla-
r>l> uygulama 1944 y>l>nda yay>nlanm>fl olmas>na ra¤men,
1968'de Dudrick ve arkadafllar>n>n önce deney hayvanlar>nda
sonra da infant ve çocuklardaki baflar>l> uygulamalar>na kadar
yeterince kullan>lmam>flt>r. Son yirmi y>lda özellikle çocuklar>
da kapsayan bir çok yeni uygulama biçimi gelifltirilmifltir.
Yöntem ne olursa olsun, baflar>l> olunabilmesi için hastalar>n
iyi seçilmesi, metabolik, septik ve teknik komplikasyonlar>n
önlenmesi, sürekli ve yak>n bir bak>m>n sa¤lanmas> ve uygula-
ma plan>n>n tüm ayr>nt>lar> ile izlenmesi gereklidir. Total pa-
renteral beslenmede günlük enerji gereksinimi as>l olarak lipid
ve karbonhidrat solüsyonlar>ndan sa¤lan>r. Protein sentezi
için substrat sa¤lamak amac>yla da aminoasit solüsyonlar>
kullan>l>r. Bu solüsyonlar>n temel özellikleri afla¤>da özetlen-
mifltir.
çe¤i veya pamuk çekirde¤inden elde edilmekte, fosfolipid ve-
ya lesitin eritici ve emülsiyon halinde tutucu olarak kullan>l-
maktad>r. Kanla izotonikli¤i glukoz, sorbitol veya gliserol ile
sa¤lanmaktad>r. Total parenteral beslenmede lipid verilerek
düflük hacimde yüksek enerji (1 gr lipid 9 kcal enerji sa¤lar)
sa¤lan>r. Ayr>ca esansiyel ya¤ asitleri ve ya¤da eriyen vitamin-
ler de verilmifl olur. Total parenteral beslenmede enerji kayna-
¤> olarak kullan>lacak karbonhidrat-ya¤ oran> baz> özel du-
rumlar d>fl>nda 70/30 veya 60/40 olmal>d>r.Patolojik hiperlipi-
demi, lipoid nefroz, a¤>r yumurta allerjisi ve hiperlipidemiye
ba¤l> akut pankreatit hastalar>nda lipid solüsyonlar>n>n kulla-
n>lmamas> gerekir. Hiperglisemik hastalar, akci¤er fonksiyon-
lar> k>s>tl> olan hastalar ve diyabet hastalar>nda ise lipid solüs-
yonlar> glukoz solüsyonlar>na göre daha güvenli kullan>l>rlar.
Lipid solüsyonlar>n>n %10'lu¤u 1.1 kcal/ml, %20'li¤i ise 2.0
kcal/ml enerji sa¤larlar. Osmolariteleri ise 260-310 mOsm/L
aras>nda de¤iflir ve izo-toniktirler. Günlük enerji gereksinimi-
nin en fazla %60'> lipid solüsyonlar> içinde verilebilece¤i için,
eriflkindeki günlük doz ortalama 0.5-1 g/kg en çok 2.5 g/kg ol-
mal>d>r.
trigliseritler (MCT) almaktad>r. Orta zincirli trigliseritler,
uzun zincirli trigliseritlere göre daha düflük molekül a¤>rl>kl>
ve suda kolay erir özelliktedir. Nötral pH'da h>zl> iyonize ol-
malar> nedeni ile biyolojik s>v>larda kolay çözünürler. Lenfatik
sistemle tafl>nan Uzun zincirli trigliseritlerden farkl> olarak
do¤rudan portal venle tafl>n>p karaci¤erde beta oksidasyona
u¤rayarak barsak mukoza bariyerini korurlar. Uzun süreli
kullan>mda orta zincirli gliseritlerin karaci¤er fonksiyonlar>
üzerinde koruyucu etkileri oldu¤u ve kar>fl>m torbalar>nda da-
ha stabil oldu¤u gözlenmifltir.
Ayn> flifle veya tek torba sistemi içinde ama sürekli infüzyon
fleklinde verilmesinin daha do¤ru oldu¤u düflünülmektedir.
Bu flekilde hem trigliserit konsantrasyonlar> daha dengeli hem
de ya¤ oksidasyonu daha verimli olmaktad>r.
kayna¤> olarak kullan>l>rlar. Beyin hücreleri ve eritrositler in-
sülin etkisinden ba¤>ms>z zorunlu glukoz kullan>c>lar>d>r. Öte
yandan, kas ve ya¤ dokusu insülinin uyar>c> etkisi ile glukoz
düzeyi belirli bir seviyeye eriflmeden glukozu kullanamaz. Bu
nedenle, dekstroz solüyonlar>n>n konsantrasyonlar>, infüzyon
h>zlar> ve metabolik de¤erleri Total parenteral beslenme uygu-
lamas>nda çok önemlidir.
bulunurlar. %10'luk konsantrasyondaki solüsyonda 100 gr/L
dekstroz 340 kcal/L enerji verirken 505 mOsm/L bir osmola-
riteye sahiptir. %20'lik konsantrasyon ise 200 gr/L dekstroz
680 kcal/L enerji sa¤larken 1010 mOsm/L osmolariteye sahip-
tir. Dekstroz solüsyonlar>n>n uygulanmas>nda osmolarite ve
oksidasyon h>z> en önemli parametrelerdir. Periferik uygula-
malarda 700-800 mOsm/L'nin alt>nda kal>nmas> gerekti¤in-
den toplam kar>fl>m olarak %10'luk konsantrasyonlar>n üzeri-
ne uzun süreler için ç>k>lmamal>d>r. Santral uygulamalarda bu
oran %17'yi geçmemelidir, insan taraf>ndan okside edilebilen
en yüksek dekstroz miktar> olan 5 mg/kg/dk (25
kcal/kg/gün)'dan yüksek miktarlar>n veya infüzyon h>zlarm>n
verilmemesi gerekir. Dekstroz solüsyonu kullan>m> s>ras>nda
hiperglisemi, hiperosmolar koma, karaci¤er ya¤lanmas>, lipo-
neogenezis, ekzojen insülin verme zorunlulu¤u ve karbondi-
oksit retansiyonu geliflebilece¤i ak>lda tutulmal>d>r.
Beslenme